سورگول شێخۆ

 

حەسەکە- یودیت گۆتز کەسایەتییەکی ناسراوی زانستە سیاسییەکانی نەمسا و توێژینەوەی جێندەرییە کە خەمی وەڵامدانەوەی پرسیارە بنەڕەتییەکانە: "چۆن دەتوانین لە ڕێگەی پەروەردەوە یەکسانی و دادپەروەری زیاتر بەدەست بهێنین؟" و "چۆن دەتوانین بەرەنگاریی ئەو ئایدۆلۆژیانە ببینەوە کە نایەکسانی دروست دەکەن؟" ئەو کچە کە چالاکانە دژی ژنکوژی و توندوتیژی جێندەری کاردەکات، هەفتەی ڕابردوو لەسەر بانگهێشتی "کۆنگرەی ئەستێرەکان" و وەک بەشێک لە شاندێکی نەمسا گەشتێکی بۆ ڕۆژاڤا کرد.

 

 

 

یودیت گۆتز دوای سەردانکردنی دامودەزگا و ڕێکخراوەکانی ژنان و چاودێریکردنی دەستکەوتەکانی شۆڕشی ژنان لە ڕۆژئاوا، لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ئاژانسی هەواڵی نۆژینها بەشداری کرد.

 

یودیت گۆتز، کە یەکەم گەشتی بۆ ڕۆژئاوا و کۆبوونەوەی لەگەڵ ڕێکخراوەکانی ژنان یەکەم گەشتەکەی بوو، کاریگەرترین بەش لە گەشتەکەیدا دەڵێت: "پێش هەموو شتێک دەمەوێت سوپاسی کۆنگرەی ستار بکەم کە ئەم دەرفەتە بەنرخەیان ڕەخساندووە و بۆ ئەوەی ئێمەش بەشداری ئەم شاندەمان بکەن. سەردانی چەندین دامەزراوە و ڕێکخراومان کرد و زانیاری و تێڕوانینێکی بەنرخمان دەستکەوت لەسەر ئەو چالاکییە سیاسییە گرنگانەی کە لەلایەن ئەو دامەزراوانەوە ئەنجامدەدرێن "ماڵی ژنان" (ماڵا ژن) قووڵترین کاریگەری لەسەر من هەبوو "بەو پێیەی من بە شێوەیەکی شەخسیی لە بواری بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی جێندەری کاردەکەم، بە زۆر گرنگ دەزانم کە ناوەندێک هەبێت بۆ پاڵپشتیکردنی ئەو ژنانەی کە ڕووبەڕووی توندوتیژی دەبنەوە و یارمەتیان بدەن لە دۆخە سەختەکاندا".

 

 

دەشڵێت: "بە تایبەتی سەرسام بووم بە تەمەن و پێگەیشتنی ئەو دوو ژنەی کە لە ماڵی ژنان کاریان کردووە؛ هەردووکیان ژنی بەساڵاچوو بوون. زۆر گرنگە کە پرس و کێشە کۆمەڵایەتییەکان تاکە خەمی نەوەی گەنج نەبن، هەروەها کەسانی بەتەمەن، بە ئەزموونە بەنرخەکانیانەوە، ئامادەبن و وەک نمونە مامەڵە بکەن. هەر نەوەیەک لە چوارچێوەیەکی کاتیی جیاوازدا ژیاوە و ئەزموون و چارەسەری ناوازەی هەیە. بۆیە ئێمە دەتوانین چەندین وانە لێیان وەربگرین، ناسینی ئەم دوو ژنە بە قووڵی کاریگەر بووم و ئیلهامبەخش بوو بۆم "ئەو ژنانەی ساڵانێکی زۆرە شەڕیان کردووە، بە چەندین سەختی و ئازاردا تێپەڕیون، بەڵام هەرگیز مەیدانەکەیان بەجێنەهێشتووە و تەسلیم نەبوون".

