نەغم کەراجە

 

غەززە-لە گۆشەیەکی خوێندنگەی وێران لە گەڕەکی شوجاعیە لە ڕۆژهەڵاتی شاری غەززە، شروق جرجاوی دانیشتووە، کە ژنێکی تەمەن بیست ساڵە و لە یەکێک لە کۆمەڵکوژییە ترسناکەکاندا کە هاوڵاتی بێ ماڵ و حاڵیان کردە ئامانج، قاچی بڕاوە. بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ڕەتیدەکاتەوە ببێتە قوربانییەکی دیکە کە بۆ تۆماری دوور و درێژی ئازارەکانی فەڵەستین زیادکراوە. بەڵکو بڕیاری داوە ژیانی خۆی بەو شێوەیە بژی، تەنانەت ئەگەر ژیان بۆی بە ئازار بێت.

 

شروق جرجاوی بڕوانامەی زانکۆ و پیشەی میراسی نەبوو، جگە لە بەهرەیەکی سادەی دەستی بۆ ئامادەکردنی شیرینی، بەڵام دوای ئەوەی هاوژینەکەی لە بۆردوومانێکی کتوپڕدا لەدەستدا، لەکاتێکدا پێکەوە دەڕۆیشتن بۆ کڕینی هەندێک پێداویستی، هاوژینەکەی دەستبەجێ کوژرا، لەکاتێکدا ئەو ژنە هەوڵیدا لە شوێنەکە هەڵبێت بەهۆی توندی ئامانجکردنەکە. باوەڕی نەدەکرد کە ڕزگاری بووە و تەرمی هاوژینەکەی بۆ چەند ڕۆژێک لەسەر زەوی کەوتووە، بەهۆی داگیرکردنی لەناکاوی ناوچەکە. ئەو بە دەنگێکی یەکگرتوو سەرەڕای خەمۆکی قووڵ لە چاوەکانیدا دەڵێت، “کاتێک لەبەردەم جەستەی دڕاوی هاوژینەکەمدا وەستام، زۆر گریام، بەڵام کاتێک سەیری چاوی منداڵەکەمم کرد، زانیم کە دەبێت پاڵپشتێک بم بۆی”.

 

پێش کارەساتی بڕینی بەشەکانی جەستە، دەستپێشخەرییەکی مرۆیی لەناو کۆمەڵگەی پزیشکی شیفای دەستیپێکردبوو، کە چەند مانگێک بوو پەنای بۆ بردبوو، سەرەڕای بارودۆخی سەخت و کەمی سەرچاوە. بڕیاریدا لەو شتانەی کە هەیبوو بڕێک برنج بکوڵێت و بەسەر منداڵ و ژنە برسیەکانی دەوروبەریدا دابەشی بکات. تەنها کەمێکی هەبوو، بەڵام پێی باشتر بوو خۆراک بە منداڵێکی گریاو بدات نەک ئەوەی هەیبوو بۆ خۆی بیهێڵێتەوە. من خۆم هەموو شتێکم کەم بوو: نە بەتانی، نە جل و بەرگ، نە ئارد، بەڵام کاتێک منداڵێک دەبینیت لە برسێتیدا هاوار دەکات، هەست دەکەیت ئەرکی تۆیە هەر شتێک لە دەستتدابێ بۆی بکەیت.

 

دوای ئەوەی قاچی بڕایەوە لە دوای هێرشێکی ڕاستەوخۆ بۆ سەر ئەو ماڵەی کە پەنای بۆ بردبوو، لە ئەنجامدا نزیکەی ٢٠ کەس گیانیان لەدەستدا، شروق جرجاوی چووە ناو خولگەی ئازاری جەستەیی و دەروونییەوە. بڕینی قاچەکە تەنها کۆتایی قاچی نەبوو، بەڵکو سەرەتای ململانێیەکی درێژخایەن بوو لەگەڵ کەمئەندامی و ڕاستیەکدا کە تێیدا نەیدەتوانی بە هیچ شوێنێکدا بڕوات، تەنانەت بۆ منداڵەکەی کە لە کاتی چارەسەرکردنیدا لێی دوور مابووەوە.

 

دەڵێت: کاتێک لە نەشتەرگەرییەکە لە خەو هەڵسام، هاوارم دەکرد، دەمەوێت بجوڵێم، دەمەوێت بچمە لای کوڕەکەم،کە تەمەنی ساڵێک و دوو مانگ بوو، بۆ دواجار لەناو یەکەی چاودێری چڕدا شیرم پێدەدا، من بەفرمێسکەکانم دەخنکام. دوای ئەوە، تەنها هەفتەی جارێک بینیم. ئایا دەتوانیت بیهێنیتە بەرچاوت کە بێبەش بیت لە گرتنی منداڵە بچووکەکەت چونکە تۆ کەسێکی کەمئەندامیت لە جێگادا کەوتوویت و ناتوانێت بجوڵێت؟

 

دایکی بەتەمەنی بە بڕینی قاچەکەی، ڕووی لە دەست و قاچی ڕاستی دەستکردی کرد. وتی: دایکم تەمەنی لە سەرووی ٦٠ ساڵەوەیە، پشتی چەماوە، بەڵام هەموو بەیانیەک لە خەو هەڵدەستێت و دەمشوات و خۆراک دەدات بە منداڵەکەم و دەرمانیشم بۆ دەهێنێت، زۆر ئازارم دەدات، کە دەببینم لە پێناومدا ئازار دەچێژێت، بۆیە تەنها ئاواتەخوازم بۆ ئێستا ئەوەیە کە ئەندامی دەستکردم هەبێت.

