ناوەندی هەواڵ

 

هیچ گومانێک لەوەدا نییە کە خوێن گرنگە، ئەمە پێکهاتەیەکی سەرەکییە لە پێکهاتەی بۆماوەیی مرۆڤدا، سووڕانەوەی بە تەواوی لەشدا ئەوەیە کە تەندروستی دڵ دەهێڵێتەوە و هەموو ئەندامەکان کار دەکەن، لە بەرامبەردا سووڕانەوەی خراپ وادەکات مرۆڤ هەست بە کێشی زیاد بکات، بڵاوبوونەوەی خراپ لەوانەیە بەهۆی هۆکاری جۆراوجۆرەوە بێت، بەڵام هەندێک شت هەیە کە دەتواندرێت بکرێت بۆ باشترکردنی.

 

گرنگی سوڕی باش

سیستمی سووڕانەوە مرۆڤ دڵنیا دەکاتەوە لەوەی کە شانەکان ئۆکسجین و خۆراکی فراوان وەردەگرن، لە کاتێکدا بەرهەمە پاشەڕۆیەکانیش وەک دوانە ئۆکسیدی کاربۆن لادەبات، بەڵام لێکۆڵینەوەیەک کە لە توێژینەوەی مایکرۆڤاسکۆلار بڵاوکراوەتەوە ئەوە نیشان دەدات کە لەگەڵ تەمەندا، سووڕی خوێن دەتوانێت خاوبێتەوە، کەمی سووڕی خوێن دەتوانێت ببێتە هۆی کاریگەری لاوەکی نەرێنی، وەک نەبوونی وزە، هەوکردنی خوێنبەرەکان، لە هەندێک حاڵەتدا، تەنانەت لەدەستدانی بیرەوەری.

 

بە وەرزش و سەما سوڕی خوێن چالاک دەبێت

وەرزش و سەما لەوانەیە ڕێگری بکات لە لەدەستدانی بیرەوەری، بەشێکی بە بەهێزکردنی لێشاوی ئۆکسجین بۆ خانەکانی مێشک، تاقیکردنەوەیەکی کۆنترۆڵکراوی هەڕەمەکی کە لە گۆڤاری PLoS One بڵاوکراوەتەوە نیشانی داوە ئەو کەسانەی کە تەنها بۆ ماوەی چوار خولەک وەرزشیان کردووە بە شێوەیەکی بەرچاو سووڕانەوەیان باشتر کردووە. توێژینەوەیەکی زانستی دەمار دەریخستووە، ئەو ژنانەی کە تەمەنیان لە نێوان ٣٨ بۆ ٤٠ ساڵدایە مەترسی تووشبوونیان بە نەخۆشییەکانی دڵ کەم دەبێتەوە.

 

ئاسانکردنی خوێنبەرەکان بە خواردنی سیر

سووڕانەوەی خراپ ڕەنگە ببێتە هەڵئاوسان و ئازار لە خوێنبەرەکانداو دەبێتە هۆی خوێنبەربوون، پزیشکان دەڵێن: شتێکی تر کە دەتواندرێت تاقیبکرێتەوە  بریتییە لە خواردنی سیر، توێژینەوەیەک کە لە گۆڤاری (Journal of Nutritional Biochemistry) بڵاوکراوەتەوە پێشنیاری ئەوە دەکات کە خواردنی بڕێکی کەم لە سیر ڕۆژانە دەبێتە هۆی زیادبوونی لێشاوی خوێن لە ماوەی هەفتەیەکدا.