تەرزە تەها

سلێمانی- چوار ساڵ تێدەپەڕێت بەسەر ڕاگەیاندنی ئۆپراسیۆنی "چڵە زەیتونی" دەوڵەتی داگیرکاری تورکیا بۆ سەر عەفرین، لە ڕۆژی ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ هێرشەکان دەستیان پێکرد، نزیکی ٤٠٠ هەزار کوردی عەفرین ئاوارەبوون و لە کامپەکان نیشتەجێکران.

 

عەفرین شارێکی ڕۆژئاوای کوردستانە، دەکەوێتە پارێزگای حەلەب، ناوچەیەکی کوێستانییە، لە ٣٦٦ گوند لەسەر دوو هەزار و ٣٣ کیلۆمەتر چوارگۆشە پێکهاتووە، پاڵیداوە بە بناری زنجیرە کێوی کرمانجەوە و ڕووباری عەفرین بەلایدا تێدەپەڕێت، هەزار و ٢٠٠ مەتر لە ئاستی ڕووی دەریاوە بەرزە، چەندین نەتەوە و ئاینی جیاواز لە شارەکەدا دەژین.

 

دەوڵەتی داگیرکاری تورکیا بەردەوام هەوڵی داگیرکردنی خاکی کوردستان دەدات، لەدوای شکستی کۆبانێ، لە سەرەتاکانی ساڵی ٢٠١٨ هەوڵەکانی بۆ داگیرکردنی عەفرین خستەگەڕ، ئەمڕۆش کە ساڵیادی دەستپێکردنی ئەو داگیرکارییەیە، دەوڵەتی تورکیا عەفرینی داگیرکردووە، خەریکی گۆڕینی دیمۆگرافیاکەیەتی و زمانی تورکی کردووەتە زمانی فەرمی شارەکە.

 

ناوی هاوڵاتیان، گەڕەک و شەقامەکان گۆڕدراون بۆ ناوی تورکی، زمانی کوردی قەدەغە و لەسەر دامودەزگا و قوتابخانەکان ئاڵای تورکیا هەڵکراوە، دەوڵەتی تورکیا بە هەزاران تورک و عەرەبی هێناوەتە شارەکە تا کورد بکاتە کەمینە و بیکاتە شارێکی تورکی.

 

نورشان حسێن، نوێنەری خۆبەڕێوەبەری باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لە هەرێمی کوردستان، ئاماژە بۆ ئەوەدەکات، توندوتیژی و شەڕ بەردەوامە، پیلانگێڕی دەوڵەتی تورکیا بەرفراوان و ترسناکە، بە ناوی ئیسلامی سیاسیەوە ئیش دەکات، ئێستا کورد کەمتر لە چواریەکی عەفرین پێکدەهێنێت.

"ئێستا کورد کەمتر لە چواریەکی عەفرینە، عەرەبی سوری و بنەماڵەی چەتەکان لە عەفرین نیشتەجێدەکرێن، بە ناوی ئیسلامی سیاسی ئیش دەکەن، ئەگەر ئەم ڕەوشە وەها بمێنێت، ئەوا دەوڵەتی تورکیا داگیرکاری بەردەوام دەکات".

 

عەفرین نیشتیمانی زەیتون

عەفرین بە سەوزترین شاری ڕۆژئاوای کوردستان و سوریا دیاریکرابوو، بەشێکی زۆری باخ و بێستانە، داری زەیتون ڕووبەڕێکی بەرفراوانی شارەکەی کە ٪٦٥ داگیرکردووە، هەروەها ڕۆن و سابوونی زەیتون بایەخێکی زۆری پێدەدرا، ١٨ ملیۆن داری زەیتون لە عەفرین هەبوو.

 

لەبەر گرنگی زەیتون و پیرۆزییەکەی دەوڵەتی داگیرکاری تورکیا ناوی ئۆپراسیۆنە داگیرکارییەکەی بۆ سەر عەفرین بە "چڵە زەیتون" دیاریکرد، تا پەیامی داگیرکردنی شارەکە و لەناوبردنی بەنرخترین بەرهەمی شارەکەی بدات بە گوێی کورداندا، لە کاتێکدا کورد ماوەی ٥٨ ڕۆژ بەرخۆدانی بەردەوامی کرد.

