زاهیدە مەمۆ

 

وەک کۆچبەرێکی گەڕۆک، نەک جارێک سێ جار، من و زۆر کەسی دیکە پشکی خۆمان لە کۆچی زۆرەملێدا هەبووە. یەکەم جار لە ساڵی ٢٠١١ کە حەلەبمان بەجێهێشت، هەرچەندە سەخت بوو، وەک ئەوە نەبوو عەفرین بەجێبهێڵین. لە ساڵی ٢٠١٨دا ڕۆیشتنمان لە عەفرین هاوشێوەی ڕۆیشتنی ڕۆح بوو لە جەستە. بەتایبەت لە کاتی ڕۆیشتنمان بەرەو جەبەل ئەحلام، چیمان بینی و نەمانبینی! لە ناوەڕاستی تۆپبارانەکەدا بە ئۆتۆمبێل لە ماڵی خاڵۆمدا دەرچووین. بەڵام لەناکاو فڕۆکە بۆردوومانی کرد و ئۆتۆمبێلەکەی ئێمەش بەرکەوت. ناچار بووین دابەزین و بە پێ بچین. لەمەودوا من و خوشکە بچووکەکانم دەستی یەکترمان گرت. وەک ماڵئاوایی کۆتایی وابوو لە عەفرین و لە یەکتر.

 

لە ناوەڕاستی تۆپباران و هێرشی فڕۆکەدا دەڕۆیشتین

دەستمان کرد بە ڕۆیشتن و گەشتێکمان کرد کە نەماندەزانی بە کام ئاڕاستەدا دەڕۆین. لەناو ئاگر و تۆپباران و هێرشی فڕۆکەدا دەڕۆیشتین. لەگەڵ بای مەرگ و فرمێسکی سووتاودا، دڵۆپ دڵۆپ لەگەڵ بارانەکەدا لەسەر ئەو ڕێگایە دەڕۆیشتین. لەبەر سەرما نەماندەویست بڕۆین، دەیان جار ئاوڕم دایەوە، بە خۆمم گوت دەگەڕێمەوە و لەوێ دەمرم. من وا بیرم دەکردەوە، بەڵام ڕووی نەدا. وەک خەونێک لەسەر ئەو شاخە، هەموو هیواکانمان بەجێهێشت، لەگەڵ داخ و حەسرەت و فرمێسکدا...

 

٧ ساڵ بە هیوای گەڕانەوە

پێم وابوو دوا کۆچ دەبێت، ئیتر چاوەڕوانی گەڕانەوە بۆ عەفرین دەبێتە ئەو کانی ئاوەی لێی بخۆینەوە و بە سەبرەوە هەموو شتێکی پێ بڵێم. بۆ ماوەی ٧ ساڵ لە مەیدانی کۆچ لە شەهبا و بە تایبەت لە ئەحداس لەگەڵ بنەماڵە و گەلەکەماندا لەناو بەرخۆدان و تێکۆشان و هیوای گەڕانەوە بۆ عەفرین دەژیاین، جارێکی تر هێزی خۆمان لە باوەش گرت، بە هیوای ئازادی بۆ وڵاتەکەمان. ئێمەی عەفرینی چیرۆک و خەونی گەڕانەوەمان پێکەوە هاوبەش دەکەین. هەموو ڕۆژێک، هەموو شەوێک، تەنها بەم خەیاڵانەوە بەرخۆدان دەکەین.

 

دوای نانی بەیانی و قاوەی بەیانیان گوێمان لە دەنگی هێرشەکان بوو لەسەر ڕێگای حەلەب

ڕۆژی ١ی کانوونی دووەم کاتژمێر ١٢ی نیوەڕۆ بوو، لە شەهبا – ئەحداس وەک هەموو ڕۆژێک نانی بەیانیمان پێکەوە دەخوارد، بەڵام دەنگی هێرشەکان لەسەر ڕێگای حەلەب لە دوورەوە دەبیسترا. ماڵەکەمان نزیک بوو لە شەقامی حەلەب، بەڵام ئەو کاتەش هێزەکانی ئاسایشمان ئەو ڕێگایەیان گرتبوو و ڕژیم پاشەکشەی کردبوو، وتم وەک هەموو ڕۆژێک وایە، دەنگ هەیە بەڵام هیچ شتێک لێمان نزیک نابێتەوە. نیو کاتژمێر تێپەڕی، ژیان لەناکاو بەتەواوی گۆڕا، تاڵانکارییەک ڕوویدا کە لە خەویشدا نەمانبینیبوو، لە ماوەی دوو خولەکدا شتە تایبەت و گرنگەکانیان خستە ناو جانتاکانیان و هەموو پەرتوک و وێنەکانیان سووتاند...

