زەینەب خەلیف

 

دێرەزوور- لە وەرزی پایزدا لە شاری سوشە، باخەکانی هەنار و ماڵی خەڵکی ناوچەکە دەگۆڕدرێن بۆ کارگە، کە تێیدا شێوازە نەریتییەکانی ئامادەکاری و کەرەستە کۆنەکان کە مێژووی ئەم بەرهەمە بەناوبانگەیان لە قاڵبداوە، زیندوودەکرێنەوە، بەجۆرێک وەرزی ڕووبەهەنار دەبێتە بەشێک لە ناسنامەی کۆمەڵایەتی و ئابووری ناوچەکە.

 

لەگەڵ دەستپێکردنی وەرزی دروێنەکردنی هەنار لە شاری سۆشە، خانووەکان دەگۆڕدرێن بۆ وەرشەی میرات کە ژنان چیرۆکی دروستکردنی ڕووبەهەناردەنووسنەوە، کاتێک بە دارێک بە وردی لە دەنکەکانی دەدەن و بە دەستێکیش جیایان دەکەنەوە بۆ دروستکردنی شەربەتێکی دەوڵەمەند بە ڕەنگ و تام، هەروەها دەنکەکان دەخەنە ناو دەفرێکی گەورە  و بۆ چەند کاتژمێرێک لەسەر ئاگری دارێک دایدەنێن و دەکوڵێت، کە بە وریاییەوە تێکەڵیان دەکەن بۆ ئەوەی دڵنیابن کە هەر دڵۆپێک یەکسان دەبێت.

 

شاری سوشە لە گوندەکانی ڕۆژهەڵاتی دێرەزوور، لەم کاتەی ساڵدا شاهیدی لوتکەی وەرزی دروستکردنی ڕووبەهەنار و شەربەتە، کە پیشەیەکی نەریتییە و تا ئێستاش وەک سەرچاوەیەکی گرنگی داهات بۆ خێزانەکان دادەنرێت، هەروەها میراسێکی کۆمەڵایەتییە کە دەیان ساڵە پەیوەستە بە وەرزی دروێنەکردنی هەنار لە ناوچەکەدا.

 

''نەریتێکی کۆمەڵایەتی و کولتووری کە ڕابردوو بە ئێستاوە دەبەستێتەوە''

حەمدە عەلی، یەکێکە لە ژنانی سوشە، باس لەوە دەکات، کە پیشەی دروستکردنی ڕووبەهەنارلەگەڵ هاتنی مانگی تشرینی یەکەم دەستپێدەکات، ئەویش کاتێک میوەی هەناری شکاو یان زۆر ترش کۆدەکرێتەوە و دەبرێتەوە ماڵەوە بۆ دەستپێکردنی قۆناغەکانی دروستکردنی دەستی کە بۆ چەندین نەوە گوازراوەتەوە، هەروەها زیاتر پشت بە کەرەستەی سادە دەبەستێت وەک دارە دار و گۆزەی کانزایی.

 

یەکەم هەنگاویش بریتییە لە بڕینی هەنارەکە و جیاکردنەوەی دەنکەکەی بە دەست، کە لەوێدا میوەکە بە دارێکی بچووکی دار لێدەدرێت بۆ ئەوەی دەنکەکەی بکەوێتە ناو دەفرێکی گەورەوە، پاشان توێکڵە سپیەکانی لادەبرێن بۆ بەدەستهێنانی تامێکی خۆش، هەروەها هەنارەکە بە شێوەیەکی نەریتی بە وردکردنی دەنکەکەی بە دارێکی دار لەناو ڕاوەشێنێکی گەورەدا فشاری دەخرێتە سەر، پاشان شەربەتەکەی لە ڕێگەی قوماشی پەنیر یان قوماشی سپییەوە دەپاڵێورێت بۆ ئەوەی شلەیەکی ڕوون و پاک بەدەست بهێنرێت.

 

دوای بەدەستهێنانی شەربەتەکە دەخرێتە ناو دەفری گەورەی ئەلەمنیۆمەوە و لەسەر ئاگری دار بۆ ماوەی چەند کاتژمێرێک گەرم دەکرێت و دەکوڵێنرێت، بەردەوام بە دارێکی درێژ تێکەڵ دەکرێت بۆ ئەوەی شلەکە نەسووتێت، قۆناغی کوڵان، وەک حەمدە عەلی ڕوونی کردەوە، شەش بۆ هەشت کاتژمێر دەخایەنێت، لەو ماوەیەدا ژنانی ئەو خێزانە بە سەرە چاودێری دەفرەکان دەکەن.

 

پاشان ڕووبەهەنارەکە بە قۆناغی دووەمدا تێدەپەڕێت، ئەویش بە دانانی لەناو پەرداخ و سینی پاندا بۆ ماوەی ڕۆژێک، کە ئەمەش هەنگاوێکە یەکگرتوویی خۆی وئەو تامە نەریتییەی پێدەبەخشێت کە لە ناوچەکەدا ناسراوە.

دوای بە هەڵمبوونی وزەی خۆر، دووبارە ڕووبەهەنارەکە دەپاڵێورێتەوە و دواتر دەخرێتە ناو پەرداخی شووشەیی یان کیسی ئاردی پاک و هەڵدەگیرێت بۆ بەکارهێنانی لە ماڵەوە یان بۆ فرۆشتنی، ئەم پیشەسازییە، وەک حەمدە عەلی پشتڕاستی دەکاتەوە، بە تەواوی دوورە لە شەکر یان هەر جۆرە زیادکردنێک، ئەمەش شێوەیەکی سروشتی پێدەبەخشێت.

 

سۆسێ پاشماوەی هەنار بەفیڕۆ ناچێت، دەنکەکانی دیکەیی وەک خۆراکی ئاژەڵان بەکاردەهێنرێن، لەکاتێکدا ئەو ئاوەشی کە دەمێنێتەوە لە هەندێک خواردنی نەریتیدا بەکاردەهێنرێت.

ڕووبەهەنار لە زۆربەی خواردنە بەناوبانگەکانی وەک گەڵامێو و کەباب و فەلافل بەکاردێت، ئەمەش وایکردووە لە بازاڕە ناوخۆییەکان خواستێکی زۆری لەسەر بێت و فرۆشتنەکەی سەرچاوەیەکی سەرەکی داهاتی زۆرێک لە ژنانی شاری سۆشە پێکدەهێنێت.

 

هاوڵاتی سۆشە جەخت لەوە دەکەنەوە، کە پاراستنی ئەم پیشەیە تەنها چالاکیەکی خۆراک نییە، بەڵکو درێژەپێدەری نەریتێکی کۆمەڵایەتی و کولتوورییە کە ڕابردوو بە ئێستاوە دەبەستێتەوە، هەروەها ڕەنگدانەوەی خۆڕاگری خێزانە گوندنشینەکان و پابەندبوونیانە بە میراسەکانیانەوە سەرەڕای ئەو گۆڕانکاریانەی کە ناوچەکە شاهیدی بووە.