تبدیل زباله به کود آلی؛ پروژه‌ای برای گسترش اقتصاد سبز
شرکت‌کنندگان پروژه تبدیل زباله به کود آلی می‌گویند: نقش زنان فراتر از خانه‌داری است و آنها می‌توانند با تجربیاتی که در این پروژه کسب کرده‌اند، نقشی فعال در حفظ محیط زیست داشته باشند.
اخلاص الحمرونی
تونس - انجمن سبز قصرین تونس در سال ۲۰۱۹ تأسیس شد و از سال ۲۰۲۲ با همکاری شهرداری قصرین، طرح تبدیل زباله به کود آلی را آغاز کرد. این طرح که تا امسال ادامه دارد، با هدف آشنایی زنان با اهمیت تفکیک زباله، گسترش اقتصاد سبز و مقابله با تغییرات اقلیمی اجرا می‌شود.
فاطمه نجلاوی، مهندس کامپیوتر، می‌گوید پس از فارغ‌التحصیلی با پیوستن به انجمن‌های زیست‌محیطی، برای مبارزه با آلودگی به فعالیت‌های مدنی روی آورده است. به گفته او زنان منطقه نمی‌توانند در برابر انبوه زباله‌ها بی‌تفاوت باشند و با پیوستن به انجمن‌های محیط زیستی در مبارزه با این معضل سهیم شده‌اند.
او می‌افزاید: «قصرین منطقه‌ای کشاورزی است و بیشتر مردم در این بخش کار می‌کنند. من همراه با گروهی از زنان در طرحی زیست‌محیطی شرکت کردم که زباله‌های خانگی را به کود طبیعی تبدیل می‌کند. با آموزش‌های این طرح، زنان منطقه توانسته‌اند باغچه‌ها و مزارع کوچکی راه‌اندازی کنند. این کار هم برایشان درآمدزایی داشته و هم به پاکیزگی شهر کمک کرده است.»
به گفته نجلاوی، زنان قصرین نه‌تنها نیمی از جامعه، که شالوده آن هستند، زیرا بیشتر کارها چه در خانه و چه بیرون را به تنهایی انجام می‌دهند. او معتقد است نقش زنان، به‌ویژه زنان روستایی، نباید به کارهای سنتی محدود شود و باید در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی و به‌ویژه محیط زیست که نیازمند همکاری همه جوانان منطقه برای مبارزه با آلودگی است، فعال باشند.
او می‌گوید: «در این پروژه آموختم که زنان باید حافظان محیط زیست باشند و این مسئولیت را به فرزندان و نسل‌های آینده منتقل کنند. ما در جامعه مدنی می‌کوشیم زنان را با اهمیت حفظ محیط زیست آشنا کنیم و به آنها یاد می‌دهیم چگونه از زباله‌های خانگی و مواد پلاستیکی، کود کشاورزی تولید کنند.»
جمیله خلیفی، فعال محیط زیست، می‌گوید از دیدن انبوه زباله‌های رها شده در خیابان‌های شهرش ناراحت است و به عنوان شهروندی طرفدار محیط زیست نمی‌تواند این وضعیت را بپذیرد. همین انگیزه باعث شد به انجمن "قصرین سبز" بپیوندد تا در بهبود وضعیت زیست‌محیطی منطقه نقش فعالی داشته باشد.
او می‌گوید: «در برنامه‌های این انجمن چیزهای زیادی آموختم، از جمله اهمیت حفظ محیط زیست سالم برای آیندگان. در پروژه تبدیل زباله به کود آلی یاد گرفتم چطور زباله‌های خانگی را به کود مفید تبدیل کنم. همچنین آموختم چگونه زباله‌های خانگی را از پلاستیک و دیگر مواد جدا کنم و آنها را برای تولید محصولات جدید بازیافت کنم تا به سلامت و پاکیزگی محیط زیست کمک شود.»
جمیله خلیفی خطاب به زنان قصرین می‌گوید: «ما که بیشتر کارهای خانه را انجام می‌دهیم، باید دست به دست هم دهیم و برای حفظ شهرمان، رفتارمان را تغییر دهیم. با مهارت‌هایی که در این پروژه آموخته‌ایم، می‌توانیم این کار را انجام دهیم و باید روش‌های دوستدار محیط زیست را به نسل‌های بعد هم یاد بدهیم.»
سنیه سمعلی، مدیر پروژه و از بنیانگذاران انجمن قصرین سبز می‌گوید: «این یک طرح نمونه است. ما به ۳۰ خانواده و شمار زیادی از کودکان آموزش داده‌ایم و آنها را با اهمیت اقتصاد جایگزین و توسعه پایدار آشنا کرده‌ایم. در گام دوم، با گسترش اهداف طرح، از دستگاه تولید کود زیستی برای مدیریت زباله‌ها استفاده می‌کنیم، چون حدود ۷۹ درصد زباله‌های منطقه را مواد آلی تشکیل می‌دهند.»
او می‌افزاید که زنان منطقه از فعال‌ترین اعضای جامعه هستند و به دلیل مسئولیت خانه‌داری و نظافت، ارتباط بیشتری با محیط زیست دارند. شرکت‌کنندگان این پروژه آموخته‌اند چگونه زباله‌ها را مدیریت کنند و پس از تفکیک و بازیافت، دوباره به کار گیرند.
به گفته سمعلی، در شرایط بحران اقلیمی، نهادهای مسئول برنامه‌هایی برای کاهش آسیب‌ها دارند. او معتقد است جوانان باید پروژه‌های سازگار با محیط زیست را گسترش دهند و با ابتکارات خود، اهمیت حفظ محیط زیست سالم را به دیگران یادآور شوند.