مونا توکا

لیبی - مطالعه‌ای جدید که توسط سازمان ملل متحد منتشر شده، نشان می‌دهد که زنان حدود ۴۶٪ از نیروی کار در مؤسسات دولتی لیبی را تشکیل می‌دهند، اما نمایندگی آن‌ها در مناصب رهبری هنوز به‌طور قابل‌توجهی محدود است. این مطالعه در یک جلسه مجازی در آوریل گذشته ارائه شد و هدف آن بررسی چالش‌هایی بود که زنان در مسیر پیشرفت به سمت مناصب رهبری با آن مواجه هستند.

 

تمرکز زنان در بخش‌های خاص

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که زنان در بخش‌های خاصی مانند آموزش (۷۰٪) و بهداشت (۶۳٪) متمرکز هستند، در حالی که حضور آن‌ها در بخش‌های حیاتی مانند دفاع (۴٪) و امور داخلی (۷٪) بسیار کم است. این نشان‌دهنده ضعف در اجرای قوانین حمایتی از زنان و ادامه موانع اجتماعی و فرهنگی است که مانع صعود زنان به موقعیت‌های تصمیم‌گیری می‌شود.

 

فراخوان‌های رسمی برای تغییر وضعیت

وزیر امور زنان، دکتر حوریه طرمل، بر لزوم همکاری‌های بین‌المللی و محلی برای توانمندسازی زنان لیبی تأکید کرد و از همه زنان خواست تا در تمام مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی همکاری کنند. او ابراز امیدواری کرد که با همکاری، محیطی امن برای زنان لیبی فراهم شود.

فلورنس باستی، نماینده سازمان ملل متحد برای زنان در لیبی و تونس، بر لزوم ترجمه نتایج مطالعه به سیاست‌های عملی تأکید کرد و خواستار تقویت حکمرانی مؤسسه‌ای، اجرای سیستم‌های ارتقاء مبتنی بر شایستگی، و ایجاد محیط‌های کاری امن و حمایتی برای زنان شد.

 

صداهای زنان فعال که عمق چالش‌ها را نشان می‌دهند

فعالان جامعه مدنی، رسانه‌ها و اتحادیه‌ها از جنوب لیبی بر این باورند که چالش‌هایی که زنان در مسیر پیشرفت به سمت مناصب رهبری با آن مواجه هستند، به وضوح بیشتر نمایان است. این چالش‌ها شامل عوامل اجتماعی و فرهنگی است که با ضعف ساختار مؤسسه‌ای ترکیب شده است، که باعث می‌شود صعود زنان به مناصب رهبری یک وظیفه دشوار باشد.

عائشه معتوق، رئیس اتحادیه صنایع دستی در جنوب لیبی، اظهار داشت که نقش زنان در جنوب قوی و تأثیرگذار است، اما اغلب پنهان و نامرئی است. او این واقعیت را به طبیعت مردسالارانه جامعه نسبت داد و افزود که در جوامع ما، تمایل واضحی در مردان برای تسلط بر موقعیت‌های رهبری وجود دارد.

 

 

محدودیت‌های اجتماعی که آرزوهای زنان را محاصره می‌کند

مونا عبدالمؤمن، روزنامه‌نگار، بر محدودیت‌های اجتماعی که زنان را به‌ویژه در جنوب محاصره کرده است، تأکید کرد و گفت که این محدودیت‌ها هنوز بر دوش زنان سنگینی می‌کند، حتی اگر تحصیل‌کرده و دارای رویا باشند. او افزود که فرهنگ راسخی وجود دارد که زن را ابتدا مسئول خانواده می‌داند و اگر در حرفه خود موفق شود، معمولاً این موفقیت به قیمت خانه و فرزندانش است.

 

 

فقدان آگاهی خودی زنان را در نقش‌های سنتی محدود می‌کند

عائشه یوسف، رئیس مؤسسه «بیت فزان»، بیان کرد که فقدان خودآگاهی در مورد نقش زنان یکی از دلایل اصلی مشارکت ضعیف آن‌ها در مناصب عالی است. او افزود که بسیاری از زنان خود را در مشاغل سنتی مانند امور اجتماعی یا امور زنان محدود می‌کنند، در حالی که آن‌ها شایستگی لازم برای تصدی وزارتخانه‌های کلیدی مانند دادگستری یا امور خارجه را دارند.

 

 

ترس و فرهنگ تبعیض هنوز وجود دارد

صبره سعید، فعال مدنی، معتقد است که زنان لیبیایی از ترس مداوم از شکست رنج می‌برند که ناشی از محیط اجتماعی سنتی است که از ابتکار عمل زنان استقبال نمی‌کند. او افزود که تبعیض بر اساس جنسیت و کمبود آگاهی در جامعه در مورد اهمیت حضور زنان در موقعیت‌های رهبری وجود دارد.

 

 

زنان قادر هستند، اما اعتماد اجتماعی غایب است

خدیجه بدر، فعال حقوق بشر و مدیر اجرایی مؤسسه «بیت فزان»، ارتباط بین نگرش مردسالارانه به زنان و نمایندگی ضعیف آن‌ها در مناصب رهبری را مورد بررسی قرار داد. او اظهار داشت که جامعه هنوز توانایی‌های زنان را در محدوده‌های باریکی ارزیابی می‌کند و این باعث می‌شود که آن‌ها نتوانند به موقعیت‌های تصمیم‌گیری دست یابند.

 

 

زنان در آموزش محدود شده‌اند

زمزم احمد، فعال میدانی، از محدود شدن زنان به حوزه آموزش ابراز تأسف کرد و گفت که این محدودیت آن‌ها را از فرصت‌های نمایندگی در بخش‌های دیگر که اهمیت آنها کمتر از آموزش نیست، محروم کرده است. او افزود که بسیاری از زنان تجربیات سختی داشته‌اند و تحت فشارهای زیادی قرار گرفته‌اند، اما می‌توانستند از این تجربیات به‌عنوان نقطه شروعی برای توانمندسازی خود استفاده کنند.

نظرات زنان از جنوب لیبی واقعیتی پیچیده را نشان می‌دهد که در آن عوامل اجتماعی و فرهنگی با فقدان حمایت مؤسسه‌ای ترکیب شده است، که باعث می‌شود توانمندسازی زنان و پیشرفت آن‌ها به سمت مناصب رهبری یک چالش واقعی باشد. با وجود شایستگی‌های موجود در زنان، چه به‌صورت نگرش سنتی به نقش زنان و چه ضعف در ایجاد محیطی حمایتی برای آرزوهای آن‌ها، موانع همچنان وجود دارد.