تونس

 

لە ئاهەنگ گێڕان بە بۆنەی ڕۆژی جیهانی پاراستنی چینی ئۆزۆن کە ساڵانە دەکەوێتە ١٦ی ئەیلوول، چالاکوانانی ژنانی تونس، لە سیمینارێکی زانستیدا کە ڕۆژی ١٦ی ئەتیلوول بەڕێوەچوو، جەختیان لەسەر ڕۆڵی سەرەکی ژنان لە بڵاوکردنەوەی هۆشیاری ژینگەیی و پاراستنی تەندروستی نەوەکانی داهاتوو کردەوە.

 

دەزگای پاراستنی ژینگە بە ئامادەبوونی پسپۆڕانی کۆمەڵەکان، سیمینارێکی زانستی بە تەوەری "هەرچەندە سەرکەوتوو بین لە گرنگیدان بە ژینگە، زیاتر دەتوانین چینی ئۆزۆن لە زیانە بەرچاوەکانی و کاریگەرییە نەرێنییەکانی لەسەر کەشوهەوا بپارێزین"، لە سیمینارەکەدا باس لە ڕێگاکانی پاراستنی چینی ئۆزۆن و گرنگی ژیرانەی بەکارهێنانی ئامێرەکان، بەتایبەتی تەندروستی و ساردکەرەوە و ستراتیژییەکانی ئەگەری پاراستن کرا، هەروەها جەختی لەسەر پێویستی یەکخستنی ڕێبازی ڕەگەزی کردەوە، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو ڕۆڵە گرنگەی کە ژنان دەیگێڕن لە پاراستنی ژینگە و تەندروستی کۆمەڵگەدا،  ئەوان دایک و پەروەردەکار و چالاکوانن کە گۆڕانکاری بەرەو هۆشیارییەکی قووڵتر لە بواری ژینگەدا بەڕێوەدەبەن کە داهاتوویەکی باشتر بۆ نەوەکانی داهاتوو مسۆگەر دەکات و چینی ئۆزۆن کە قەڵغانی پاراستنی زەوییە بە گوێرەی شارەزایانی ژینگە دەپارێزێت.

 

"پاراستنی تەندروستی"

لە پەراوێزی سیمینارە زانستیکەدا، ئاژانسەکەمان لەگەڵ چەند ژنێکی پسپۆڕ و چالاکوانی مەدەنی کۆبووەوە، بەهیە کشۆ، پزیشکی تەندروستی گشتی ڕایگەیاندووە، کە ژنان بەرپرسیارێتییەکی گەورەیان لە ئەستۆدایە لە پاراستنی ژینگە، چ لە ناوەوە و چ لە دەرەوەی ماڵ، چونکە ئەوان بناغەی پەروەردەکردنی منداڵانن، هەروەها هۆشداریشیدا لە مەترسییەکانی تێکچوونی چینی ئۆزۆن، کە بووەتە هۆی زیادبوونی بەرچاوی شێرپەنجەی پێست و زیانێکی زۆر بە چاوەکان دەگەیەنێت بەهۆی تیشکی سەروو بنەوشەییەوە، و داوای پەروەردەکردنی منداڵان سەبارەت بە دوورکەوتنەوە لە زۆر بەرکەوتنی خۆر بەتایبەتی لە کاتی سەردانی سەیرانگاکان کرد، ئاماژەی بەوەشکرد، کە چەتری خۆر پارێزگارییەکی تەواو ناکات.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، کە پاککردنەوەی کەناراوەکان و کۆکردنەوەی خاشاک بەرپرسیارێتییەکی بەکۆمەڵە کە لە دایکەوە دەستپێدەکات، بۆ ئەوەی منداڵەکانی فێر بکات کە شوێنەکە بەو شێوەیەی دۆزیویانەتەوە بە پاک و خاوێنی بەجێبهێڵن، لە میانی وتارەکەیدا، زۆر حەزی دەکرد جەخت لەسەر گرنگی شیرپێدان بکاتەوە، بەو پێیەی کە دەمەوانەی سەلامەتییە لە دژی نەخۆشییە مەترسیدارەکان کە تووشی منداڵان دەبن.

