رز المصری: تقویت حضور زنان در روند سیاسی و توسعه‌ی مشارکت آنها ضروری است
نغم کراجه
غزه - رز المصری، فمینیست و فعال اجتماعی، عدم حضور زنان در گفت‌وگوهای آشتی فلسطین را نتیجه‌ی منطقی غیبت آنان در جلسات و گفت‌وگوهای جناحی دانست و تاکید کرد که جامعه بدون مشارکت زنان نمی‌تواند به توسعه‌ی همه‌جانبه دست یابد.
ایده‌ی مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌ها و زندگی سیاسی هنوز یک موضوع مهم و یکی از برجسته‌ترین عناصر روند دموکراتیک در جهان است. مشارکت زنان در مجلس شورای ملی و ادغام آنها در مسائل اجتماعی از خصوصی یا دولتی و توسعه‌ی توانمندی‌های آنها نشانگر پیشرفت و رشد جوامعی است که در آن زندگی می‌کنند.
رز المصری، فمینیست و فعال اجتماعی، مفهوم شورای ملی و مکانیسم عمل آن را با این جمله توضیح می‌دهد که «شورای ملی فلسطین نماینده‌ی اقتدار عالی مردم فلسطین در همه‌ی مکان‌های وجودی آن است و این کسی است که سیاست‌های سازمان آزادیبخش فلسطین را می‌سازد و برنامه‌های آن را برای دستیابی به اهداف مردم فلسطین در تعیین سرنوشت خود ترسیم می‌کند».
این نشان می‌دهد که "این بخش اصلی سازمان آزادیبخش فلسطین است که مرجع سیاسی تاریخی مردم فلسطین به عنوان تنها نماینده‌ی مردم است."
رز المصری تاکید کرد: علیرغم نقش سازمان آزادیبخش فلسطین به عنوان نماینده‌ی مردم فلسطین، ناظر نقش زنان و مشارکت آنها در تدوین سیاست‌های این سازمان، ناکارآمد یا تأثیرگذار بودن آن را در نتیجه‌ی فقدان این سازمان می‌بیند. نمایندگی واقعی زنان در نهادهای سازمان به ویژه در شورای ملی که در سال ۱۹۴۸ تأسیس شد و در سال ۱۹۶۴ تجدید شد.
او دلیل این امر را درصد حضور زنان در شورای ملی عنوان کرد و گفت: در سال ۱۹۹۶ درصد زنان در شورای ملی ۷.۵ درصد و در سال ۲۰۱۸ این درصد تنها ۱۲ درصد بوده است: «درصد زنان در شورای مرکزی از ۵٪ تجاوز ننموده و در سطح اتحادیه‌ها نیز نرخ نمایندگی زنان به استثنای اتحادیه‌ی عمومی زنان فلسطینی به دلیل نداشتن پست رهبری ثبت شده است در کمیته‌ی مرکزی فقط یک زن به نام حنان عشراوی حضور داشت و او نیز حتی از سمت خود استعفا داد.
وی توضیح داد که از نهادهای زنان و اتحادیه‌ی عمومی زنان فلسطینی خواست تا طی یادداشتی برای افزایش درصد نمایندگی زنان در تمامی چارچوب‌های سازمان، به‌ویژه کمیته‌ی اجرایی و شورای ملی و مرکزی تلاش کنند. بر این اساس، شورای مرکزی در بیست و هفتمین جلسه‌ی خود در سال ۲۰۱۵، بند نهم را تصویب کرد که بر لزوم تحقق برابری کامل زنان و افزایش مشارکت آنان در تمامی نهادهای دولتی تاکید می‌کند و میزان مشارکت آنان نباید کمتر از ۳۰ درصد باشد.
اما علیرغم تصویب بند نهم به صورت منفعل باقی ماند و شورای ملی تا جلسه‌ی بیست و سوم خود که در سال ۲۰۱۸ برگزار شد، این مصوبه را اجرا نکرد، «چون شورا تصمیم را اجرا نکرد و حقوقدانان در این جلسه مطالبه کردند. اینکه ۲۳ عضو اتحادیه‌ی زنان در شورای مرکزی عضویت داشته باشند، با توجه به اینکه زنان در مبارزه و تصمیم‌گیری شریک هستند و علیرغم تصمیم گیری برای عضویت ۲۱ زن برای عضویت در شورا، تاکنون اجرایی نشده است.
