ناوەندی هەواڵ

 

بیبەری ڕەش دەوڵەمەندە بە ماددەی پایپەرین کە تایبەتمەندی دژە ئۆکسانی هەیە و یارمەتیدەرە بۆ یارمەتی باشترکردنی کارکردنی مێشک دەدات، بیبەری ڕەش پێکهاتەی چالاک لەخۆدەگرێت کە هەوکردن لە جەستەی مرۆڤدا کەمدەکاتەوە، بیبەری ڕەش هەزاران ساڵە بەشێک بووە لە چارەسەری پزیشکی نەریتی هیندستان، هەروەها لە پزیشکی نەریتی چینیدا بیبەری ڕەش بۆ چارەسەری نەخۆشی سەرئێشە بەکاردێت، هاوکات زانستی مۆدێرن ئاماژە بەوە دەکات کە بیبەری ڕەش سوودی تەندروستی دەبەخشێت، بە شێوەیەکی سەرەکی بەهۆی ئەلکالۆیدێکەوە کە پێی دەوترێت پایپەرین، کە ماددەیەکی کیمیاییە و تامێکی تیژی بە بیبەر دەبەخشێت و دژە ئۆکسێنەرێکی بەهێزە.

 

بیبەری ڕەش چەندین سودی تەندروستی هەیە و تایبەتمەندی گەرمی دروستکەری هەیە، وەک زۆربەی بیبەرەکان، یارمەتی خێراکردنی میتابۆلیزم دەدات و کالۆری زیاتر دەسووتێنێت، بەشدارە لە باشترکردنی هەرس و بەرهەمهێنانی ترشی هایدرۆکلۆریک زیاد دەکات، کە هەرسکردنی پرۆتین باشتر دەکات، ڕێگری دەکات لە نیشانەکانی هەرس نەکردن، چونکە دەبێتە هۆی زیادکردنی مژینی ڤیتامین B و C و سیلینیۆم و بێتا کارۆتین لە ژەمەکاندا.

 

تەنانەت یارمەتی نەهێشتنی نیشانەکانی نەخۆشی ڕۆماتیزمی وەک هەوکردنی جومگەکان و هەوکردنی جومگەکان دەدات، زانایان بۆیان دەرکەوتووە کە خواردنی ٢٠ میلیگرام پایپەرین لەگەڵ ٢ گرام زەردەچەوە، بەردەستبوونی زەردەچەوە لە مرۆڤدا بە ڕێژەی ٢٠٠٠% باشتر دەکات، توێژینەوەکانی تر دەریانخستووە کە ڕەنگە بیبەری ڕەش هەڵمژینی ماددەی بیتا کارۆتین باشتر بکات، کە پێکهاتەیەک لە سەوزە و میوەدا هەیە و لەش دەیگۆڕێت بۆ ڤیتامین A.

 

کاریگەری لاوەکی بیبەری ڕەش

بیبەری ڕەش دەبێتە هۆی لەدەستدانی پۆتاسیۆم و گەڕانەوەی ترش و سکچوون. هەروەها دەتوانێت ببێتە هۆی هەندێک کاردانەوەی حەساسیەت وەکو شانە، پەڵە، ئاوسانی و پژمین، پێویستە ئەو نەخۆشانەی تووشی کێشەی گەدە بوون وەک هەوکردنی گەدە و برینی گەدە و هەوکردنی کۆئەندامی زاوزێ، خۆیان لە خواردنی بیبەری ڕەش بەدوور بگرن و هەندێک کەس دەتوانن تووشی هەستیاری-حەساسیەت بن بە بیبەری ڕەش، نیشانەکانی هەستیاریش بریتین لە پەڵە لەسەر پێست و خورانی دەم و ئاوکردنی چاو و چەندین نیشانەی دیکە.