«آینه‌ای بدون رنگ»؛ نویسنده‌ای که مسیر مبارزه زنان در مراکش را مستند کرده است
لیلى اِیمیلی در کتاب خود با عنوان »آینه‌ای بدون رنگ«، گواهی زنده‌ای ارائه می‌دهد؛ سندی جسورانه که فراتر از روایت شخصی، به مسائل ساختاری که زنان را در بند می‌کشد، می‌پردازد. کتاب دروازه‌هایی را برای گفت‌وگو درباره عدالت جنسیتی از زوایای گوناگون می‌گشاید.
حنان حارت
مراکش - روز گذشته، چهارشنبه ۲۳ آوریل، فعال حقوق بشر لیلى ایمیلی نخستین اثر خود را با عنوان «آینه‌ای بدون رنگ» در جریان سی‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی نشر و کتاب در شهر رباط رونمایی کرد؛ این نمایشگاه تا ۲۷ آوریل ادامه دارد. این کتاب چکیده‌ای است از مسیری طولانی در مبارزات روزمره برای حقوق زنان در مراکش، و بازتابی از تجربه‌ای شخصی و حرفه‌ای که از کودکی و نوجوانی تا فعالیت‌های اجتماعی و حقوق بشری نویسنده امتداد یافته است.
لیلى ایمیلی در گفت‌وگو با خبرگزاری ما تأکید کرد که این اثر تنها یک کتاب نیست، بلکه تجربه‌ای مستند از زندگی است که از کودکی و نوجوانی‌اش آغاز شده و تا فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و حقوقی‌اش امتداد یافته است. او گفت:
«این اثر حاصل سال‌ها فعالیت میدانی و تأمل است. تلاشم این بوده که گره‌هایی را که مرا به‌عنوان یک زن و فعال حقوق بشر آزار می‌دهند، بازگو کنم. این کتاب تلاشی است برای ارائه تشخیصی عمیق، چرا که صحبت از رنج زنان بدون داشتن افقی برای تغییر، ناقص است.»
این کتاب در شش محور اصلی که نویسنده آن‌ها را «مدارات» نامیده، ساختار یافته است: مدار اجتماعی به موضوعاتی حساس مانند ازدواج زودهنگام، حضانت و چالش‌هایی که زنان در دوران قرنطینه با آن مواجه شدند، می‌پردازد؛ چالش‌هایی که شکنندگی سیاست‌های اجتماعی در قبال زنان را آشکار کرد.
مدار سیاسی پرسشی را مطرح می‌کند درباره وضعیت نمایندگی زنان و اینکه چگونه می‌توان این نمایندگی را از حالت شکلی و محدود به سهمیه‌ها (کوتا) خارج کرد و به بازتاب واقعی زندگی و دغدغه‌های زنان رساند.
مدار اقتصادی بر مسائل توانمندسازی اقتصادی زنان متمرکز است و موانع ساختاری‌ای را که بر سر راه استقلال مالی آنان قرار دارد، برجسته می‌سازد.
مدار زیست‌محیطی پیوندی میان عدالت محیط زیستی و عدالت اجتماعی برقرار می‌کند و زنان در مناطق روستایی و کوهستانی را نخستین قربانیان تغییرات اقلیمی و کمبود منابع معرفی می‌کند.
مدار فرهنگی به حضور زنان در عرصه فرهنگ می‌پردازد و حذف نام‌های برجسته زنانه از نمادهای فرهنگی کشور – از جمله نام خیابان‌ها و نشانه‌های شهری – را مورد انتقاد قرار می‌دهد.
لیلى ایمیلی تأکید کرد که هر یک از این محورها تنها به توصیف وضعیت بسنده نمی‌کند، بلکه سؤالات عمیق مطرح می‌کند و راه‌حل‌هایی عملی ارائه می‌دهد: «نمی‌توانیم از آینه زنان سخن بگوییم، بدون آنکه راه‌حل‌ها را پیش بگذاریم. این کتاب دعوتی است به امید، با وجود خشونت و دشواری‌ها.»
او همچنین خاطرنشان کرد که انتخاب نوشتن به‌عنوان شکلی از مبارزه، انتخابی آگاهانه بوده است: «مبارزه امروز تنها محدود به میدان‌ها و راهپیمایی‌ها نیست. تصمیم گرفتم از درون نوشتن به مبارزه ادامه دهم، چرا که این ابزار مؤثری برای رساندن صدای زنان، به‌ویژه زنان به‌حاشیه‌رانده‌شده در کوه‌ها و مناطق روستایی است. ما فقط قانون نمی‌خواهیم، بلکه می‌خواهیم زنان بدون شرط و تبعیض از حقوق کامل خود برخوردار شوند.»
مراسم امضای کتاب با استقبال چشمگیری از سوی بازدیدکنندگان همراه بود و فرصتی برای گفت‌وگویی آزاد درباره مسائل زنان و وضعیت آنان در مراکش در سایه چالش‌های گوناگون اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی فراهم آورد.