ئەگەر كاری ڕۆژنامەوانی (مهنە المتاعب) بێت، بۆ ڕۆژنامەنووسی ژن  لە كۆمەڵگەیەكی ڕۆژهەڵاتیدا، دووجار و زیاتریش ماندووبوونە، ماندووبوونێك كە وەرگر  بەهۆی هەلەتێگەیشتنەوە دروستی دەكات و ماندووبوونێكیش كە لە خودی پیشەكەدا هەیە.

 

ڕاستییەكەی پیشەكە ئاسان نییە، زەحمەتە و هێندەی جەستە ماندوو دەكات، زۆر زیاتریش مێشك ماندوو، بەڵام گرنگە كۆڵنەدانە، پیشەییبوون و تەرەفگیریی نەكردن لە كاری رۆژنامەوانیدا سەنگی مەحەكن بۆ بەردەوامبوون و سەركەوتنی رۆژنامەنووس.

 

 ئەگەرچی سبەی ١٢٧ ساڵ بەسەر دەرچوونی یەكەمین ڕۆژنامەی كوردیدا تێپەڕ دەبێت و لە ئێستایشدا زیرەكیی دەستكرد و دەیان ئامرازی تەكنۆلۆژی پێشكەوتوو لە كاری ڕۆژنامەوانیدا هەن، بەڵام هێشتا ماندووبوونەكە هەر بەردەوامە، ناكرێ ئەوەیش نادیدە بگرین، كە ئەم بۆنەیە هەر پیرۆزە و تا ڕادەیەكی باشیش لەنێو چینە هۆشیار و بەئاگاكەی كۆمەڵگەدا ڕێزلێگیراوە.

 

ڕۆژنامەگەریی کوردی لە ٢٢ی نیسانی ساڵی ١٨٩٨ دەستی پێکردووە، کە لەو ڕۆژەدا یەکەمین ژمارەی ڕۆژنامەی کوردستان لە قاهیرەی پایتەختی میسر و لەلایەن بنەماڵەی بەدرخانییەکان و خوودی میقداد مەدحەت بەدرخانەوە دەرچووە، ئەو ڕۆژە کراوەتە ڕۆژی لەدایکبوونی یەکەمین ڕۆژنامەی کوردی، ئەگەرچی دوای ئەویش ڕۆژنامە و بڵاوکراوەی دیکە هەبوون و بە هەموویانەوە توانیوویانە ئەم ١٢٧ ساڵە، درێژە بە کاروانی ڕۆژنامەگەریی کوردی بدەن، کە ڕەنگە هەموویان کاریگەریی ئەوتۆیان نەبووبێت، بەڵام بەشدارییەکی ڕوون و بەرچاویان لەم ڕەوتە هەبووە و بە هەموویانەوە ئەم کاروانەیان گەیاندۆتە مەنزڵی ئەمڕۆ.

 

ئێستا ڕۆژنامەگەریی کوردی لە چواریەکی سەدەی دووەمییەتی، هەموو شتێک پێشکەوتووە، ئامرازەکانی کارکردنی ڕۆژنامەوانان، ئامێرەکانی پەخش و تۆمار و مۆنتاژ و چاپ و ....هتد، تەنانەت ئینتەرنێت و زیرەکیی دەستکرد هێندە بەخێرایی ئەو کاروانەیان بردۆتەپێش، ڕۆژنامەنووسان کێبڕکێ و پێشبڕکێی هەواڵ و زانیارییان لەدەست داوە، گرنگترین و سادەترین هەواڵ و زانیاری لە چاوتروکانێکدا بە هەموو جیهاندا بڵاودەبنەوە، لەگەڵ ئەوەیشدا هێشتا ئاریشە و ئاستەنگ و کێشە و گرفتی زۆر هەن و ڕۆژانە ڕووبەڕووی ڕۆژنامەنووس و میدیاکاران دەبنەوە.

 

کێشەو گرفتەکانی بەردەم ڕۆژنامەنووسان لە ئێستادا هێندە جیاوازنین لەگەڵ ئەو کێشەو گرفتانەی نیو سەدە پێش ئێستا هەبوون، ڕاستە پێشکەوتن لە کوالیتی بەرهەمە میدیاییەکان گەیشتۆتە لووتکە، بەڵام ڕێگریکردن لە کاری میدیایی و ئازاردانی ڕۆژنامەوانان و تەنانەت زیندانیکردن و دەیان گرفتی دیکەش هەر هەن و بەردەوامیشن، لەوانەیش قورستر، کێشەو گرفتی ڕۆژنامەوانانی ژنە، کە هەتادێ و کارەکەیان قورستر دەبێت.