 

 

"ماڵی ژنان" و ڕێبازێکی جیاواز بۆ خێزان

یودیت گۆتز لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا ئاماژە بە ڕێبازی "ماڵی ژنان" دەکات بۆ دامەزراوەی خێزان و بەراوردی دەکات لەگەڵ ئەو تێڕوانینە باوەی لە ئەوروپادا هەیە و دەڵێت: "خاڵێکی زۆر سەرنجڕاکێش لە کارکردنی "ماڵی ژنان"دا ڕێبازی ئەوان بوو بەرامبەر بە خێزان". لە ئەوروپادا، زۆرجار لە ڕوانگەی فێمینیستەوە، خەباتەکانمان تەنیا لەسەر ژنانە و ژنان کەمتر لە چوارچێوەی خێزان و وەک بەشێک لە سیاسەتە پەیوەندیدارەکان دەبینرێن. بەڵام لێرەدا چارەسەر و شێوازگەلێک پەرەی پێدراوە کە لەسەر بنەمای یاسای بنەماڵە، مافەکانی ژنان بەهێزتر و پاراستنیان دەکات. هاوشانی ئەوەش هەوڵی جددی بۆ پەروەردەکردن و ڕازیکردنی پیاوانیش لە ئارادایە. لەوەش سەرنجڕاکێشتر "ماڵی ژن" بووەتە فەزایەک بۆ پاڵپشتی پیاوان. بنەمای کار لێرەدا چارەسەری کێشەکانە بە بەشداریی هەموو لایەنەکان. دەشڵێت: "هەموو ئەو کەسانەی کە لە حاڵەتەکانی توندوتیژیدا بەشدارن دەتوانن ڕوو لەم دامەزراوەیە بکەن، هەمووان پێکەوە کاردەکەن بۆ دۆزینەوەی چارەسەری".

 

 

ژنانی بەهێز و کاریگەر لە ڕۆژئاوا

ئەم چالاکە فێمینیستە بە جەختکردنەوە لەسەر بوونی ژنانی ئازا و بەهێز و کاریگەر لە ڕۆژئاوا، حەز و ڕێزی قووڵی خۆی بۆ خەباتە بەردەوامەکانی ئەم ناوچەیە دەربڕی: "ئەوەی لەگەڵ خۆم دەیبەم و هەرگیز لەبیرم ناچێت، بوونی ژنە بێشومارەکانە کە خاوەنی ئازایەتی و هێز و کاریگەرییەکی نائاساییە. ئەو ژنانەی کە سەرەڕای قەبارەی زۆری توندوتیژی و ناسەقامگیری بەردەوام، تا ئێستا بە خۆڕاگری و ناسەقامگیری بەردەوام ماونەتەوە". بۆ ساتێکیش وازیان لە شەڕەکە نەهێناوە "سەرەڕای ئەو هەموو سەختی و کێشەیەی کە ژنان لە ڕۆژئاوا ڕووبەڕووی دەبنەوە، دەبینین کە پێشەنگایەتی چالاکییە سیاسییە زۆر گرنگ و کاریگەرەکان دەکەن لە هەموو بوارەکاندا."

 

 

وانەی ڕۆژئاوا: دیموکراتیزەکردن و کۆمەڵگەیەکی نوێە

یودیت گۆتز ئاماژە بە پرۆسەی دیموکراتیزەکردنی کۆمەڵگە لە ڕۆژئاوا دەکات و بە مۆدێلێکی شایستەی تێڕامان دەزانێت: "بۆ پێشخستنی دیموکراتیزەکردنی کۆمەڵگە، دەتوانین چەندین وانە لە ئەزموونی ڕۆژئاوا وەربگرین؛ بۆ نموونە سیستمی ئەنجوومەنە جۆراوجۆرەکانی (پەرلەمان))، شتێکی دیکە کە بە قووڵی سەرسامی کردم، هەوڵی دامودەزگاکان بوو بۆ کۆکردنەوەی بەشە جیاوازەکانی کۆمەڵگە، لە نەتەوە و ئایینەکانەوە تا هەمەجۆر". باوەڕەکان.