 

شتە گرنگەکانم وەک لاپتۆپ، دەفتەر، هارد دیسکم خستە ناو جانتایەکەوە تا سەرەتا دەریانبهێنم. بەڵام خێرایی ڕووداوەکان وای لێکردم ناچار بم بەجێیان بهێڵم و بڕۆم.

 

ئایا کەسێک ئامادە بوو بۆ ڕۆژێکی وا؟

ئۆتۆمبێلی دراوسێکەمان لە دەرگاکە بوو. هەموو شتێکمان فڕێدا و ڕۆیشتین، سەیری دەوروبەرم کرد، سەیری شەقامم کرد، گوێم لە گریان و هاوار بوو. هەریەکەمان خەم و کەسەری خۆی لەسەر پشتی هەڵگرتبوو. هێواش هێواش ڕێگاکان لەبەردەممان داخران. نازانم کەسێک خۆی بۆ ڕۆژێکی وا ئامادە کردبوو یان نا، بەڵام ڕووەو کوێ، نازانم. لە ڕێگادا ژنم بینی کە تفەنگ لەسەر ملیان بوو، سەیرم کردن و گوتیان: "مەڕۆن. بۆ کوێ دەڕۆن؟ نابێت دەستبەرداری شوێنی خۆمان، هێزمان، خۆڕاگریمان بین". کاتێک ئەم دیمەنەم بینی، هەستم بە شەرمەزاری کرد، دیسان ڕووم کردەوە ماڵەوە، چوومە سەر شەقام، کەسی تێدا نەبوو. بەو شێوەیە وەستاین، نەماندەزانی چی بکەین، دەستەکانم نەیاندەتوانی هیچ شتێک هەڵبگرن.

 

لە عەفرین یادگارییەکان سووتێنران و لە شوێنێکی شەهبا بە خاک سپێردران

چوومەوە ماڵەوە، بە خێزانەکەممان گوت، دەبێ لە ماڵەوە بمێنینەوە، لە بەردەممان هیچ ڕێگایەک نەبوو، چەتەکان چوونەتە ناو گەڕەکەکەوە و دەستیان بە شەڕ کردبوو. هێزی ئاسایش و پاراستن لەسەر شەقامەکەدا بوون. بینیمان و هاوارمان کرد: "چەتەکان دێن!" سەرمان سوڕما. ژن و منداڵ ڕایان دەکرد و هاواریان دەکرد. لەو ساتەدا، هەستم نەدەکرد لە شەهبام، وامدەزانی لە شەنگالم. ئەو دیمەنە منی کوشت. چوومە ناو ماڵەوە. بە باوکمم وت هەموو شتە تایبەتەکانم لاببە بۆ ئەوەی نەچنە دەستیان. لە عەفرین یادگارییەکان سووتێنران، لە شەهباییش لە شوێنێکی شاراوەدا مانەوە.

 

لەم ساتەدا دیسان ئۆتۆمبێلەکە هاتەوە و شۆفێرەکە وتی پێش ئەوەی چەتەکان بگاتە سەرمان دەڕۆین، وتم ناچمە دەرەوە، خۆم دەکوژم ئەگەر چەتەکان بێن. لە بەردەمم هیچ ڕێگایەک نەبوو، نابێت بکەوینە دەستی ئەوان. لە کۆتاییدا چووینە ناو ئۆتۆمبێلەکەوە. بە دوو ئۆتۆمبێلی جیاواز ڕۆشتین، من و خوشکەکانم و دایکم بە ئۆتۆمبێلێک و باوکم و ئەوانی تر بە ئۆتۆمبێلێکی تر. هێشتا نەماندەزانی بەرەو کوێ دەڕۆین، چووینە شوێنێکی نادیار. چەتەکان لە هەموو شوێنێک پەرش و بڵاو بوون.

