ناوەندی هەواڵ- یەکینەکانی پاراستنی ژنان (یەپەژە) لەسەر بناغەیەکی هەمیشەیی ژنانی یاخیبوو بنیاتنراوە و پشت بە هێزی ئەو ژنانە دەبەستێت کە لە ڕێگای زیندووکردنەوەی مێژووی خۆیاندا دەڕۆن، گەیشتووەتە ڕۆژانی بنیاتنانی شۆڕشی ژنان، بە بنیاتنانی میراتی زەریفە، بەسێ، ڕندێ خان، گوڵیزار، قەدەمخێر، حەپسەخان، مینا قازی، لەیلا قاسم، زیلان، بێریتان و سارا گەیشتووەتە ڕۆژانی بنیاتنانی شۆڕشی ژنان.

 

 وەک چۆن زمانی فاشیستی 'کۆبانێ کەوتووە، دەڕوخێت' بۆ وەسفکردنی ئەو بەرخۆدانەی کە لە کۆبانێ بەڕێوە دەچوو بەکاردەهێنرا، دوو ژنە گەنج کە گیانی خۆیان لە پێناو گەلەکەیاندا بەخت کرد، هاتنە پێشەوە، بە هەڵوێستی شۆڕەشگێڕانەی خۆیان وەک ژنێک کە بەدوای تۆڵەسەندنەوە بوون لە داگیرکاری، توندترین وەڵامیان دایەوە و زمانی ئەوانیان ملکەچ کرد، دوابەدوای ئەو چالاکییەی ئارین میرکان و ڕێڤان ڕۆژئاوا، دەنگی بەرخۆدانی کۆبانێ لە هەموو جیهاندا بڵاوبووەوە، بەو بۆنەیەوە ١ی تشرینی دووەم وەک ڕۆژی جیهانی کۆبانێ ناسێندرا، لەگەڵ بەرزبوونەوەی دەنگی بەرخۆدانی کۆبانێ بۆ ئاستە بەرزەکان و بینرا، دەنگی فاشیزم کە دەیویست بەرخۆدانەکە بخنکێنێت، بچووکتر و سەرکوتتر بوو.

 

 دەنگی بەرخۆدانی کۆبانی: ئارین میرکان

 

 کێ هەیە ئارین میرکان نەناسێت و گەورەیی ئەوی نەبیستبێت؟  ئەو ژنە گەنجەیە کە خوێنی تازەی داوەتە دەمارەکانی بەرخۆدانی کۆبانێ و هەناسەی ژیانی لە هەموو شەقام و کۆڵانەکانیدا هەڵمژراوە، دەنگی بەرخۆدانی کۆبانێی زیندوو کردووەتەوە و بووەتە پایەی سەرەکی کە کۆبانێی بە جیهان ناساندووە.

 

 دلارا کینچ ناسراو بە ئارین میرکان، لە ۱ی ۱ی ساڵی ۱۹۹۲ لە گوندی میرکان، یان هەسی لە شارەدێیی ماباتای عەفرین لەدایک بووە، قوتابخانەی سەرەتایی و ناوەندی لە گوندەکەی خۆی خوێندوویەتی، بەهۆی ئەوەی لە بنەماڵەیەکی نیشتمانپەروەردا گەورە دەبێت، تێگەیشتن لە واقیعی کورد و کوردستان پەرە پێدەدات،  ساڵی ۲۰۰۷ پەیوەندی بە ڕیزەکانی ئازادیخوازانی وڵاتەکەیەوە کردووە.

 

 لەگەڵ دەستپێکردنی شۆڕشی ڕۆژئاوا لە ساڵی ٢٠١٢، لە ناوەڕاستی شاری جودیەوە بەرخۆدێری کرد و چووە ناو خەباتی شۆڕشگێڕییەوە، لە ٤ی نیسانی ٢٠١٣ لەناو ئاوابوونی یەپەژەدا جێگەی خۆی گرتەوە، لە ٥ی ئەیلولی ٢٠١٤ هێرشی چەتەکان گەیشتە گردی مشتەنور، لەبەر ئەوەی مشتەنور شوێنێکی ستراتیژییە، چەتەکان بە هەموو توانایانەوە هێرش دەکەن، لە کاتێکدا ئارین میرکان لە هێڵی پێشەوەی بەرگری لە شاری کۆبانی بوو، دژی هێرشەکان بە ئامانجی تەمومژاوی بەرخۆدانی دەکرد و دەجەنگا، کاتێک بینی تاریکی لە شەڕدایە لەگەڵ ڕووناکی، کردەوەیەکی فەداییانەی ئەنجامدا بۆ بەهێزکردنی ڕووناکی، بەم چالاکییە ئاستی خۆڕاگری و خەباتی شەڕڤانانی یەپەژە گەیشتە لوتکە، ئەم خۆڕاگری و تێکۆشانە لە ٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ بە ئازادکردنی کۆبانێ گەیشتە لوتکە و یەپەژە وەک شوناسی هەموو ژنانی ئازادیخواز پێناسە دەکرێت.

