ناوەندی هەواڵ

 

بەرەی ژنانی باشووری کوردستان هەڵوێستی خۆیان دژی هێنانی هێزی دەوڵەتی تورکیا بۆ باشووری کوردستان خستەڕوو ڕایانگەیاند، ئەو هێزەی دەوڵەتی تورکیا هێناویەتییە ناوچە سنورییەکان و پێشڕەوی بۆ داگیرکاری دەکات، هەمان ئەو هێزەیە لە ڕۆژئاوای کوردستان تاوانکاری دەکات.

 

دەقی ڕاگەیاندراوەکە:

لە درێژەی ئەو هێرشە داگیرکاریانەی سوپای داگیرکەری تورک بۆسەر باشووری کوردستان دەستی پێکردووە، ڕۆژ بە ڕۆژ تاوانکارییەکانی دەرهەق بە خاک و ژینگەی کوردستان و گەلی کورد ڕوو لە زیادبوونن، لەسەرەتای ئەمساڵەوە هەتا ئێستا نزیکەی (٢٠) کەس بەهۆی بوردوومانەکان شەهید و بریندار بوون، لە دواهەمین بۆردومانەکانیدا لە ڕۆژانی (٤) و (٥) ـی ئەم مانگە (٦)کەسی مەدەنی لە خەلەکان و شارباژێڕ شەهیدبوون، کە بە پێی هەموو پێوەرەکان ئەنجامدانی تاوانی مرۆیین تورکیا بە بەکارهێنانی زەمین و ئاسمانی وڵاتەکە بێ منەتانە و بێ ویژدانانە ئەنجامیان دەدات، جگە لەو تاوانکارییانەی بەرامبەر گەلەکەمان و ژینگەی وڵاتەکەمان کە دەمێکە دەستی داوەتە سووتاندن و شێواندنی و دزین و بەتاڵانبردنی دارودرەختەکانی هەرێمی بادینان، کە دواجار لە درووستکردنی کەل و پەل و پێداویستی بەکاریان دەهێنێی و بە بڕەپارەیەکی زۆر بە بازرگانە کوردەکانی  دەفرۆشێتەوە، پێویستە هەموو لایەک لەو بابەتە ئاگاداربن و ئەرکی وشیارکردنەوە لەم ڕووەوە بە ئەرکی ئەخلاقی خۆمان بزانین، چونکە ئەم جۆرە هاوردەکردنانە هۆکاری گەرمکردنی بازاڕەکانی تورکیان،  کە دواجار بەو پارانە  چەک دەکڕێت و لە دژی ئێمە بەکاری دەهێنێتەوە.

 

جگە لەمەش ئەو داگیرکارییەی تورکیا بووە بە هۆی چۆڵکردنی دەیان و سەدان گوند و کۆچ پێکردنی بەزۆرە ملێ بە بیانووی مەترسی بەهۆی شەڕەوە لەناوچەکانی بادینان لەلایەن پارتی دەسەڵاتدار لە هەرێمەکە کە پەدەکەیە، ئەمەش بۆتەهۆی ڕێخۆشکەری لەبەردەم تورکیا بۆ بەکارهێنانیانی گوندەکان  بەمەبەستی خزمەتکردنی ستراتیژییەتی داگیرکاری و بەرژەوەندییە قۆرخکارەکانی سوپای داگیرکەری تورک، کەچەندین لێکەوتەی خراپ بەداواخۆیدا دێنێ، کە بوونی ناوچەکەیە بە مەیدانی تەراتێنی سەربازانی تورک، لکاندنی ناوچەکە بە تورکیاوە لە ئایبدەدا، لاوازکردنی کەرتی کشتوکاڵی و چەندین لێکەوتەی تری نەرێنی.

 

هەموو پراتیک و ئاماژەکانی پەلکێشی تورکیا کە بە چاوساغی و هاوکاری پەدەکەیە، نیشان دەدەن کە داگیرکاری و هێرشەکانی ئەو ڕژێمە ئەمجارەیان جیاوازن لە جارەکانی پێشووتر، کە ئامانجی داگیرکارییەکە گۆڕینی تۆپۆگرافیا (جوگرافیا) و ( دیمۆگرافیا )ی ناوچەکەیە، هاوشێوەی ئەوەی لە دوای داگیرکردنی عەفرین ئەنجامیدا، بە دزین و وێرانکردنی شوێنەوارە مێژووییە دێرینەکان و کۆچکردنی زۆرەملێ بە کوردەکان لەوشارە و هێنانی هەزاران خيزانی عەڕەب لە شارەکانی (دیمەشق، حمس، ئێدلب و……هتد) و نیشتەجێکردنیان لە شوێنی خيزانە کوردە ڕەسەنەکانی ئەو شارە، لە ئێستادا ئامارەکانی دامەزراوە داکۆکیکارەکارەکانی مافی مرۆڤ لەوێ ئاماژە بەوەدەکەن کە لە ئيستادا کوردەکان تەنیا ٢٠٪ی دانیشتوانی شارەکە پێک دەهێنن.ئەو کارە دژمنکارییەی دەوڵەتی داگیرکەری تورک هەمان سیاسەتی (بەعەڕەبکردن-تەعریب) ی ڕژێمی بەعسمان بیردەخاتەوە کە لە شارەکانی وەک : کەرکوک، جەلەولا، خانەقین، مەخمور و تەلەعفەر و….هتد دا کردی و هەتا ئيستاش ئەنجامە نەرێنییەکانی بەسەر دیمۆگرافیای کوردستان و ژیانی کوردانی ئەو ناوچانەوە دیارە.