 

شروق جرجاوی وازی لە ژیان نەهێنا. دوای ئەوەی دەستی بە چاکبوونەوە کرد، بڕیاریدا لە ناو نەخۆشخانەوە دەست بە پڕۆژەیەک بکات. دەستی بە خولیای دروستکردنی شیرینی کردەوە، چ ئامرازێکی سادەی لە توانایدا بوو کۆیکردەوە، دەستیکرد بە فرۆشتنی بەرهەمەکانی بە کرێکارانی پزیشکی و هاوڵاتیانی ئاوارە. قازانجەکان زۆر نەبوون، بەڵام بەس بوون بۆ ئەوەی هەست بە توانای ژیان بکات.

 

لە درێژەی قسەکانیدا وتی: هەر پارچە شیرینییەک کە فرۆشتبووم سەرکەوتن بوو، دروستکردنی شتێک کە بە دەستی خۆت لەناو داروپەردوودا بیکەیت لە خەونێک دەچێت، خۆراک بدەیت بە کوڕەکەت بەو شتەی کە بە ماندوو بوونی خۆت بەدەستت هێناوە، شتێکی بێ نرخە. من بەدوای قازانجدا نەبووم، بەڵکو بەدوای مانادا دەگەڕام لە بوونی خۆمدا لەناو ئەم هەموو وێرانکارییەدا."

 

سەرەڕای هەموو ئاڵەنگاریەکان، شروق جرجاوی پێداگری لەسەر وەرگرتنی چارەسەری فیزیایی دەکات، بۆ ئەوەی شایستەی ئەندامە دەستکردەکان بێت. بەڵام زۆرجار ڕووبەڕووی ئاڵەنگاری دەبێتەوە کە لە ئازاری جەستەیی و برینەکانی پەیوەست بە بڕینی بەشەکانی جەستەی زیاتر دەبن.

بریتین لە وێرانبوونی ڕێگاوبانەکان، کورسی گەڕۆکەکەی کە زۆرجار شکاوە، ژێرخانی خراپی، ڕێگری دەکات لە خاوەن پێداویستییە تایبەتەکان لە سەرەتاییترین مافەکانی جووڵەیان.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، "هەندێکجار پێویستم بە کەسێکە بەسەر چاڵەکاندا بەرزمبکاتەوە، یان کەسێکە کورسی گەڕۆکەکەم چاک بکاتەوە. نەک تەنها لە ئازارەکە دەگریم، بەڵکو لە هەستکردن بە بێدەسەڵاتییەکی تەواو، بەڵکو ڕەتیدەکەمەوە وازبهێنم. دەمەوێت بەردەوام بم لەسەر ڕێگاکەم، کارەکەم بکەمەوە و کوڕەکەم بە باشی پەروەردە بکەم، نەک پشت بەو هاوکارییانە ببەستم کە نایەت".

 

نزیکەی مانگێک لەمەوبەر هێزەکانی ئیسرائیل جارێکی دیکە هێرشیان کردە سەر گەڕەکی شجایە و ناچاریان کرد جارێکی دیکە هەڵبێت، دیمەنێک کە هەموو ئەو ئازار و زیانانەی بۆی هێنایەوە کە ئەزموونی کردبوو. بەڵام ئەمجارەیان جیاواز بوو. ناچار بوو بە پەلە بە کورسی گەڕۆکەکەیەوە هەڵبێت، هەوڵیدا ڕێگەی خۆی بەناو داروپەردوو و پاشماوەکانی شەقامە وێرانەکاندا بکاتەوە، کە بەزەحمەت ئەوەندە پان بوو بۆ یەک کەس. دەڵێت: هەموو مەترێک وەک شەڕێک بوو. نەمدەزانی بۆ کوێ بچم. تەنها بەردەوام بووم لە ڕۆشتن، بەهۆی ترس و پێشبینی تەقینەوەکانەوە.

 

لە چاوەکانیدا ڕووناکییەک هەیە کە سەرەڕای هەموو ئەو شتانەی لەدەستیداوە هەرگیز ناکوژێتەوە، کاتێک قسە دەکات، لە قسەکانیدا هەست بە سەرسەختییەک دەکەیت کە لەگەڵ کەسێکدا دەگونجێت کە بڕیاری داوە شەڕ کەرامەتی ئەو بشکێنێت. وتی “ڕەنگە شەڕ پێیەکانمی دزیبێت، بەڵام ئیرادەی منی نەدزی، حەسرەتی ژیانمی نەکوژاندەوە، هەموو ڕۆژێک چاوەکانم دەکەمەوە، بەخۆم دەڵێم هێشتا لێرەم، هێشتا توانام هەیە، بۆ دایکم و بۆ منداڵەکەم و بۆ خۆم هەروا دەمێنمەوە.”

 

شروق جرجاوی وێنەیەکی زیندوو لە بەرخۆدانی ژنێکی فەڵەستینییە کە دوای ئەوەی بەشێک لە جەستەی لێی دزرا، بڕیاریدا لە لێواری ئیرادەی خۆیدا بوەستێت. چاوەڕێی چارەسەرکردنە لە دەرەوەی وڵات، نەک تەنها بۆ چاککردنەوەی جەستەی، بەڵکو سەرلەنوێ دەستپێبکاتەوە بە پڕۆژە بچووکەکەی، خەونە دواخراوەکانی، دڵی کە سەرەڕای داروپەردوو هێشتا لێدەدات.