ژن هێزێکە بۆ گۆڕانکاری... بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی و بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی یەکسانیخواز

ئەلیف حەمۆ، ئەندامی کۆردیناسیۆنی کۆنگرەی ستار

لە ٢٥ی تشرینی دووەمدا جیهان لەم ڕۆژە جیهانییەدا بۆ نەهێشتنی توندوتیژی دژی ژنان بە هاوسۆزی لەگەڵ ژنان وەستاوە، ئەم ڕۆژە تەنها بەربەستێکی تێپەڕبوون نیی، بەڵکو بیرهێنانەوەی مێژوویەکی دوور و درێژی خەبات، لەو ماوەیەدا ژنان بە درێژایی مێژوو لاپەرەی بەرخۆدانیان له بەرامبەر ستەم و بیری پیاوسالاریدا نووسیوە، لە خوشکانی میراباڵەوە کە لە پێناو ئازادیدا گیانی خۆیان بەخشیوە تا دەگاتە هەزاران ژن کە ئاڵای تێکۆشانیان هەڵگرتووە، ساڵانە پابەندبوون بە درێژەدان بە ڕێگاکە بەرەو کۆمەڵگەیەکی دادپەروەرتر و یەکسانتر نوێ دەکرێتەوە.

 

ڕاگەیاندنی ئەم ڕۆژە جیهانییەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ نەهێشتنی توندوتیژی دژی ژنان لە ساڵی ١٩٩٩دا ڕووداوێکی خۆبەخۆ نەبوو، بەڵکو لوتکەی خەباتێک بوو کە تەمەنەکانی گرتەوە، لە زەنوبیا و کلیۆپاترا تا جان دارک و خانسا و هودا شەعراوی و لە مریەم خان و لەیلا قاسمەوە تا ساکینە جانسز و ئارین میرکان، وێنەی ژن وەک پێشەنگ و بەرخۆدان و دامەزرێنەری کۆمەڵگە مرۆڤدۆستترەکان دیارە، ئەم زنجیرە مێژووییە دووپاتی دەکاتەوە کە ئازادی ژن پرسێکی تاکەکەسی نییە، بەڵکو بناغەی ئازادی کۆمەڵگەیە بە گشتی.

 

لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا کە شۆڕشی ڕۆژئاوا بە "شۆڕشی ژنان" ناسراوە، ئەم ڕۆژە واتایەکی قووڵتری بەدەستهێناوە، لێرەدا ٢٥ی تشرینی دووەم تەنها یادکردنەوە نییە، بەڵکو هەموو ڕۆژێک بووەتە ڕۆژی خەبات لە دژی ئەو توندوتیژییە سیستماتیکییەی کە جەستە و ئیرادە و مافەکانی ژنان دەکاتە ئامانج، ژنان لە دژی داعش و دژی بیرکردنەوەی پیاوسالاری شەڕیان کردووە و لە ڕێگەی ڕێکخستنی خۆیانەوە لەناو کۆمین و ئەنجومەنەکاندا سەلماندوویانە کە بەرخۆدان دروشم نییە، بەڵکو پراکتیکێکی ڕۆژانەیە کە کۆمەڵگە لەسەر بناغەکانی ئازادی و دیموکراتیکی و یەکسانی ڕەگەزی دادەڕێژێتەوە.

 

توندوتیژی دژی ژنان ڕووداوێکی گۆشەگیر نییە، بەڵکو سیستەمێکە کە ڕەگ و ڕیشەی قووڵی لە پێکهاتە کۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابوورییەکاندا هەیە، ژنان ڕووبەڕووی توندوتیژی دەروونی، جەستەیی، ئابووری، سیاسی، کولتووری و ئەلیکترۆنی دەبنەوە، کە بە شێوەیەکی سیستماتیکی بەکاردەهێنرێن بۆ دوورخستنەوەیان لە ڕۆڵی سەرەکیان بەڵام لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا توندوتیژی بەرەو کەمبوونەوە دەچێت و ژنان وەک هێزێک بۆ گۆڕانکاری سەرهەڵدەدەن و خۆیان ڕێکدەخەن و دامەزراوەکانیان بونیاد دەنێن و لە ڕێگەی سیستەمی هاوسەرۆکایەتی و هاوپەیمانی کۆمەڵایەتی ژنانەوە بوونییان لە ناوەندەکانی بڕیاردا دووپات دەکەنەوە.

 

فەلسەفەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان، "ئەگەر ژن ئازاد نەکرێت کۆمەڵگە ئازاد نابێت"، ئیتر تەنها دروشم نییە، بەڵکو گۆڕا بۆ پراکتیکێکی شۆڕشگێڕانە، لە سایەی لێکۆڵینەوە لە مافەکانی ژنان و ڕێکخستنی تەگەرەکانی ژنان، خەباتی ژنان لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا بۆتە سەرچاوەیەکی ئیلهامبەخشی جیهانی، زەمینە بۆ بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی سروشتی و ڕەوشت و سیاسی لەسەر بنەمای دادپەروەری و یەکسانی خۆش کردووە.

 

ئەمڕۆ لە کاتێکدا یادی خوشکەکانی میراباڵ دەکەینەوە، دووپاتی دەکەینەوە، کە ٢٥ی تشرینی دووەم تەنها ڕۆژێکی تێپەڕ نییە، بەڵکو بانگهێشتێکی کراوەیە بۆ هەموو ساتێکی ژیانمان بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی سیستماتیکی، لە ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریاوە پەیامی خۆمان بۆ جیهان دەنێرین، ئازادی بەبێ ئازادی ژن نییە، دادپەروەریش بەبێ یەکسانی ڕەگەزی نییە، خەباتی ژنان لە پێشەنگدا دەمێنێتەوە و بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی دادپەروەر و دیموکراتیکی لەسەر بنەمای یەکسانی هەمیشە بەرپرسیارێتی ژنان و ئیرادەییان دەبێت.