مستند کردن درد و رنج زنان در کارخانه‌های آجرپزی توسط یک کارگردان عراقی

ایمان کاظم کارگردان عراقی، با فیلم مستند خود «عاملات الطابوق» به مسائل زنان عراقی، رنج و بدن آنها پرداخت.

رجا حمید رشید

عراق - فیلم «عاملات الطابوق» سندی تاریخی از رنج زنان و مادرانی است که در کوره‌های آجرپزی کار می‌کنند و برای تأمین معاش خود و فرزندانشان با وجود کار سخت، از مشکلات نمی‌هراسند.

ایمان کاظم کارگردان عراقی درباره‌ی حرفه کارگردانی سینما و فعالیت خود در عرصه‌ی سینما گفت: «کار در سینما بسیار دشوار است، زیرا حرفه‌ی کارگردانی به دانش جامعه در زمینه‌های زندگی اجتماعی و سیاسی، روانشناسی، هنرهای تجسمی و ذوق موسیقایی و نحوه انتخاب بازیگر و کنترل حس هنری و درام کلی نمایش نیاز دارد.»

وی درباره‌ی مشکلاتی که در کارش با آن روبه‌رو بوده و اینکه چگونه توانسته است بر آنها فائق آید، توضیح داد: «مشکلات اساساً زیاد است که اولین مورد آن تأمین بودجه است و دومی نبود زیرساخت‌ها برای مؤسسات تخصصی سینما و همچنین کمبود بازیگرانی که در زمینه‌ی سینمای حرفه‌ای متخصص باشند.»

ایمان کاظم توضیح داد: «تبعید نقش مهمی در یادگیری من داشت، زمانی که بعد از سال 2003 به وطن بازگشتم، به همان اندازه که داستان‎ها متنوع است، انتخاب آنچه برای سینما مناسب است، نیاز به آگاهی و بررسی دارد هر داستانی را نمی‌توان تبدیل به فیلم کرد، زیرا شرایط هنری وجود دارد که باید به آن توجه کرد. واقعیت جامعه‌ی زیرا عراق پر از ماجراهای عجیب است و اینکه کدام یک از موضوعات بهتر از دیگری است را برای کارگردان دشوار کرده است.»

وی با اشاره به عدم تأثیرگذاری خود از کارگردانان عرب و خارجی تأکید کرد: «من از هیچ کارگردان عرب تأثیر نگرفته‌ام، زیرا سینمای عرب داستان‌های مختص به خود را دارد و فاقد شرایط سینمایی مانند نور، کادر و زاویه‌ی دوربین است. به عنوان مثال اگر هنگام تماشای هر فیلم عربی چشمان خود را ببندید، هیچ فرقی با تماشای آن ندارد، زیرا فیلم‌های عربی نورپردازی کافی ندارند و فیلم‌های عربی بیشتر به نمایش‌های رادیویی نزدیکتر هستند تا فیلم. این تفاوت سینمای عرب و سینمای بین‌المللی است.»

وی با توجه به مشکلاتی که برای کارگردانی فیلم «عاملات الطابوق» با آن روبرو بوده است، توضیح داد: «دشواری ورود به کارگاه‌های آجر‌پزی واقع در منطقه‌ی نهروان در منطقه مدائن در شرق بغداد، پایتخت، یکی از مشکلات این فیلم بود که با کمک برخی از دوستان دانشگاهی و اساتید دانشگاه توانستم به بهانه انجام تحقیقات علمی در مورد صنعت آجر وارد این کارگاه‌ها شوم و پس از بازدیدهای فراوان، روابط دوستانه‌ای با کارخانه‌داران ایجاد کنم و توانستم پس از دو سال رفت‌وآمد این فیلم را کارگردانی کنم.»

وی در خصوص ایده کارگردانی این فیلم گفت: «با تماشای چند فیلم کوتاه پخش شده در برخی شبکه‌های ماهواره ای از این کارخانه‌ها و شرایط بد کار زنان در این کارخانه‌ها، ایده ساخت این فیلم به ذهنم رسید. و به این فکر افتادم فیلمی هدفمند را کارگردانی کنم که معضل اجتماعی پیچیده‌ای را که زنان و کودکان کار در کوره‌های آجرپزی با آن روبرو هستند را به جامعه نمایش دهم تا مورد توجه مسئولان ذیربط قرار گیرد. به خصوص که اکثر کارگران را زنان به همراه فرزندان خود تشکیل می‌دهند وعلاوه بر آلودگی ناشی از استفاده از روغن سیاه به عنوان ماده‌ی اصلی در کار کوره‌های آجرپزی، این کارگران در شرایطی سخت و دشوار زندگی می‌کنند.»

ایمان کاظم کارگردان عراقی فیلم‌های زیادی از جمله «الملك فيصل الأول، عاملات الطابوق، ظل الكونكريت، مقاهي بغداد الادبية و   مقاهي بغداد الادبية» را کارگردانی کرده است. وی همچنین چند روز پیش ساخت فیلم جدیدی با عنوان «جدارية المطر» را به اتمام رساند. داستان این فیلم در مورد هنرمندی است در دهه ۱۹۸۰ که در کشیدن تصاویر صدام تخصص دارد به طور تصادفی مرتکب اشتباه می‌شود و دستگیر و شکنجه می شود و زندگی او را زیر و رو می‌کند.