یمن – روز چهارشنبه ۲۳ آوریل، پلتفرم «نسوان فويس» در یمن، نشستی مشورتی از طریق ارتباط تصویری (زوم) با عنوان «زنان تولیدکننده محتوای یمنی؛ چالش‌ها و راه‌حل‌ها» برگزار کرد. هدف از این نشست، بررسی مهم‌ترین مشکلاتی بود که زنان فعال در حوزه تولید محتوای دیجیتال در یمن با آن روبه‌رو هستند.

در این جلسه، فعالان، متخصصان تولید محتوا، حقوق‌دانان، مدافعان حقوق بشر و همچنین تعدادی از روزنامه‌نگاران و علاقمندان حضور داشتند.

 

آزار و بحران‌ها

در مورد تجارب زنان یمنی از خشونت، دکتر بلقیس علوان، استاد دانشگاه و پژوهشگر، توضیح داد که آزار (به‌ویژه آزار مجازی) نشانه‌ای از بحران درونی شخص آزاردهنده است که او را به رفتارهای آسیب‌زننده سوق می‌دهد؛ رفتاری که بازتابی از مشکلات فردی و اجتماعی است.

او در بافت یمنی، این رفتارها را با سرکوب و خشم جمعی در جامعه مرتبط دانست که از طریق حمله به زنان تولیدکننده محتوا تخلیه می‌شود. وی به وجود تصویر کلیشه‌ای منفی و ریشه‌دار درباره زنان و تولیدکنندگان محتوا اشاره کرد و تأکید داشت که بسیاری از اشکال آزار در واقع بازتابی از ناتوانی جامعه در مواجهه با مسائل اساسی خود است.

بلقیس علوان تأکید کرد که ایجاد فضایی حمایتی برای زنان با آگاهی اجتماعی آغاز می‌شود و بحران‌های اقتصادی و معیشتی نباید بهانه‌ای برای به حاشیه بردن مسائل زنان باشد. او همچنین بر نقش رسانه و هنر در بازنمایی واقع‌گرایانه و حمایتی از زنان تأکید کرد.

 

موفقیت و مقاومت

عنود عارف، تولیدکننده محتوای یمنی، در مورد تجربه‌اش از مواجهه با آزار گفت که از همان اولین حضورش با موج گسترده‌ای از آزار و حملات هدفمند مواجه شده، اما با وجود سختی‌ها و احساس شکست، توانسته از این بحران عبور کند.

او تأکید کرد که حضور زنان در فضای دیجیتال باید به‌عنوان نوعی «فرهنگ مقاومت» دیده شود که به زنان اجازه می‌دهد صدای خود را حفظ کرده و جایگاه‌شان را تثبیت کنند. وی ریشه حملات به زنان را در احساس کمبود و تمایل به خاموش کردن صدای زنانه دانست.

او مهم‌ترین چالش‌های فعالان زن در این عرصه را شامل آزار، آزار جنسی آنلاین، دیدگاه منفی جامعه، نبود حمایت واقعی و محدودیت‌های اجتماعی دانست و گفت که این فشارها با آگاهی تاریخی جامعه یمنی درباره جایگاه زنان همخوانی ندارد.

عنود عارف توضیح داد که زنان یمنی در گذشته نقش فعال و اثرگذاری در همه زمینه‌ها داشته‌اند، اما امروز، بسیاری از دختران تولیدکننده محتوا فقط به‌دلیل ظاهر شدن یا بیان نظرشان هدف حمله قرار می‌گیرند، که این فشارها مانع بزرگی برای ادامه فعالیت آن‌هاست.

او افزود که زنان نمی‌توانند به‌راحتی درباره مسائلی مانند آزادی‌های فردی یا تجربه‌های شخصی صحبت کنند، چون چنین موضوعاتی به‌سرعت باعث حملات، آزار و حتی تهدید می‌شوند.

با این حال، عنود عارف موفقیت خود را در جلب اعتماد مخاطب به اطلاعات دقیق، سادگی و صداقت در بیان محتوایش می‌داند و می‌گوید: «همیشه سعی کرده‌ام خودم باشم، بدون اغراق یا تقلید. مهم‌تر از همه، احترام به سنت‌ها و فرهنگ جامعه است؛ چون من خود را جزئی از این جامعه می‌دانم.»

او افزود: «زنان توانایی ایجاد تغییر را دارند. تاریخ ما به‌عنوان زنان یمنی سرشار از قدرت و اراده است. از دیرباز، زنان یمنی الهام‌بخش و پیش‌گام در حوزه‌های مختلف بوده‌اند. حالا نوبت ماست که این مسیر را ادامه دهیم و در شرایط دشوار امروز، اثری مفید و مثبت برای نسل‌های آینده باقی بگذاریم.»

 

فراسوی آزار

از سوی دیگر، سماح سُبيع، وکیل و مدافع حقوق بشر، تأکید کرد که آنچه تولیدکنندگان زن محتوا در یمن تجربه می‌کنند، فقط «آزار» نیست، بلکه زنجیره‌ای از نقض‌های جدی حقوقی است که به افترا، تحریک، و ترور شخصیت می‌رسد؛ مسائلی که باید با پیگرد قانونی مواجه شوند.

او تأکید کرد که زنان فعال در این حوزه به‌شدت در معرض خطر هستند، به‌ویژه در نبود حمایت‌های حقوقی مؤثر. به گفته او، باید میان وکلا، فعالان زن و تولیدکنندگان محتوا همبستگی ایجاد شود تا با این نقض‌ها مقابله کنند و آن‌ها را بدون پاسخ رها نکنند.

از مهم‌ترین توصیه‌های جلسه، تشکیل یک شبکه حمایتی از تولیدکنندگان زن محتوا و وکلای زن بود که با هدف ارائه حمایت‌های حقوقی و عملی، به ادامه فعالیت آن‌ها کمک کند و مشارکت زنان در فضای دیجیتال را تقویت نماید.