رەققە

 

لە ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا دەستەی کولتووری ڕەققە مۆزەخانەیەکی کردۆتەوە کە بەشێک لەخۆدەگرێت  وێنەی لەسێدارەدانی مەیدانی پیشان دەدات، بەشێکیش ڕاپۆرتی باوەڕپێکراو لەخۆدەگرێت سەبارەت بە فەرمانی لەسێدارەدان و چارەنووسی هەزاران زیندانی کە تا ئێستا بێسەروشوێنن، بەشێکیش لە پەیکەرەکان کە توندوتیژی دژی ژنان نیشان دەدەن.

 

بەشداری بەرفراوانی دانیشتووانی رەققە و نوێنەرانی ڕێکخراوە خۆجێیەکان، دەسەڵاتی ڕۆشنبیری باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا مۆزەخانەیەکی تایبەتی کردەوە، کە ئەو پێشێلکاری و تاوانانەی داعش بەرامبەر بە دانیشتوانی ناوچەکە لە ماوەی ساڵانی کۆنترۆڵکردنیدا ئەنجامی داوە، بەڵگەنامە دەکات.

 

سەرەتای مەراسیمی کردنەوەی مۆزەخانەکە بە وتارێک بەناوی دەستەی گشتی بۆ ڕۆشنبیری و دێرینەکانەوە دەستیپێکرد، کە تیایدا هاتبوو، "ئەم مۆزەخانەیە تەنها دیوار و وێنە نییە. شایەتحاڵێکی زیندووە بۆ ئەوەی ڕوویداوە، پەیامێکە بۆ جیهان کە نادادپەروەری، هەرچەندە درێژە بکێشێت، دەبێت تۆڵەی لێ بکرێتەوە. ڕێگایەکە بۆ تۆمارکردنی چیرۆکی ئەو کەسانەی ڕووبەڕووی هەموو جۆرە توندوتیژییەک بوونەتەوە و پێشکەشی نەوەکانی داهاتوویان کردووە بۆیە کە لەبیر نەکرێن و دووبارە نەکرێنەوە”.

 

 ئاماژە بەوە کراوە کە هاوڵاتیانی ناوچەکە تووشی بەڵای توندڕەوی و دڕندەیی بوون، بەشێکی زۆر لە منداڵەکانیان لەدەستداوە. سەرەڕای برینەکانیان، بەڵام خۆیان ڕادەست نەکردووە، "بۆیە کارمان کرد بۆ کۆکردنەوەی شایەتحاڵ و وێنە و بەڵگەنامە و دانانی لە مۆزەخانەکەدا، وەک بەڵگەیەک لەسەر توانای مرۆڤ بۆ مانەوە، و بەڵگەنامەکردنیان لە پرۆسەی دادپەروەری گوازراوەدا.

 

دوابەدوای وتارەکە شانۆگەرییەک نمایشکرا کە تیایدا باس لە ڕاستی ناوچەکە لە سەردەمی دەسەڵاتی داعش و ئەو تاوانانەی لەسێدارەدان کرد،کە بەرامبەر بە هاوڵاتیان ئەنجامی داوە. هەروەها زۆرێک لە دابکە و سەمای فۆلکلۆر بەڕێوەچوو.

 

لە پەراوێزی چالاکییەکەدا، سانفرانس شەریف، هاوسەرۆکی دەستەی ڕۆشنبیری و دێرینەکان لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا ڕایگەیاند، "نزیکەی سێ مانگە خەریکی ئامادەکردنی مۆزەخانەکەین، کە سێ بەش لەخۆدەگرێت، بەشێک بۆ وێنەکانی وێناکردنی لەسێدارەدانی مەیدانی، بەشێک کە ڕاپۆرتی متمانەپێکراوی تێدایە لەسەر فەرمانی لەسێدارەدان، چارەنووسی هەزاران زیندانی کە تا ئێستا بێسەروشوێنن، بەڵگەنامە کە شایەتحاڵی ڕزگاربووان و وێنە و کەلوپەلی

کەسی پێشکەش دەکەن، جگە لە بەشێک بۆ پەیکەرەکان کە ڕۆشنایی دەخاتەسەر ئەو توندوتیژیانەی کە دژی ژنان ئەنجام دەدرێن و لەسێدارەدان و بڕینی بەشەکانی جەستە.

 

بە دامەزراندنی ئەم جۆرە مۆزەخانانە پەیامێک بۆ هەموو جیهان دەنێرن، کە ڕاستی ناوچەکە لە سەردەمی دەسەڵاتی داعش و دۆخی ئێستای دوای شۆڕشی ڕۆژئاوا و پرۆژەی نەتەوەی دیموکرات بەرجەستە دەکەن. "نابێت ئەوەی ڕوویدا لەبیرمان بچێت، نەک دووبارە بێتەوە.

 

سەبارەت بە ئامانجی کردنەوەی مۆزەخانەکە، جەختی کردەوە، "ئەوە تەنها بەڵگەنامەکردنی ئەو برینانە نەبوو کە بە قووڵی چەسپاو و خوێناوی لە دڵی هەموو ئەوانەی شایەتحاڵی بوون، بەڵکو بەڵگەنامەکردنی ئەو خۆڕاگرییەی کە گەلانی ناوچەکە نیشانی داوە، ئەمە جگە لە کارە قارەمانەکانی هێزەکانی سوەریای دیموکرات و یەپەژە لە نەهێشتنی دڕندەترین تیرۆر لە جیهاندا.

 

سانفرانس شەریف ڕوونیشیکردەوە، توانیویانە ئەو پێشێلکاری و تاوانە دڕندانەی داعش لە دژی منداڵان و ژنان لە ناوچەکەدا ئەنجامیانداوە، بە پێشێلکردنی سەرجەم یاسا نێودەوڵەتی و مرۆییەکان وێنا بکەن، ئێستا هەموو جیهان دەزانێت داعش چی کردووە.