 

ڕێڤان ڕۆژئاوا بە کردەوەکەی هێرشەکانی تێشکاند

 

 وێنەی ئەو ڕێبڤان ڕۆژئاوا لە نێو وێرانەکانی شاری خۆڕاگری کۆبانێدا جێگەی خۆی لە یادی هەر کەسێکی خاوەن باوەڕیی و ویژداندا گرتووە، ویستی ژنە گەنجەکان بۆ بەرگریکردن لە وڵاتەکەیان لەو وێنەیەدا زیندوو دەبێتەوە و نەمریش لە زەردەخەنەکانیاندا دەردەکەون.

 

 مەدینە مامۆ، نازناوی ڕێڤان ڕۆژئاوا، لە گوندی زانیکا خەلیان لە ڕۆژهەڵاتی کۆبانی لەدایک بووە، لە ساڵی ٢٠١٣ بە بڕیاری بەرگریکردن لە زێدی خۆی پەیوەندی بە ڕیزەکانی یەپەژە کردووە، ئەو فەرماندە و خوداوەندەی کە ئیلهامبەخش بوو بۆ کۆدی ژیان و کردارەکەی زیلان بوو، کاتێک چەتەکانی داعش لە ئەیلوولی ٢٠١٤ هێرشیان کردە سەر شاری کۆبانێ، شەڕکەری ساڵ بوو، بە گیانێکی فیداکارییەوە لەگەڵ دۆستەکانیدا لە نێو پێگە بەرخۆدانەکاندا جێگەی خۆی گرتەوە و و بەڵێنی بەرگریکردن لە کۆبانێدا، هێرشەکان بەرەو کۆتایی مانگی ئەیلول تا دەهات توندتر دەبوون لە بەرامبەر ئەو هێرشە سەختانەدا، بڕیارەکەی بۆ فیداکردنی خۆی گۆڕی بۆ کردار.

 

 لە ٢٧ی ئەیلولدا هێرشی چەتەکان لە هەموو بەرەکانی شەڕ توندتر بوو، هەر لەو ڕۆژەدا ڕێڤان ڕۆژئاڤا لەگەڵ کۆمەڵێک هاوڕێیان لە گوندی گۆڵمید لە باشووری کۆبانێ شەڕیان کرد، بەهۆی هێرشی قورس و چڕەوە، تەقەمەنی شەڕڤانان کەم دەبێتەوە و دەرفەتی هێنانی لە شوێنێکی ترەوە نییە، لەم نێوەندەدا ڕێڤان ڕۆژئاوا بڕیار دەدات کردەوەیەکی فیداییانە ئەنجام بدات، هەم بۆ پاراستنی شەڕڤانانی بەرەکانی پێشەوە، هەم بۆ پاراستنی شاری بەرخۆدان، کۆبانێ، هەم بۆ ڕێگریکردن لە چوونە ناوەوەی چەتەکان بۆ ناو سەنتەری کۆبانێ، دڵ و مێشکی یەکدەخات و بە وزەیەک کە کەس ناتوانێت ڕێگری لێبکات، جەستەی دەکاتە قەڵغانێکی پارێزەر، لەو ساتەدا دەبێتە پەپوولەیەکی چوار باڵ و بە ئاگری جەستەی خۆی کاریگەری دوژمن دەشکێنێت.

 

 یەپەژە بەو هێز و ئیرادەیەی کە ئارین و ڕێڤان دایانمەزراندووە، بەردەوامە لە شەڕکردن لەگەڵ تاریکی، دژی ئەو هۆشیارییە پیاوانەی کە دەوڵەتی لە قاڵب داوە،  ژنان بەو میراتەی کە لە ئارین و ڕێڤان بە میراتیان وەرگرتووە، لە سەرانسەری باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا بە هەموو هێزەوە بەرگری لە شۆڕشی ژنان دەکەن.