عایدە سلیتی، پسپۆڕ و ئەندامی کۆمەڵەی ساردکەرەوە و تەندروستی تونس، جەختی لە گرنگی بڵاوکردنەوەی هۆشیاری ژینگەی کردەوە، تەنانەت لە سادەترین لایەنەکانی ژیانی ڕۆژانەشدا، وەک مامەڵەکردن لەگەڵ بوتڵی ئاوی پلاستیکی، ئەو هۆشداریدا لە مەترسی گواستنەوەی ساردکەرەوە و تەندروستی بە شێوەیەکی هەڕەمەکی، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو گازە پیسکەرانەی کە تێیدایە، داوای هاوکاری پسپۆڕانی بوارەکەی کرد، هەروەها کۆمەڵەکە کاردەکات بۆ ڕێکخستنی هەڵمەتی هۆشیاری بۆ تەکنیکاران و ئەندازیاران بۆ ئەوەی هانیان بدات بۆ پاراستنی ژینگە، وتیشی: پشتگوێخستنی ژینگە تێچووی زۆری دەوێت، چونکە کاریگەری لەسەر کەشوهەوا و نرخی خۆراک هەیە، داوای کردووە، کە لە تەمەنێکی بچووکەوە کولتووری ژینگەی لە منداڵاندا بچێنرێت، بەتایبەتی سەبارەت بە چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ پاشماوە و پاترییەکان.

"پەروەردەی ژینگەی لە ماڵەوە دەست پێدەکات"

لە چوارچێوەیەکی پەیوەندیداردا، حەنان عەلاوی، ئەندازیار و چالاکوانی کۆمەڵگەی مەدەنی جەختی لەسەر پێویستی پەروەردەی ژینگەی بۆ منداڵان کردەوە، ئاماژەی بەوەدا، کە ژنان بەرپرسیارێتییەکی بنەڕەتییان لە ئەستۆدایە لە پەروەردەکردنی منداڵان کە خاشاک فڕێ نەدەن و ژینگە بپارێزن، هەروەها لە کۆمەڵگەی مەدەنی داوا دەکرێت بەڕێوەبردنی خاشاکەکان باشتر بکات، چونکە هەر کەمتەرخەمییەک لەو کارەدا دەبێتە هۆی فراوانبوونی چینی ئۆزۆن.

"ژنان هاوبەشێکی ستراتیژین لە پاراستنی چینی ئۆزۆن"

وەفا غەربی، چالاکوانی ژینگە، جەختی لەوە کردەوە، کە ئاهەنگگێڕان بەبۆنەی ڕۆژی جیهانی پاراستنی چینی ئۆزۆن وەبیرهێنانەوەی گرنگی ڕۆڵی ژنانە لە پاڵپشتیکردنی ستراتیژییە نیشتمانییەکان بۆ پاراستنی ژینگە، لە کاتێک ژنان بیرکردنەوەی ژینگەی بەدەستدەهێنن، لەڕێگەی هەموو کردار و ڕەفتارێکەوە بەشداری دەکەن لە پاراستنی ژینگە، هەروەها بەرپرسیارێتی تێکچوونی ئۆزۆن تەنها لە ئەستۆی کارگەکاندا نییە، بەڵکو درێژدەبێتەوە بۆ پراکتیزەکردنی تاکەکەسی مرۆی، کە ئەمەش وایکردووە بەهێزکردنی بوونی ژنان لە کۆمەڵگەی مەدەنیدا بەتایبەتی لە بواری ژینگەدا، ببێتە مەرجێک بۆ سەرکەوتنی سیاسەتە نیشتمانییەکان.