وی در مورد مشارکت زنان در گفت‌وگوهای آشتی فلسطین می‌گوید: «ما متوجه شدیم که زنان اولین کسانی بودند که از مشکلات سرپیچی کردند و در هشتم مارس ۲۰۱۱ آنجا را ترک کردند. قبل از هر حرکتی از سوی جناح‌ها و نیروهای فلسطینی، به صراحت پایان تفرقه و خواست وحدت ملی را اعلام کردند، اما از گفت‌وگوی‌های آشتی سال ۲۰۰۷، گذر از توافقنامه‌ی قاهره در سال ۲۰۱۱ حذف شدند. در مورد گفت‌وگوهایی که در سال ۲۰۱۷ نیز در قاهره برگزار شد و شاهد مشارکت ضعیف زنان بود، تعداد شرکت‌کنندگان در آن زمان تنها ۴ زن بود که به نمایندگی از جناح‌های خود در سازمان آزادیبخش فلسطین بود و در آخرین جلسه در فوریه‌ی ۲۰۲۱ برگزار شد، ۶ زن در مذاکرات شرکت کردند.
وی خاطرنشان کرد: «غیبت زنان در گفت‌وگوهای آشتی نتیجه‌ی منطقی غیبت آنها در جلسات و گفت‌وگوهای جناحی است و این همان رویکرد سیاسی است که دولت فلسطین و احزاب سیاسی برگرفته از یک ایدئولوژی مردسالار هژمونیک که به مشارکت زنان در زندگی سیاسی و تصمیم گیری ملی می‌پردازد.»
وی درباره‌ی موانع و مشکلاتی که زنان فلسطینی برای حضور در شورای ملی با آن مواجه هستند، می‌گوید: «این واقعیت که عضویت شورای ملی از احزاب و میدان عمل سیاسی ناشی می‌شود که ویژگی آن اقتدارگرایی، مردسالارانه، نمایندگی مردان به قیمت زنان و فقدان فرهنگ دموکراتیک است، بر وجود آنها تأثیر گذاشته است.»
وی افزود: موانعی در رابطه با خود زنان و وضعیت اقتصادی آنها وجود دارد، به این معنا که اگر زنان استقلال اقتصادی داشته باشند، استقلال در تصمیم‌گیری نخواهند داشت و در اداره‌ی امور عمومی و خصوصی جامعه‌ی مشارکت موثری نخواهند داشت.
وی در مورد اقدامات و رویه‌های لازم برای افزایش مشارکت زنان در تصمیم‌گیری و نمایندگی آنها در شورای ملی و آشتی فلسطین می‌گوید: «تصمیم شورای مرکزی که در بیست و هفتمین جلسه‌ی آن در سال ۲۰۱۵ اتخاذ شد و بر مشارکت ۳۰ درصدی زنان در همه‌ی ارگان‌ها و سطوح رهبری تاکید می‌کند، باید عملی شود. ایجاد ظرفیت‌های زنان با مهارت‌های رهبری و حرفه‌ای که آنها را واجد شرایط ورود به پست‌های رهبری می‌کند، برگزاری انتخابات، تجدید ساختار اتحادیه‌ها و فدراسیون‌ها و توسعه‌ی سیستم‌های آنها برای اطمینان از مشارکت زنان در پست‌های رهبری، علاوه بر حمایت و کمک به زنانی که در پست‌های رهبری قرار دارند، خواه با صلاحیت‌های فنی یا رسانه‌ای که آنها را برجسته می‌کند.»
رز المصری در پایان سخنان خود تاکید کرد: «اگر زنان نقش فعالی در تصمیم‌گیری در زندگی خصوصی و عمومی خود نداشته باشند و در سطوح مختلف در تصمیم‌گیری مشارکت داشته باشند، جامعه نمی‌تواند به توسعه‌ی همه جانبه و ایجاد جامعه‌ی عادلانه دست یابد. رهبری، احزاب و جناح‌های فلسطینی باید تعداد زنان را در سمت‌های تصمیم‌گیری و کمیته‌های آشتی افزایش دهند و آنها را محکم بر روی نقشه‌ی سیاسی قرار دهند. تقویت حضور زنان در روند سیاسی و توسعه‌ی مشارکت آنان در احزاب و جنبش‌های مختلف سیاسی و اجتماعی ضروری است و رهبری، احزاب و جناح‌های فلسطینی باید تعداد زنان را در مناصب تصمیم‌گیری و کمیته‌های مصالحه و جایگاه افزایش دهند. برای اینکه زنان در فرآیند تصمیم‌گیری مشارکت فعال داشته باشند، نباید تنها از نظر کمیتی حضور داشته باشند.»