" کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لە بەرامبەر ئەو پێشێلکارییانەی بەرامبەرمان ئەنجامدرا بێدەنگبوو "

لەدەستدانی هاوسەرەکەی لەناو بەرخۆدانی سەردەمدا، ئیرادەی ئەوی نەشکاند، بەڵکو هێز و ئیرادەی پێبەخشی بۆ بەردەوامبوون لە قۆناغی دووەمی بەرخۆدان لەناو کانتۆنی شەهبا لە باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا.

ڕوبارین بەکر

 

شەهبا- خەڵکی کانتۆنی عەفرین لە باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لە بەرامبەر هێرشەکانی داگیرکەری تورکیا لە ساڵی  ٢٠١٨ بەرخۆدانێکی گەورەیان کرد و بەرخۆدانەکەیان ناوی "بەرخۆدانی سەردەم" بوو.

 

هەموو خێزانێکی خەڵکی عەفرین چیرۆکی ڕۆحی خۆڕاگرییان هەیە لە پێناو پاراستنی خاکەکەیان و بەرگریکردن لە کەرامەتی خۆیان، لەنێویاندا بنەماڵەی هۆریا ڕەشید، تەمەن ٥٥ ساڵ، خەڵکی شارۆچکەی شاران دایکی ٥ منداڵە، هەر ئەندامێکی ئەو خێزانە ڕۆڵی هەبوو لە ڕووبەڕووبوونەوەی هێرشەکانی داگیرکاری تورکیا، جا چ لە بەرەکانی شەڕدا بێت یان ڕێکخستنی خەڵک و هۆشیارکردنەوەیان.

 

هۆریا ڕەشید باس لەوە دەکات کە پێش هێرشەکانی داگیرکەری تورکیا لە چوارچێوەی ئیدارەی خۆسەری عەفرین کاری کردووە، "دوای ئەوەی لە حەلەب ئاوارە بووین، هاتووین بۆ عەفرین، دوای ماوەیەک بووم بە هاوسەرۆکی کۆمۆنەی گوندی قرت قولاق لە قەزای شاران، ئاماژەی بەوەشکرد، "ژیان لە عەفرین باش بوو، عەفرین لەو کاتەدا یەکێک بوو لە ناوچە سەلامەت و سەقامگیرەکان".

 

ڕۆژی هێرشەکەی وەبیر هێنایەوە و دەڵێت " لە ساڵی ٢٠١٨ هێرشی داگیرکەری تورکیا بۆ سەر ئێمە پشتڕاستکرایەوە، و دەستمان کرد بە ئامادەکاری بۆ بەرپەرچدانەوەی، و کاتێک گەیشتمە ماڵەوە کاتژمێر ٣ی پاشنیوەڕۆ فڕۆکە جەنگییەکان دەستیان کرد بە هەڵفڕین لە ئاسمانی عەفرین، ٧٢ فڕۆکەی جەنگی سەرجەم ناوچە و قەزاکانی عەفرینیان بۆردومان کرد"، بە "پیلانگێڕییەک لە دژی کانتۆنی عەفرین و دانیشتووانەکەی، بۆ ماوەی ٥٨ ڕۆژ بەرخۆدانی عەفرین بەردەوام بوو، لەگەڵ ئەوەشدا هەموو وڵاتان لە بەرامبەر ئەو کۆمەڵکوژی و پێشێلکارییانەی لە دژی ئەنجامدران بێدەنگبوون."

 

سەبارەت بە ڕۆڵی گەل لە بەرەنگاربوونەوەی ئەو سەردەمە، هۆریا ڕەشید وتی، "لەگەڵ دەستپێکردنی هێرشەکانی سەر عەفرین، ئێمە بێدەنگ نەبووین، بەڵکو هەریەک لە ئێمە جێگەی خۆیمان گرتەوە لە بەرگریکردن لە خاکەکەی، ئێمە خەریکی پەروەردەکردنی خەڵک بووین لەسەر مەترسی هێرش و پێویستی پاراستنی خۆیان و بەرگریکردن لە عەفرین لە چوارچێوەی شەڕی گەلانی شۆڕشگێڕدا."

 

بە ئاماژەدان بەوەی کە لە چوارچێوەی کۆمەڵێک ژن کە خواردنیان بۆ شەڕڤانان ئامادە دەکرد، کاریان دەکرد، "٤٨ ڕۆژ لە گوندەکەمان خواردنمان ئامادە دەکرد، ئێمە لەناو بەرخۆدانی سەردەمدا ترسمان نەدەزانی، ئامانجمان ئەوە بوو کە هێرشەکان بەرپەرچ بدەینەوە و ڕێگە نەدەین بە داگیرکەری تورکیا بچێتە ناو عەفرینەوە، دروشمی ئێمەش بەرخۆدان ژیانە''.

