سلیمانیه - در نخستین کنفرانس پس از تأسیس ائتلاف «نادا» که در شهر سلیمانی اقلیم کوردستان عراق تحت شعار «به سوی جامعه‌ای دموکراتیک مبتنی بر انقلاب زنان» برگزار شد، شخصیت‌های برجسته‌ای از جمله آمنه بنت المختار، فعال حقوق زنان و رئیس «رابطة النساء معيلات الأسر» موریتانی، حضور داشتند. این کنفرانس سه روز به طول انجامید و به بررسی مسائل زنان در منطقه خاورمیانه و شمال غرب آفریقا و راهکارهای مقابله با چالش‌های موجود پرداخت.

در حاشیه این رویداد، گفت‌وگویی با آمنه بنت المختار ترتیب داد و از او درباره وضعیت زنان در موریتانی، ضرورت همبستگی میان جنبش‌های زنان و امکان‌پذیری انقلاب زنان در آفریقا پرسید.

 

پیام شما از شرکت در این کنفرانس برای آینده مبارزه زنان چیست؟

من این کنفرانس را موفقیت آمیز می‌دانم، زیرا شامل تجربیات مهم و تخصص گسترده‌ای بود و شرکت کنندگان، به ویژه کسانی که از غرب آفریقا بودند، بسیار سود بردند. بنابراین، من خواستار شبکه‌سازی واقعی از جمله تبادل تجربیات و تخصص و پرداختن به همه مسائلی هستم که زنان از آن رنج می‌برند تا به انقلاب لازم زنان دست پیدا کنیم، زیرا آنها قربانی اشکال مختلف خشونت، تبعیض و طرد می‌شوند. زنان در حاشیه، فقیر هستند و صدایی در برابر قانون ندارند.

من از ائتلاف نادا می‌خواهم که با غرب آفریقا یک شبکه واقعی برقرار کند و با همه اقشار و طیف‌های زنان از همه کشورها تعامل کند، زیرا آرمان زنان یکی است و اهداف استعمار، فئودالیسم، امپریالیسم و ​​جنبش‌های افراطی حذف زنان، تبعیض علیه آنها و ضربه زدن به جنبش زنان در هر کجا که باشد است.

 

آیا زنان آفریقا قادر به ایجاد انقلاب زنان مشابه آنچه زنان کورد و شمال و شرق سوریه انجام دادند، هستند؟

پس از شنیدن بحث‌ها و تبادل تجربیات در کنفرانس، معتقدم که در آفریقا انقلابی زنانه در راه است. همان‌طور که شاعر موریتانیایی گفته است: «از ظلم آزادی زاده می‌شود»، زنان با خشونت، ظلم و طرد روبه‌رو هستند، و این شرایط آن‌ها را به سوی انقلاب سوق می‌دهد.

نسبت زنان در آفریقا بالاتر است و آگاهی و تجربه مبارزاتی زنان در کشورم موریتانی پررنگ است. جنبش زنان در موریتانی دستاوردهای زیادی داشته است؛ به‌طوری‌که در یکی از دولت‌ها، ۱۰ وزیر از ۲۲ وزیر زن بودند و یک زن برای نخستین‌بار وزارت امور خارجه را در منطقه بر عهده گرفت.

زنان مراکشی نیز دستاوردهای زیادی داشته‌اند. بنابراین، انقلاب زنانه در آفریقا ممکن است و برای آزادی، برابری و دموکراسی در کشورهای دموکراتیک و با عدالت اجتماعی تلاش می‌کنیم.

 

در موریتانی، بحران قوانین منجر به عدم تأمین حقوق زنان شده است. چگونه می‌توان فشار آورد تا حقوق زنان در قوانین گنجانده شود؟

جنبش زنان در موریتانی با طرح مسائل زنان و نقد سنت‌ها و آداب مرتجع، در تلاش است تا وضعیت زنان را بهبود بخشد. این جنبش برای تمامی زنان، بدون توجه به ملیت یا نژادشان، فعالیت می‌کند و بر این باور است که هیچ چیزی نباید آزادی زنان را محدود کند. بر اساس تجربیات به‌دست‌آمده از همکاری با جنبش‌های زنان در منطقه و مباحثات در کنفرانس ائتلاف «نادا»، هدف این است که جنبش زنان در موریتانی تقویت شود تا با تحولات مثبت در خاورمیانه همگام باشد.

