شکستن محدودیت‌های اجتماعی؛ داستان هنرمند لیبیایی

آمنە الزعیتری در لیبی، در حال احیای صنایع دستی سنتی که تقریباً در حال ناپدید شدن هستند، مانند حکاکی روی چوب، صنایع دستی با گل و سرامیک، و حکاکی بر آهن داغ است. او همواره به دنبال راه‌هایی برای ابراز و بیان این هنرها است.

منی توکا

لیبی- هنر همواره وسیله‌ای برای ابراز مسائل مختلف بشری به ویژه مسائل زنان بوده است. با وجود دشواری‌های اجتماعی و اقتصادی که دختران و زنان در انجام و پرورش استعدادهای خود با آن مواجه هستند، زنانی مانند مربی آمنه الزعیتری نمونه‌ای الهام‌بخش در مقابله با این شرایط ارائه داده‌اند.

آمنه الزعیتری که به نماد هنر زنان در جنوب لیبی تبدیل شده است و علیرغم اینکه جامعه در ابتدا با حضور زنان در عرصه هنری مخالفت می‌کرد، او توانست زنان را در زمینه هنرهای زیبا آموزش دهد. با وجود این موانع، او موفق شد نگرش اجتماعی را تغییر دهد تا هنر به منبع درآمدی برای برخی از زنان و بخشی از هویت فرهنگی آنها تبدیل شود.

آمنه الزعیتری، معلم و مربی هنر در زمینه‌های مختلف، می‌گوید: از زمان تحصیلم در مؤسسه آموزش معلمان، به هنر علاقه داشتم و تصمیم گرفتم این شور و اشتیاق را به نسل‌های جدید منتقل کنم. سازمان نقوش فزان را تأسیس کردم تا به عنوان یک پلتفرم برای حمایت از استعدادها و برجسته کردن توانمندی‌های زنان در هنرهای دستی و نقاشی عمل کند.

او افزود: من احیای صنایع دستی سنتی که تقریباً در حال ناپدید شدن بودند، مانند حکاکی روی چوب، صنایع دستی با گل و سرامیک، و حکاکی با آهن داغ را آغاز کردم. همیشه به دنبال راه‌هایی برای ابراز هویت‌مان در فزان از طریق این آثار بودم. بر اساس میراث زنانه در جنوب، مانند روش‌های مادر بزرگ‌های‌مان در بافندگی و خیاطی، این آثار هنری را به‌عنوان ابزاری برای ابراز زیبایی‌های فرهنگ و هویت‌مان قرار دادم.

 

هنر، وسیله‌ای برای تغییر جامعه

او با اشاره به اینکه چالش‌ها در ابتدا آسان نبودند، افزود: برخی از خانواده‌ها از شرکت دخترانشان در نمایشگاه‌ها یا کارگاه‌ها جلوگیری می‌کردند. بنابراین، من به خانه‌های آنها می‌رفتم و کمک خود را برای بازاریابی آثارشان پیشنهاد می‌دادم. به تدریج، خانواده‌ها شروع به درک اهمیت هنر به عنوان وسیله‌ای برای ایجاد فرصت‌های شغلی و کسب درآمد کردند، تا جایی که بسیاری از دختران و هنرمندان توانستند از طریق این آثار استقلال مالی خود را به دست آورند.

او تأکید کرد که: هنر تنها یک سرگرمی نیست، بلکه راهی برای دختران و زنان است تا بتوانند ابراز وجود کنند. بسیاری از مادران سرپرست خانوار و زنان خانه‌دار در نقاشی یا صنایع دستی راهی برای اثبات خود و کسب درآمد ثابت پیدا کرده‌اند. در یکی از کارگاه‌ها در سال ۲۰۱۷، بیش از ۵۰ زن شرکت کردند و بسیاری از آنها توسعه استعدادهای خود را آغاز کردند تا این آثار به منبع درآمد تبدیل شود.

 

احیای میراث با شیوه‌ی معاصر

او افزود: من در تلاش هستم تا میراث فرهنگی را با هنر مدرن ترکیب کنم. به عنوان مثال، از آهن داغ استفاده کردم تا رنگ‌های آتش و بیابان را در آثارم منعکس کنم. همچنین زنان را تشویق کردم تا تابلوهای هنری طراحی کنند که ترکیبی از صنایع دستی سنتی و تکنیک‌های مدرن باشد. سارا الهدار، یکی از زنان هنرمند، تابلویی از خانواده با شیوه‌ای جدید با استفاده از رنگ‌های روغنی کشید. این تابلو بیانی از زیبایی فزان در ساده‌ترین جزئیاتش بود.

آمنه الزعیتری تنها یک مربی هنر نیست؛ او نماد پافشاری و چالش است. او معتقد است که هنر می‌تواند وسیله‌ای برای تغییر اجتماعی باشد و انگیزه‌ای برای احیای میراث به روشی مدرن. او می‌گوید: هر جامعه‌ای باید هویت خود را بیان کند و هنر زیباترین وسیله برای این کار است. پیام من این است که زنان باید به ابراز خود ادامه دهند و هنر پنجره‌ای برای ورود به جهان باشد.

آمنه الزعیتری اکنون آماده است تا کارگاه‌های هنری بیشتری را در شهرهای دیگر جنوب لیبی راه‌اندازی کند، به امید اینکه هنر پلی برای تقویت فرهنگ تفاهم و حلقه‌ای ارتباطی میان میراث و آینده باشد.