 

ڕۆژنامەنووس و میدیاکاری ئافرەت هێشتا لە دەزگا میدیاییەکاندا وەک پێویست نەگەیشتوون بەو خواست و ئومێدەی هەیانە، هێشتا وەک پێویست مافی ئەوەیان پێ ڕەوانبینرێت بگەن بە ئاستی یەکەم و بەرپرسیارێتی بگرنە ئەستۆ، ناڵێم هەمووی، بەڵام بەشێک لە خوودی ڕۆژنامەنووسانی پیاو، کە دەبوو پێشەنگی کۆمەڵگەبن، لە دەزگا ڕۆژنامەوانییەکان کاربەدەست و بەرپرسن، کەچی ڕێگری لە بەرەوپێش چوونی هاوکارە ئافرەتەکانیان دەکەن و بەلایانەوە ئاسایی نییە ڕۆژنامەوانێکی ئافرەت، پلە و پێگەی بەرزتر بێت.

 

سەدەی بیست و یەک، هێشتا ئاماژەی زۆری ماوە کە هەستی پێ بکرێت و پێشکەوتنی چاوەڕواننەکراوی تەکنۆلۆژیش کۆتایی نەهاتووە، بەڵکو هەموو ئاماژەکان بە ئاراستەی ئەوەن، تەکنۆلۆژیا ژیانی مرۆڤ بەتەواوی داگیر دەکات، وەک چۆن سۆشیالمیدیا بەلایەنی کەمەوە یەک لەسەر سێی ژیانی شەش ملیار کەسی لە جیهان داگیر کردووە، کە هەموو ئەوانەیش بەرکەوتەی ڕاستەوخۆیان لەگەڵ میدیای ڕاستەقینە هەیە و هەڕەشەیەکی جدیشن لەسەر ئەو میدیایەی لە ئێستادا بە میدیای تەقلیدی ناودێر دەکرێت.

 

میدیای کوردی و ڕۆژنامەگەری کوردی و میدیاکار و ڕۆژنامەنووسی کورد، هێشتا خۆڕاگرانە لەگەڵ جیهانگەرایی تەکنۆلۆژیا خۆی گونجاندووە، ڕەوتی ڕۆژنامەگەریی کوردی هێشتا وەک زمانحاڵ و بڵندگۆی کۆمەڵگەی کوردستانی لە لووتکەدایە و متمانە و سەنگی خۆی لەدەست نەداوە.

 

دەبێت ئەو ڕاستییەش نادیدە نەگرین، كە پێوەری كاركردن لە میدیای كوردی لە هەموو دەزگایەكی ڕۆژنامەوانی وەكو یەك نییە و تەواوی ئاستەنگ و پاڵپشتییەكانیش ڕێژەیین و لە دەزگایەكی میدیاییەوە بۆ دەزگایەكی دیكە جیاوازی هەیە، كە ئەو جیاوازییەش زیاتر پەیوەستە بە سیاسەت و ستراتیژیەتی دەزگاكان و ئاستی پاڵپشتیكردنی مادی و مەعنەوییان، بۆیەش كاركردنی پیشەییانە لە دەزگا ڕۆژنامەوانییەكان بەرزونزمی زۆر بەخۆوە دەبینێت و هەرگیز ناكرێ بە یەك چاو سەیری هەموویان بكرێت.

 

ئەوەی ماوەتەوە لەم وتارەدا ئاماژەی پێبكەم، تەوژمی بەهێزی سۆشیالمیدیایە، كە هەندێك لە پسپۆرانی بواری میدیا بە هەڕەشەیەكی جدی لەسەر میدیای ڕاستەقینە هەژماری دەكەن و هەندێكیش بە هاوكارێكی باش و ئاسانكارییەكی بێ وێنە، وێنای دەكەن، بەڵام لە هەردوو حاڵەتدا دوای ڕاپەڕینی ساڵی ١٩٩١ میدیای كوردی بەگشتی (میدیای راستەقینە و سۆشیال میدیا) وەرچەرخانێكی گرنگ و كاریگەربووە لە ژیانی كۆمەڵگەی كوردی و بەم هەموو كەموكوڕییەی كە هەیە، هێشتا جێگەی گرنگیپێدانی خەڵك و هێزی كاریگەری شەقام و دروستكردنی ڕای گشتییە، بۆیە ١٢٧ ساڵەی كاروانی رۆژنامەگەری كوردی، مێژوویەكی راستەقینەی بۆ كورد نووسیوەتەوە، كە حاشای لێ ناكرێت و بەهەندیش وەرگیراوە.