 

سەبارەت بەو دیمەنە پڕ لە ئازارانەی کە لە یادەوەری مابوەوە و کاریگەرییان لەسەر دروستکردووە، وتی، "ئێمە زۆر حەزمان لە بەشداریکردن بوو لە مەراسیم و خۆپیشاندانەکانی شەهیدان کە شاندەکانی ناوچە جیاجیاکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا تێیدا بەشداربوون، ئەم مەراسیمانە لەو دیمەنانەن کە زۆرترین کاریگەرییان لەسەر من هەبووە، هەموو ڕۆژێک ماتەمینی دەیان شەهید دەکەین، چ ژن و پیاو، هەر خێزانێک لە عەفرین شەهیدێک یان چەند شەهیدێکیان پێشکەش دەکرد بە مەبەستی بەرگریکردن لە عەفرین، دایکان منداڵەکانیان دەناردە بەرەکانی شەڕ."

 

ئاماژەی بەوەشکرد، "بە قووڵی کاریگەر بووم بە دیمەنی منداڵەکان کە لەبەردەم پرسەى دایک و باوکیاندا وەستاون، ئەم منداڵانە هیچ تاوانێکیان نییە کە بەبێ باوک بژین، ئەم منداڵانە گەورە دەبن و تۆڵەی ئەو ئازار و مەینەتیانە دەکەنەوە کە دوای ئەوە تووشی دایک و باوکیان بوون، زەویەکانیان لێی دزرا”.

 

هۆریا ڕەشید ئاماژەی بەوەدا کە دوو منداڵەکەی لە بەرەکانی پێشەوەی میحوەرەکاندان، هاوسەرەکەیشی لە هێزەکانی ئاسایشی ناوخۆیە، "دوای ئەوەی داگیرکاری تورکیا هێرشەکانی بۆ سەر گوندەکە چڕتر کردەوە، ناچار بووم بچمە ناوەندی ناحیەکە، دوای ٥ ڕۆژ، هەواڵی کۆچی دوایی هاوسەرەکەم محمد عەبدۆم بیست لە گوندی کاوکابەی سەر بە ناحیەی جەندەرێس لە ١٠ ئازاردا، زۆر هەوڵمان دا تەرمی هاوسەرەکەم و هاوەڵەکانی دەربهێنین، بەڵام فڕۆکە سیخوڕیەکان ڕێگرییان لێکردین، بۆیە تەرمەکانیان لەوێ مانەوە و لە هەمان کاتدا کوڕەکەم بۆ ماوەی نۆ ڕۆژ گیری خواردووە."

 

هۆریا ڕەشید دووپاتی کردەوە کە داگیرکاری تورکیا لە هێرشەکانیدا بۆ سەر عەفرین هەموو چەکی قورس و فڕۆکە جەنگییەکانی بەکارهێناوە، "ئەو شەهیدانەی کە تەرمەکانیان لەلایەن فڕۆکەکانەوە کراوەتە ئامانج بەتەواوی سووتێنراون، تەنانەت ڕەتکراینەوە تەنانەت ڕێگەیان نەدا بیانبینین و ماڵئاوایییان لێبکەین".

 

باس لەوەش دەکات کە پێداگرییان لەسەر مانەوە و بەرخۆدان بەهێزتر بووە لە پلانەکانی داگیرکاری تورکیا,  دەشڵێت "سەرەڕای چڕبوونەوەی هێرشەکان، خۆڕاگری و خۆڕاگریمان بەرامبەر بە مانەوە بەهێزتر بوو لەو پیلانانەی کە لە دژی ئێمە پراکتیزە کران".

 

داگیرکەری تورکیا پێش سەربازی خەڵکی سڤیلی کردە ئامانج، و کۆمەڵکوژی لە دژی ئێمە ئەنجامدا، بەرپرسانی تورکیا ڕایانگەیاندووە کە عەفرین بە گازی کیمیایی بۆردومان دەکرێت ئەگەر نەڕۆین، لە هەندێک ناوچەش داگیرکاری ئەوەی هەڕەشەی لێکردبوو کردی"، ڕوونیشی کردەوە، " لە عەفرین دەرچووین و منداڵەکانمان تا دوا ڕۆژ بەرگریان کرد”.

 

هۆریا ڕەشید لە کۆتایی قسەکانیدا وتی، بەنرخترین شتمان دا بۆ پاراستنی عەفرین، بەڵام نەمانتوانی پێش بە داگیرکاری تورکیا و بەکرێگیراوەکانی بگرین کە لەبەردەم شکستی جیهاندا کۆنترۆڵی بکەن، بۆیە بەڵێن بە شەهیدەکانمان دەدەین کە شوێنیان بکەون ڕێگاکە و تۆڵەی خوێنیان بکەنەوە کە لەسەر خاکی عەفرین ڕشتیان، بەڵێنیان پێدەدەین لە قۆناغی دووەمدا تا ڕزگارکردنی عەفرین بەردەوام بین لە بەرخۆدانمان." .