مرکز خبر- در ۴ دسامبر سال ٢٠٠٠ میلادی، مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام کرد که از سال ٢٠٠١، روز ٢٠ ژوئن، به عنوان روز جهانی پناهجویان برگزار شود.

این روز برای رصد وضعیت پناهجویان در سراسر جهان و برای آگاهی‌رسانی و بهبود وضعیت آنان و همچنین به دلیل قدرت و شجاعت افرادی که به دلیل جنگ، آزار و اذیت، مشکلات سیاسی، عقیدتی و... ناچار به ترک خانه‌های خود شده‌اند گرامی داشته می‌شود.

آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد، شعار روز جهانی پناهجو در سال ٢٠٢٣ را «امید به دور از خانه» انتخاب کرده و اظهار داشته است که امسال، در این روز بر قدرت مشارکت و راه حل‌ها برای پناهندگان تمرکز دارد.

سالانه ده‌ها میلیون نفر در جهان  بخاطر جنگ، آزار و پیگردهای سیاسی، اختلافات عقیدتی و دینی، تغییرات اقلیمی، فقر، بیکاری، نومیدی از بهبود شرایط معیشتی و... مجبور به ترک محل زندگی خود می‌شوند تا از شرایطی که در آن قرار دارند رها شوند.

با توجه به شعارهای هر ساله‌ی سازمان‌های بین‌المللی و بررسی راهکارها و مشکلات موجود در خصوص پناهجویان، همچنان مشکلات بسیاری گریبانگیر پناهجویان می‌باشد که در بسیاری موارد نیز جان آنها را به خطر می‌اندازد.

طبق برآورد منتشر شده، سالانه هزاران نفر توسط قاچاقچیان از مرزها عبور داده شده و به فروش می‌رسند که ۸۰ درصد از این افراد کودکان دختر و زنان هستند. بسیاری از این افراد به کارهای سیاه و غیرقانونی واداشته می‌شوند و مورد استثمار و بدرفتاری قرار می‌گیرند.

اگرچه زنان نیز مانند مردان، به دلایل مختلفی از جمله دلایل سیاسی، وجود جنگ یا فرار از فقر و گرسنگی مهاجرت می‌کنند، اما تعداد زیادی از زنان مهاجر هم از نظر اقتصادی به مردان وابسته هستند و هم قوانین مهاجرت، اقامت آنان را به زندگی با مردان منوط می‌سازد. زنی که به‌عنوان همسر، به مردی که ساکن یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا است ملحق می‌شود، اجازه‌ی اقامتش در صورت جدایی از همسر لغو می‌شود. به این ترتیب خطر استثمار جنسی و اقتصادی زنان مهاجر به طرز چشمگیری وجود دارد و این زنان در معرض انواع و اقسام تعرضات قرار دارند.

طبق آمارهای منتشره شمار زیادی از زنان مهاجر به کارهای غیرقانونی اشتغال دارند و عده‌ی زیادی نیز بی‌کارند. به این ترتیب زنان مهاجر در درون خانواده به‌علت وابستگی اقامتی به مرد استثمار می‌شوند، در محیط کار از کمی دستمزد و شرایط دشوار کاری در رنج‌اند و در جامعه به‌عنوان زن مهاجر در مقابل سیاست‌ها و اعمال خشونت‌آمیز نژادپرستانه قرار دارند.

در وضع قوانین مربوط به مهاجران، به‌جای پذیرفتن آنان به‌عنوان شهروندان جامعه، کنترل آنان به‌عنوان حاشیه‌نشینان جامعه مد نظر قرار می‌گیرد.

اگرچه بر اساس قوانین بین‌المللی، پناهجویان باید در کشورهایی که به آن پناه می‌برند به عنوان شهروندان عادی، محافظت و پشتیبانی شده و ضمن برخورداری از حق شغل، مشمول تامین اسکان امن، امکانات بهداشتی، آموزشی و اجتماعی نیز باشند اما برخی از کشورها این قوانین را نادیده گرفته و آنها را نقض می‌کنند.

هر ساله شمار زیادی از پناهجویان، به دلایل مختلفی که بعضا ناشی از عدم حمایت دولت‌ها می‌باشد، دچار حادثه شده و جان خود را از دست می‌دهند. از طرفی عدم توجه دولت‌ها به این مهم، سبب سوء‌استفاده‌ی عده‌ای سودجو شده که در ازای هزینه‌های سنگین، با وعده‌ی انتقال پناهجو به مکان امن، آنها را در میانه‌ی راه رها می‌کنند که این نیز در بسیاری موارد منجر به مرگ پناهجویان شده است.

از طرفی، مشکلات بسیاری نیز پس از پناهنده شدن گریبانگیر پناهجویان می‌باشد. ندانستن زبان کشور میزبان به عنوان وسیله‌ای مهم در ایجاد ارتباط یکی از این مشکلات است. همچنین قوانین درج شده در قانون اساسی کشورهای مختلف نیز زمینه‌ساز مشکلات بزرگتری است از قبیل رشد و پرورش کودکان به عنوان پناهنده، پیدا کردن کار، استفاده از وسایل نقلیه عمومی به عنوان پناهنده، استفاده از خدمات درمانی به عنوان پناهنده، مشکلات مسکن، موانع فرهنگی و....