مرکز خبر – روز سه‌شنبه ١۴ مردادماه، سازمان دیدبان حقوق بشر با انتشار گزارشی اعلام کرد که طالبان از زمان به‌دست‌گیری قدرت در افغانستان در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱، سرکوب‌های خود را تشدید کرده‌اند.  

این سرکوب‌ها شامل محدودیت‌های فزاینده بر حقوق زنان، بازداشت خبرنگاران و خاموش کردن هرگونه صدای مخالف می‌شود. در حال حاضر، افغانستان با یکی از بدترین بحران‌های انسانی جهان مواجه است؛ بحرانی که با کاهش کمک‌های دولت‌های اهداکننده و بازگرداندن اجباری ۱.۹ میلیون پناهجوی افغان از ایران و پاکستان وخیم‌تر شده است.

طالبان همچنان دختران را از تحصیل در پایه‌های بالاتر از ششم ابتدایی و زنان را از دانشگاه‌ها منع می‌کنند. علاوه بر این، زنان با محدودیت‌های شدید در زمینه اشتغال، رفت‌وآمد، و دسترسی به خدمات عمومی مواجه هستند که همین امر، توان آن‌ها برای دسترسی به کمک‌های بشردوستانه و مراقبت‌های بهداشتی را محدود کرده است.

در ۸ ژوئیه ۲۰۲۵، دادگاه کیفری بین‌المللی حکم بازداشت رهبر طالبان، هبت‌الله آخندزاده، و رئیس دادگاه عالی، عبدالحکیم حقانی، را به اتهام «جنایت علیه بشریت به دلیل آزار جنسیتی» صادر کرد.

فرشته عباسی، پژوهشگر بخش آسیایی دید‌بان حقوق بشر گفت: «چهارمین سالگرد سلطه طالبان یادآور تلخی از گستره نقض‌های حقوق بشری به‌ویژه علیه زنان و دختران است. اقدامات فجیع طالبان باید دولت‌ها را برانگیزد تا از تلاش‌ها برای پاسخگو کردن رهبران طالبان و دیگر عاملان جنایات جدی در افغانستان حمایت کنند.»

براساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر، طالبان با اعمال سخت‌گیرانه قانون «امر به معروف و نهی از منکر» مصوب ۲۰۲۴، پوشش و رفتار افراد را تحت کنترل قرار داده‌اند. نیروهای طالبان بازرسی‌هایی در محل‌های کار انجام داده، فضاهای عمومی را تحت نظر گرفته و با ایجاد ایست‌های بازرسی، تلفن‌های همراه و عبور و مرور مردم را بررسی می‌کنند.

افراد به دلایلی مانند پخش موسیقی، داشتن حجاب نامناسب یا اختلاط زن و مرد در محیط کار بازداشت شده‌اند. الزام همراهی یک مرد محرم برای زنان، نه تنها محدودیت‌های روزمره آنان را افزایش داده بلکه دسترسی آن‌ها به کمک‌های بشردوستانه و خدماتی چون درمان را نیز دشوار کرده است.

فرشته عباسی در ادامه افزود: ایران و پاکستان نیز نزدیک به دو میلیون مهاجر افغان را اخراج کرده‌اند. بسیاری از این افراد، از بیم تعقیب طالبان به این کشورها پناه برده بودند و برخی از آن‌ها دهه‌ها یا حتی تمام عمر خود را در خارج از افغانستان زندگی کرده‌اند. این بازگشت‌های اجباری، فشار بی‌سابقه‌ای بر منابع محدود بشردوستانه وارد کرده است.

در اقدامی جنجالی، آلمان نیز در ۱۸ ژوئیه ۲۰۲۵، ۸۱ افغان را به کابل بازگرداند؛ اقدامی که بخشی از روند اخراج‌های مداوم دولت صدراعظم فریدریش مرتز اعلام شده است.

در ایالات متحده، دولت ترامپ وضعیت حفاظت موقت افغان‌ها را لغو کرده، برنامه اقامت بشردوستانه را به‌شدت محدود کرده، پذیرش پناهجویان را تعلیق کرده و افغانستان را در فهرست کشورهای ممنوع‌السفر قرار داده است. این تصمیم‌ها هزاران افغان را در معرض اخراج قرار داده است، حتی اخراج به کشورهای ثالث.

رسانه‌های داخلی افغانستان با محدودیت‌های شدید محتوایی مواجه شده‌اند؛ از جمله ممنوعیت استفاده از تصاویر انسان‌ها و الزام‌های مبهم درباره انتشار مطالب «مخالف اسلام». روزنامه‌نگاران از خودسانسوری برای در امان ماندن از انتقام‌گیری سخن گفته‌اند.

دولت ترامپ بیش از ۴۰ درصد کمک‌های بشردوستانه آمریکا به افغانستان را قطع کرده است. این اقدام، تلاش‌های تأمین غذا و کمک به زنان و دختران را به‌شدت تضعیف کرده و باعث بسته شدن بیش از ۴۰۰ مرکز بهداشتی در سراسر کشور شده است.

همچنین، سوءتغذیه، به‌ویژه در کودکان، به شدت افزایش یافته است و برنامه‌های آموزشی آنلاین ویژه دختران نیز در معرض نابودی قرار گرفته‌اند.

فرشته عباسی در پایان گزارش گفت «پیامدهای جهانی سلطه طالبان در این چهار سال به‌وضوح آشکار شده است. دولت‌ها باید برای توقف نقض حقوق بشر در افغانستان فشار بیاورند و در عین حال به بحران انسانی موجود رسیدگی کنند. هیچ کشوری نباید افغان‌ها را به زور بازگرداند.»