 

پەیوەنددار بەم بابەتە، ئەوەی جێی تێڕامان و هەڵوەستە لەسەرکردنە، وە پێویست و گرنگە ڕای گشتی گەلەکەمان و لایەنە پەیوەنددارەکانی پەیوەست بە مافی مرۆڤ و خەمخۆرانی پرسە نەتەوەییەکانی لە ناوخۆ و دەرەوە لێ ئاگادار بکرێتەوە، بریتییە لە هێنانی ژمارەیەکی زۆری چەکدارانی ئۆپۆزسئۆنی سوری و چەکدارە توندڕەوەکانی گرێدراو بە تورکیا لە نێو خاکی سوریا بۆ هەرێمی کوردستان، بەتایبەتیش بۆ ناوچەکانی هەرێمی شەڕ لە بادینان، وە بەجێکردنیان لەو بنکە و بارەگایانەی تورکیا لە ئێستا و ڕابوردوودا لەوێ دایمەزراندوون.

 

هێنانی ئەو چەکدارانە کە تا دوێنێ تورکیا لە دژی کوردان و گەلانی ناوچەکە لە سوریا و ڕۆژئاوای کوردستان بەکاری دەهێنان، هێناونی لەباشووریش بۆهەمان کاری کوشتنی ژن و منداڵی کورد و تاڵانکاری ژینگە و ماڵی هاوڵاتیانی کورد بەکاریان بهێنێتەوە، گەر تا دوێنێ هێنان و بوونی  ئەو چەکدارە بیانیانە لەلایەن تورکیا  بۆ ناوچەکە تەنیا گومان و دەنگۆیەک بوبێت، ئەوا ئەمڕۆ بەهۆی گفتوگۆکردنی ئەوچەکدارانە لەگەڵ خەڵکی گوندەکان و ڕاپۆرتێکی دیمەنیی ڕۆژنامەوان (هونەرئەحمەد) ڕاستی هێنان و بەجێکردنی ئەو چەکدارانەی پشتڕاستکردەوە.

 

ئێمە وەک ئەوەی لەماوەی ڕابوردووشدا هۆشداریمان دابوو لە هەستیاری دۆخەکە و جینۆسایدکردنی ژینگەوسروشتی کوردستان و بۆردومانە بێ سنوورەکانی تورکیای داگیرکەر، وە لە بێدەنگی لایەنە پەیوەنددارەکان و کۆمەڵگەی باشووری کوردستان، بەهەمان شێوە جەخت لەسەر مەترسی بوونی ئەو چەکدارە توندڕەوانە و بە عەفرینکردن و بە کەرکوککردنێکی دیکە دەکەینەوە، پێمان وایە بونی ئەو چەکدارە توندڕەوانە کە بەشێکیان چەکداری داعشن، مەترسییەکە کە پێویستە هەمووان درکی پێ بکەن، لە دژی بوونیان وەستانەوە ئەرکە و لەسەرشانی هەمووانە بەبێ جیاوازی، دوور نابینرێ کە لە ئایندەدا ڕژێمی داگیرکەری تورک خێزانگەلێکی عەرەب یان تورک هاوردەی ئەو ناوچە چۆڵکراوانە بکات، کە لە ئێستادا بە فشاری خۆی و فەرمانی پەدەکە بە خەڵکی ناوچەکە چۆڵکراون.

 

پێمان وایە دۆخەکە لەوەی کە هەیە هەستیارتر نابێت، بەڵام بێدەنگی کۆمەڵگە و دەسەڵاتدارانیش هیچ بیانویەک هەڵناگرێت هیچ پاساوێک پەردەپۆشی ئەو بێ هەڵوێستییە ناکات، ئەوەی لە ڕابردوودا وتبوومان( ئەوەی ئەمڕۆ ڕوودەدات، دەرەنجامی بێدەنگی دوێنێمان و ئەوەی سبەش ڕووبدات دەرەنجامی بێدەنگی ئەمڕۆمانە ) دووبارە دەکەینەوە.