 

دوای داگیرکردنی عەفرین، بە هەزاران داری زەیتون بڕدران، سوتێندرا و زیانی زۆر بەر هاوڵاتیانی شارەکە کەوت، دەوڵەتی تورکیا نیوەی بەرهەمی زەیتونی جوتیارەکان هەڵدەگرێت بۆ خۆی و بەناوی بەرهەمی تورکیاوە ڕەوانەی بازاڕەکانی جیهانی دەکات.

 

ئێستا عەفرینی

دوای داگیرکردنی شارەکە، ساڵانە سەدان ژن لەلایەن چەکدارەکانی تورکیاوە دەستدرێژی دەکرێتە سەریان، منداڵ، گەنج و ژن دەڕفێندرێن، تاوان و توندوتیژی ئەنجام دەدەرێت، لە ماوەی چوار ساڵدا هەشت هەزار هاوڵاتی ڕفێندراون و بەرامبەر ئازادکردنیان داوای پارەکراوە.

 

نورشان حسێن باس لەوەشدەکات، دەوڵەتی تورکیا ئێستا بە هونەر، کەلتور و فیزیکی جینۆسایدی کوردەکان دەکات، عەفرین لە ڕەوشێکی مەترسیداردایە، لەبەر ئەوەی هەمووان بەرپرسیاران بەرامبەر دۆخی عەفرین.

 

وتیشی: "دەوڵەتی تورکیا پلانەکانی مەترسیدارن، دەخوازن ڕەوشی عەفرین بکەن یاسایی و ئیتر گەلی کورد تێبگەیەندرێت کە ڕەوشەکە ناگۆڕێت، بەڵام گەلی عەفرین بەردەوامن لە بەرخۆدان، داوای خاکی خۆی و گەڕانەوە دەکات، بۆیە پێویستە هەموو لایەنە سیاسییەکانی گەلی کورد لە جیهاندا دۆزی عەفرین وەکو دۆزی کورد و مافی مرۆڤ بهێڵنەوە، هیچ کات پشتگوێی نەخەن، ئەگەر هەموو لایەنە کوردییەکان یەکنەگرن داگیرکەر سوود لەو پارچە بوونە دەبینێت".

 

ئەوەی جێی سەرنجە هەموو ئەم توندوتیژیانەی بەبەرچاوی وڵاتانی نێودەوڵەتی و داکۆکیکاری مافەکانی مرۆڤەوە ڕوودەدەن، بەڵام هیچ یەکێکیان هەڵوێستێکی جدی دەرنابڕێت و هیچ هەوڵێک بۆ وەستانی تورکیا نادەن.

 

 

نورشەن دەڵێت: "پیلانگێری نێودەوڵەتی بەرامبەر عەفرین هەیە، لە کاتی داگیرکردنی عەفرین لەلایەن ڕژێمی سوریا، ڕوسیا و وڵاتانی زلهێز بێدەنگیەکی زۆر وەک پیلانگێڕی هەبوو،  ئێستاش بێدەنگییەکی ترسناک هەیە، کە لەژێر باڵی دەوڵەتانی زلهێز و سیاسەتەکانیدا نەتەوە یەکگرتووەکان بووەتە دەوڵەتە یەکگرتووەکان".

 

ژنان دەتوانن چی بۆ عەفرین بکەن؟

ژنانی ڕۆژئاوا بە پێشەنگی شۆڕشی ڕۆژئاوا دادەنرێن، لەبەر ئەوە نورشان حسێن جەخت لەوەدەکاتەوە ژن دەتوانێت پێشەنگایەتی یەکێتی نەتەوەی بکەن.

 

"دەبێت هەموو ژنان بە ئازادی و ڕێکخستنی ژن بەرامبەر داگیرکاری یەکبگرن، ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی هەموو ژن بەیەکەدەنگ کاربکەن و دژی داگیرکاری تێبکۆشن، یەکێتی نەتەوەی بەدەستبهێنن".

 

ت.پ