ئیخلاس ئەلحەمرونی

 

تونس- لەم ساڵانەی دواییدا، سەرنجی زیاتر بە باخچەی ساوایان لە تونس دراوە و بەتایبەتی ئەو دایکانەی کە کاتژمێرێکی زۆر لە دەرەوەی ماڵەوە کار دەکەن، ناچارن منداڵەکانیان بنێرنە باخچەی ساوایان.

 

کەوسەر محەمەد، خاوەنی باخچەی ساوایان کە لە ساڵی ٢٠١٧ کراوەتەوە ئاماژەی بەوەکرد، سەرەڕای مانەوەیان لە باخچەی ساوایان هیچ کێشەیەکی نەبووە لە مامەڵەکردن لەگەڵ منداڵەکاندا بۆ ماوەیەکی درێژ لە ٧ی بەیانی تا ٧ی ئێوارە منداڵان لەوێ ماونەتەوە، هەروەها هیچ کێشەیەکی نەبووە لە قەرەبووکردنەوەی دایکایەتی بۆ منداڵان.

 

"پێویستە دایک و باوکان میهرەبانی بنوێنن بۆ مندالەکانیان کاتێک دەچنە ماڵەوە"

ئەوەشی خستەڕوو، باخچەی ساوایان هەوڵدەدات قەرەبووی بەشێکی زۆر لە نەرمی دایکەکە بکاتەوە،بەڵام  داوا لە دایک و باوک دەکات هەندێک کات تەرخان بکەن بۆ میهرەبانی  کاتێک ئێواران دەگەڕێنەوە ماڵەوە، لە جیاتی ئەوەی پەلە بکەن بۆ پێشکەشکردنی نانی ئێوارە و ناچاری بکەن زوو بخەوێت، باشتر وایە لەگەڵی دابنیشن.

 

"باخچەی ساوایان ڕۆڵێکی گرنگ دەبینێت بەڵام ڕۆڵی خێزان گرنگترە"

نورە عوسمان، کارمەند و دایکی دوو کچ، ستایشی ڕۆڵی باخچەی ساوایان دەکات کە بوونەتە ڕۆڵێکی گرنگ لە پەروەردەکردنی منداڵاندا، بەڵام ڕۆڵی خێزانەکە هێشتا گرنگترە لە چاودێریکردنی منداڵەکە و چاودێریکردنی، وتیشی: منداڵ ئێستا هەموو کاتژمێرەکانی ڕۆژ لە باخچەی ساوایان بەسەر دەبات و سەرپەرشتیارانی ئەو دامەزراوانە پەروەردەی دەکەن و فێری شارەزایی پێویستی دەکەن، بەڵام هەمیشە پێویستی بە میهرەبانی و چاودێری دایک و باوکی هەیە، لەبەر ئەم هۆکارە دایکان و باوکان هەموو کۆتایی هەفتەیەک هەوڵ دەدەن قەرەبوو بۆ منداڵەکانیان بکەنەوە، یارییان لەگەڵ دەکەن و باوەشیان پێدا دەکەن، لە تونس لە سەردەمێکدا دەژین کە ژنان چەندین کار و ڕۆڵ دەگێڕن بەهۆی ئەو ڕاستییەی کە بەدوای سەربەخۆیی دارایی خۆیاندا دەگەڕێن و لە دەرەوەی ماڵەکانیان کار دەکەن، سەرکەوتوو بوون لە ئەنجامدانی ئەو کارە تا ڕادەیەکی زۆر.

 

"ڕۆڵی تەواوکەرییە نەک جێگرەوە"

ئیناس بن سەلیمە، دەرووناس وتی: سێ ساڵی یەکەمی ژیانی منداڵێک یەکێکە لە گرنگترین ساڵەکانی گەشەکردنی کەسایەتییەکەی لە چوارچێوەیەکی خێزانی هاوسەنگدا بۆ ئەوەی چاودێری بکات و یاری لەگەڵ بکات و چەند شتێکی بنەڕەتی فێر بکات وەک سەربەخۆیی و بەرگریکردن لە خۆی و کارلێککردن لەگەڵ کۆمەڵگەدا.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، لە قۆناغێکی دواتردا واتە دوای سێ ساڵ، قۆناغی پێش قوتابخانە دێت، کە منداڵەکە زۆرجار لە باخچەی ساوایان لەگەڵ هاوڕێکانی بەسەری دەبات و فێری بنەڕەتی نوێ دەبێت، لەوانە لایەنی ئەکادیمی، کۆمەڵایەتی و سۆزداری، بەڵام بوونی لەو دامەزراوانەدا قەرەبووی لایەنی خێزانی ناکات، مانەوەی منداڵێکی بچووک بۆ ڕۆژێکی تەواو لە باخچەی ساوایان ماوەیەکی درێژە، بۆیە پێویستە سیاسەتی قۆناغەکان جێبەجێ بکرێت و لە ڕووی دەروونییەوە ئامادەی بکەیت و پەروەردەی بکەیت دەربارەی گرنگی چوون بۆ باخچەی ساوایان، چونکە ئەو هاوڕێی نوێ دەبینێت و هەندێک شارەزایی بەدەست دەهێنێت و پێویستە دایکەکە لە ئێوارەدا چاودێری بکات و دەربارەی وردەکارییەکانی ڕۆژەکەی قسەی لەگەڵ بکات.

 

لە کۆتایی قسەکانیدا ئەو دەرووناسە وتیشی: لەم ڕوانگەیەوە دەتوانین بڵێین کە ڕۆڵی باخچەی ساوایان تەواوکەری ڕۆڵی دایکەکەیە نەک جێگرەوەی و خێزانەکان نابێت بەرپرسیارێتی گەورەکردن و پەروەردەکردن تەنها بۆ دامەزراوەکانی منداڵی بەجێبهێڵن بۆ ئەوەی لە قۆناغێکی دواتردا پەشیمان نەبنەوە کاتێک منداڵەکان خراپ ڕەفتار دەکەن یان زەحمەتی فێربوونیان هەبێت.

 

لەم ساڵانەی دواییدا، هەبوونی ژمارەیەکی زۆر لە باخچەی ساوایانی هەڕەمەکی و نایاسایی و تۆمارکردنی کەمی کارایی لە چوارچێوەی کارکردنیان، هەروەک ڕێژەی ئەو کادرانەی کە پەروەردەیان پێنەکراوە لە ساڵی ٢٠٢١دا گەیشتە ٥٧.٨%، بەهۆی سنوورداربوونی ڕاهێنانی سەرەتایی لە بوارەکەدا و نەبوونی پابەندبوونی خاوەن باخچەی ساوایان بۆ ئەوەی بتوانن کارمەندەکانیان کۆرسی پەروەردەی ئەنجام بدەن.

 

بەگوێرەی کرێکارانی ئەم کەرتە، ئەمە بەهۆی پشتگوێخستنی کەرتی منداڵی حکومەتەوەیە، جا لە ڕووی لاوازیی ئەو بودجەیەوە بێت کە بۆی تەرخانکراوە، یان بەهۆی سەرنەکەوتنی زیادکردنی دامەزراوەکانی منداڵان لە بەرنامەی چاکسازیدا کە لەلایەن وەزارەتەوە پەسەندکراوە، چونکە هەندێک وەزارەتی ژنان و منداڵان و بەساڵاچووان تۆمەتبار دەکەن بەوەی بە جددی مامەڵە لەگەڵ کێشەکانی باخچەی ساوایانی هەڕەمەکیدا ناکەن.