تخریب گورستان‌ها در سوریه؛ تهدیدی علیه ارزش‌های انسانی

تخریب گورستان‌ها در شمال سوریه، تهدیدی جدی علیه ارزش‌های انسانی و همزیستی جامعه است و فعالان اجتماعی خواستار مداخله فوری برای حفاظت از حقوق و کرامت شهروندان شده‌اند.

اسماء محمد

قامشلو- تعرض‌هایی که حرمت گورستان‌ها و غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهد، صرفاً نقض قانون و هنجارهای دینی نیست، بلکه تهدیدی جدی برای جوهر همزیستی میان مؤلفه‌های مختلف جامعه سوریه به‌شمار می‌رود و مسئولیتی فوری را بر دوش جامعه بین‌المللی برای حفاظت و بازدارندگی قرار می‌دهد.

گروهک جهادی‌ هیئت تحریر الشام اقدام به شکستن و تخریب سنگ‌قبرها در گورستانی متعلق به طایفه شیعه در روستای الحازمیه در حومه شمالی حمص کرده‌اند؛ اقدامی که تعرض آشکار به حرمت مردگان است و یادآور رفتارهای نیروهای دولت اشغالگر ترکیه در شهر اشغالی عفرین است، زمانی که زیارتگاه‌های شهدا را هدف قرار دادند.

در طول جنگ سوریه، بسیاری از گورستان‌ها و زیارتگاه‌های دینی از سوی طرف‌های درگیر، به دلایلی با پیش‌زمینه‌های مذهبی و ایدئولوژیک، در معرض نقض‌های گسترده قرار گرفته‌اند؛ از سوزاندن و تخریب گرفته تا غارت محتویات آن‌ها، تا جایی که حتی با تسطیح کامل گورستان‌ها و ساخت‌وساز بر روی آن‌ها، نشانه‌هایشان به‌طور کامل از میان رفته است.

 

تعرض به گورستان‌ها نقض آشکارِ هنجارها و ارزش‌های انسانی است

عضو مرکز زنان در قامشلو، نافیه اسعد، تأکید می‌کند تعرض به گورستان‌ها «نقضی آشکارِ ارزش‌های انسانی و دینی» است. او با اشاره به تجربه شخصی‌اش به‌عنوان مادر یکی از مبارزان جان‌باخته در نبرد با داعش، می‌گوید کسانی که برای میهن جان داده‌اند شایسته احترام و یادآوری‌اند، نه تخریب و هتک حرمت قبورشان.

به گفته او، تعرض‌های طائفه‌ای به گورستان‌ها و زیارتگاه‌های شیعیان، ادامه همان سیاست‌هایی است که پیش‌تر در عفرین و منبج توسط مزدوران اشغالگر ترکیه اعمال شد و امروز نیز با هدف ایجاد ترس، آشوب و برهم‌زدن همزیستی میان مؤلفه‌های دینی جامعه دنبال می‌شود.

نافیه اسعد سکوت رسمی در برابر این اقدامات را نشانه ناتوانی دولت جدید سوریه در حفاظت از حرمت مردگان و در نهایت جامعه می‌داند و تأکید می‌کند اگر قبور در امان نباشند، امنیت و کرامت جامعه نیز تضمین نخواهد شد. او می‌افزاید آنچه امروز در سواحل سوریه و دیگر مناطق می‌گذرد، نشان می‌دهد مسیر تحقق عدالت و حفاظت از حقوق همه طوایف همچنان طولانی و پیچیده است.

 

تهدیدی برای امنیت اجتماعی و ثبات

او تأکید کرد این تعرض‌ها تنها هتک حرمت مردگان نیست، بلکه تهدیدی مستقیم علیه امنیت اجتماعی و ثبات جامعه و تلاشی برای برهم‌زدن همزیستی میان مؤلفه‌های دینی است. نافیه اسعد خواستار مداخله فوری نهادهای رسمی و جامعه جهانی برای توقف این اقدامات و محاکمه عاملان آن شد.

به گفته او، حفاظت از گورستان‌ها و اماکن تاریخی و دینی بخش جدایی‌ناپذیر حفظ امنیت و انسجام اجتماعی است، چرا که جامعه سوریه سال‌ها بر پایه همزیستی شکل گرفته و این تعرض‌ها بذر تفرقه و طائفه‌گرایی می‌پاشد. او تأکید کرد میهن با طائفه‌گرایی ساخته نمی‌شود، بلکه با وحدت مردمش؛ و تخریب گورستان‌ها، چه متعلق به شیعیان و چه هر طایفه‌ای دیگر، غیرقابل‌قبول است.

نافیه اسعد در پایان از مادران شهدا خواست متحد بمانند و در برابر این ظلم بایستند و تأکید کرد صیانت از حرمت گورستان‌ها و زیارتگاه‌ها بخشی اساسی از مسیر عدالت، همزیستی مسالمت‌آمیز و حفظ حقوق برابر همه شهروندان است.