 

 

گرنگی سەربەخۆیی ئابوری ژنان

گۆتز کە سەربەخۆیی ئابووری ژنان بە پایەیەکی بنەڕەتی دەزانێت، نیگەرانیی خۆی بە ئاماژەدان بە دۆخی ئابووری ژنان لە ڕۆژئاوا دەردەبڕێت و دەڵێت: مەبەستم ڕەخنە نییە، بەڵام دۆخی ئابووری ژنان تا ڕادەیەک دڵتەنگم دەکات. سەربەخۆیی ئابووری بۆ ژنان گرنگییەکی ژیانی هەیە، چونکە ڕێگەیان پێدەدات لە هەموو جۆرە وابەستەیەک ڕزگاریان بێت. ژن نابێت بۆ مانەوە و بژێوی ژیانی ناچار بێت پشت بە پیاو ببەستێت. هیوادارم لە ئایندەیەکی نزیکدا دەرفەتی زیاتر بۆ سەربەخۆیی ئابوری ژنان بڕەخسێنرێت بۆ ئەوەی بتوانن ئازادیی کارکردنیان هەبێت و لەم بوارەشدا بڕیاری سەربەخۆ بدەن. شوێنی کارکردنی زیاتر بۆ ژنان زۆر گرنگە. بۆ نموونە لە ناوچەکانی وەک ئەمریکای باشوور، قەرزی بچووک یارمەتی ژنان دەدات کە بزنسی بچووکی خۆیان دەستپێبکەن یان ئامرازی بەرهەمهێنانیان بۆ دابین دەکەن. بیستمان زۆرێک لە ژنان خولی دورین دەخوێنن؛ "ئەوە زۆر باشە، بەڵام بەبێ دەستڕاگەیشتن بە ئامێرەکانی وەک ئامێری دورین، دانانی وەرشەی سەربەخۆ زۆر قورس دەبێت."

 

 

ئەو ژنانەی واز ناهێنن

ئەم توێژەرە جێندەرە، وێڕای ئاماژەدان بە گرنگی پێگەی ژنان لە گۆڕانکارییە کۆمەڵایەتییەکاندا، دەڵێت: "دابینکردنی سەرچاوەی دارایی بەردەوام زۆر گرنگە". ڕەنگە هەندێک لە پێداویستییەکان لە ڕێگەی یارمەتیی دەرەکی و بەخشین و پڕۆژەی هاوشێوەی ئەوانەوە دابین بکرێن، بەڵام لە درێژخایەندا ڕۆژئاوا پێویستی بە بەدەستهێنانی سەرچاوەی ئابووریی پێویست هەیە و پشت بەخۆی ببەستێت بۆ پێشخستنی ئەو ئامانجانە. ئەمە بۆ من گرنگ بوو، چونکە ئێمە لە نزیکەوە بەدواداچوون بۆ پێشهاتەکانی سووریا دەکەین. مەترسی پەراوێزخستنی مافەکانی ژنان لە کاتی گۆڕانکارییە کۆمەڵایەتییە گەورەکاندا ئەزموونێکی ئاشنای شۆڕشەکانی دیکەیە. "بەڵام ئەوەی لەگەڵ خۆم دەیبەم و ئەوەی ئارامی دەروونیم پێدەبەخشێت، ئەو باوەڕەیە کە ژنان لێرە وازناهێنن و دەستبەرداری مافەکانیان نابن".

 

 

بانگەواز بۆ هاودەنگی

 

یودیت گۆتز لە کۆتایی قسەکانیدا جەختی لەسەر پێویستی پشتیوانی و هاودەنگی کرد و وتی: ئەو کەسانەی چاومان پێیان کەوت هەموویان دڵنیایان کردینەوە کە بەبێ بەشداری چالاکانەی ژنان و ڕەچاوکردنی مافەکانیان هیچ گۆڕانکارییەکی سیاسی قبوڵ ناکەن. ئەمەش خاڵێکی تری هیوابەخش بوو کە لەگەڵ خۆمدا بردم. هەر بەم هۆشیاری و باوەڕەوەیە کە ژنان لێرە سەرەڕای هەموو ئەو تەحەدایە نوێیانەی کە پرۆسەی سیاسی ئێستا دەیخەنە ڕوو، بەردەوامن لە خەباتی بێوچان. دروشمێک هەیە کە دەڵێت "هاودەنگی چەکێکە" و باوەڕێکی قووڵم پێی هەیە. ئەرکی ئێمەیە کە ئاگاداری بارودۆخی سیاسی بەشەکانی دیکەی جیهان بین و لە هەر شوێنێک کە لە تواناماندا بێت پشتیوانی لە خەباتی ڕەوای بکەین. "هیوادارم بتوانم دڵۆپێک بم لەم دەریای هاودەنگی و خەباتیشدا".