 

بڕیار درا تا ئێوارە هەمووان شەهبا بەجێبهێڵن

لێرەدا خێزان و کەسانی ترم لەدەستدا. نازانین بۆ کوێ چوون. تەنانەت تەلەفۆنەکەش زەنگی نەدەدا. لە کۆتاییدا وتمان با بگەڕێینەوە ماڵەوە. ڕەنگە ئەوان لەوێ بن. گەیشتین، گەڕەکەکەمان چۆڵ بوو. دۆخێکی باس نەکراو هەبوو، لە ترسدا ڕۆیشتین. پاشان پەیامێک هات، گوتیان پێویستە لە نزیک نەخۆشخانەی ئەڤرین کۆببینەوە و هەمووان لەوێ دەمێننەوە تا دۆخەکە ڕوون دەبێتەوە. بڕیاردرا تا ئێوارە هەموو خەڵک شەهبا بەجێبهێڵن. لەوێ جارێکی تر خێزانەکەمم بینیەوە، مێردی خوشکەکەمم بینی، لە بەرەی شەڕدا بریندار بوو.

 

ئێوارەیەکی تاریک و هەوراوی بەڕێکەوتین

ئێوارەیەکی تاریک و هەوراوی بەڕێکەوتین، دوو ڕۆژ لە ڕێگادا بووین، بەڵام وەک دوو ساڵ وابوو، نە خەوتن، نە خواردن، نە خواردنەوە. ئێمە لەلایەن چەتەکانەوە دەورە درابووین لەم ساتەدا هەموو شتێک دێتە مێشکم. لەخۆمان پرسی ئەگەر هێرش بکەن ئایا کۆمەڵکوژی دەکەن؟ هەموو شتێک لەبیر دەکرێت. ئێمە ئەو دوو ڕۆژەی ژیانمان لەبەرچاو ناگرین. زۆر سەخت بوو، منداڵەکان لە سەرما نەخۆش کەوتن، هەموو شتێک نهێنی بوو.

 

لە ماڵەکەدا جێگیر بووین

لە ڕۆژی دووەمدا ڕوون بوو کە ئێمە بەرەو ڕۆژهەڵاتی فورات تێدەپەڕین. بەڵام پێش ئەوەی بڕۆین، ئەو ئۆتۆمبێلەی براکەم لێی دەخوڕی پڕ بوو لە شت. ئەگەر چەتەکان بیبینیایە هەموومانی دەکوشت. دەستمان لەسەر دڵمان بوو، ژیانی ئەم گەلە لەسەر پەتێکی باریکە، ئەگەر بپچڕایە کارەسات دەبوو. ڕاستە ئێمە بە ڕێکەوتن، لەسەر ڕێڕەوێکی مرۆیی هاتینە دەرەوە، بەڵام لە کۆتاییدا دیسان متمانە بە چەتەکان ناکرێت. لەو ماوەیەدا خەڵکێکی زۆر، بە تایبەت گەنجان لێیان دەدرا و دەگیران و دەکوژران، بە ڕقەوە سەیری ئێمەیان دەکرد، وێنەیان دەگرت، قسەی ناشرینیان دەگوت و سوکایەتییان پێدەکردین.

 

چیرۆکی من یەکێکە لە هەزاران چیرۆکی لەو شێوەیە

لە ڕێگادا، سەیری ڕووخساری هەمووانم کرد، شۆک و ترس و توڕەیی و خەم و ئازار هەبوو... سەیری براکەمم کرد، چۆن سەری لێ شێوا بوو و هەوڵی بەهێزبوونی دەدا. لەو ڕێگایەدا زۆر کەسی ڕژێممان بینی کە کوژران، سووتێنران، تەرمەکانیان لەسەر زەوی بوو، بە شێوەیەکی زۆر دڕندانە کوژران. کاتژمێر ٧ی بەیانی گەیشتینە تەبقا و هێشتا لە خەو هەڵنەستابووین. دەزانم چیرۆکەکەم تەنها یەکێکە لە هەزاران چیرۆک، چیرۆکی قورستریش هەن بەڵام ئازارەکانمان وەک یەکە.

 

خەونێکم لە سەرمدایە، دەمەوێت جارێکی تر لەسەر ڕێگایەکی دوور بڕۆم. با ڕۆژان سارد بێت، بە خۆشەویستیەوە قبوڵی دەکەم، با ئەم ڕێگایە، ڕێگای ڕۆشتن بۆ ئازادکردنی عەفرین بێت، ڕۆیشتنێک بەرەوە قیبلە و شوێنی مەبەستمان بێت.