در موریتانی، پیشرفت‌هایی در زمینه قوانین وجود دارد. پروژه‌ای برای تصویب قانونی علیه خشونت جنسی در دست بررسی است. همچنین، اصلاحاتی در «مدونة الأحوال الشخصية» (قانون احوال شخصیه) در حال انجام است که شامل لغو تبعیض‌های جنسیتی و ارائه حقوق کامل به خانواده‌ها می‌شود.  تعدیلاتی در قانون تابعیت نیز در دست اجراست که به موجب آن، زنان متأهل با مردانی از ملیت‌های مختلف می‌توانند تابعیت موریتانی را برای فرزندانشان دریافت کنند.

ما در موریتانی نشانه‌هایی از یک انقلاب زنانه داریم که می‌تواند بر پایه سه اصل استوار باشد: اول، اصلاح قوانین؛ دوم، مشارکت فعال زنان در عرصه سیاست؛ و سوم، شکل‌گیری جنبش زنان مقاوم در برابر تبعیض و ظلم، بدون تکیه بر سیاست‌های مذهبی یا سنتی. با این رویکرد، همه‌چیز ممکن است تغییر کند، زیرا اراده فعالان و نهادهای مدنی موریتانی در دفاع از حقوق زنان، این انقلاب را به امری ضروری برای تغییر وضعیت زنان تبدیل کرده است.

 

اهمیت تأسیس کنفدراسیون  زنان در خاورمیانه چیست؟

تأسیس کنفدراسیون جهانی زنان، ایده‌ای مهم و ارزشمند است؛ زیرا این کنفدراسیون می‌تواند به‌عنوان یک سرمایه مبارزاتی عمل کند. این کنفدراسیون با گرد هم آوردن زنان از نژادها، فرهنگ‌ها و زمینه‌های مختلف، می‌تواند در تغییر وضعیت زنان در سطح جهانی مؤثر باشد. زنان آفریقا، چه سیاه‌پوست و چه عرب، دارای تاریخ مبارزاتی غنی هستند که حتی پیش از تشکیل دولت‌ها آغاز شده است. ما در عصری زندگی می‌کنیم که دموکراسی و قانون در آن حاکم است و برخی آزادی‌ها به ما این امکان را می‌دهد که در بیداری جهانی برای آزادی و برابری زنان مشارکت کنیم. این مشارکت با نیازهای عصر هم‌خوانی دارد، زیرا تغییر باید از نیازهای زمانه نشأت گیرد.

ما به‌عنوان زنان آفریقایی در محیط خود، از این نیازها دور نیستیم؛ بنابراین نقش مهمی در تغییر داریم. ما در تغییر قوانین، گسترش اندیشه دموکراتیک، دفاع از حقوق خود و مقابله با جریان‌های تاریک‌اندیش و افراطی مشارکت کرده‌ایم. شبکه‌ای از اتحادیه‌های زنان را تأسیس کرده‌ایم که دارای گفتمانی موازی با گفتمان دینی افراطی است. ما به‌طور مستقیم با پیروان این گفتمان‌ها گفت‌وگو می‌کنیم و آنچه را که امامان می‌گویند و حقوق زنان را نمایندگی نمی‌کند یا به آن ظلم می‌کند، اصلاح می‌کنیم. زیرا فقدان برابری در گفتمان دینی، هیچ‌کس را در بر نمی‌گیرد. بنابراین، این مبارزه مهم است و ما در تلاشیم این تجربه را در سراسر آفریقا گسترش دهیم و آن را به اروپا منتقل کنیم تا از مهاجرانی دفاع کنیم که غرب آن‌ها را به‌عنوان پیروان جنبش‌های اسلامی افراطی می‌بیند. زنان سازندگان اندیشه، انقلاب و تغییر هستند.