زنان سودانی چگونه با تحولات جنگ و پیامدهای آن روبه‌رو می‌شوند؟
تحولات پی‌در‌پی و شتاب‌زده‌ای در صحنه سودان در جریان است؛ در حالی‌که درگیری‌ای که از اواسط آوریل ۲۰۲۳ میان ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع آغاز شده، همچنان ادامه دارد؛ این در حالی است که اوضاع انسانی فاجعه‌بار و رنج‌های روزمره زنان سودانی را در بر گرفته است.
آيه ابراهيم
سودان- درگیری در سودان که از مرز دو سال گذشته، طی روزهای اخیر وارد مرحله‌ای تازه شده است؛ نیروهای پشتیبانی سریع با پهپادها شهر بندری پورتسودان در شرق کشور را هدف قرار دادند؛ شهری که دولت سودان پس از آغاز جنگ در پایتخت، خارطوم، آن را به‌عنوان پایتخت موقت برگزید و شمار زیادی از شهروندان به آن پناه آوردند.
مریم الهندی که مسئولیت‌هایی چون ریاست تجمع حرفه‌ای‌های ملی و عضویت در شورای امنای گروه ملی زنان را بر عهده دارد، می‌گوید:
«زنان سودانی در جریان این درگیری‌ها نوعی ایمنی و ایستادگی کسب کرده‌اند؛ با اینکه آسیب دیده‌اند، اموال و آبرویشان مورد تعرض قرار گرفته و قربانی شده‌اند، اما خود را در جایگاه قربانی محصور نکرده‌اند. آنان در کنار مردان نقش بزرگی ایفا کرده‌اند، حتی برخی اسلحه به‌دست گرفته‌اند.»
او تأکید می‌کند که «زنان سودانی تا پایان نبرد ایستادگی خواهند کرد تا پیروزی را به‌دست آورند.» به گفته او، «نقطه آغاز این درگیری، توافق چارچوبی بود که بر اراده و حاکمیت کشور چیره شد و ساختار آن را تضعیف کرد؛ سپس این وضعیت به جنگی تمام‌عیار بدل شد، که بازتاب شکست ارتش سودان است. خیزش عمومی و بسیج ملی و ایستادگی عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش، در مناطق بازپس‌گرفته‌شده، خود گواهی است بر این واقعیت و نشان می‌دهد که ارتش ناگزیر به پاسخ‌گویی شده است.»
او همچنین می‌افزاید: «زنان در دل بحران، شخصیت خود را پرورش داده‌اند؛ در برابر آنچه نیروهای اعلام آزادی و تغییر و شاخه نظامی‌شان یعنی نیروهای پشتیبانی سریع مرتکب شدند، ایمنی، صلابت و ثبات یافته‌اند.»
آیات فضل، روزنامه‌نگار ساکن پورتسودان، می‌گوید زنان این شهر در پی تحولات اخیر با وضعیت پیچیده‌ای روبه‌رو هستند. او توضیح می‌دهد که موج آوارگی از مناطق جنگ‌زده فشار زیادی بر خدمات شهری وارد کرده و بسیاری از زنان برای تأمین معیشت خانواده‌هایشان ناگزیر به کار شده‌اند؛ برخی حتی در مشاغل دشوار و طاقت‌فرسا، در شرایطی که کشور با فروپاشی اقتصادی روبه‌روست.
او تأکید می‌کند: «زندگی بسیار دشوار شده و این خود جنگی‌ست که زنان هر روز با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.» آیات فضل می‌افزاید که با بالا گرفتن تنش‌ها، آینده امنیتی کشور نامعلوم است و زنان، به‌عنوان آسیب‌پذیرترین قشر، بیشترین بهای این بحران را می‌پردازند؛ آنان در معرض خشونت و تبعیض‌اند، اما با این حال مقاوم مانده‌اند و توان آن را دارند که در تداوم زندگی نقش ایفا کنند. به گفته او، «زن ستون اصلی زندگی‌ست.»
هدف قرار گرفتن شهر ساحلی پورتسودان، که در شرق سودان و در ساحل غربی دریای سرخ واقع شده و بندر اصلی دریایی کشور محسوب می‌شود، تحولی خطرناک در روند جنگ به‌شمار می‌رود. اهمیت راهبردی این شهر که دولت آن را به‌عنوان مقر خود برگزیده و شمار زیادی از شهروندان به آن پناه آورده‌اند، اکنون آنان را در برابر انتخاب‌های دشوارتری برای یافتن امنیت قرار داده است.
نعمه‌الله عبدالله، رئیس کمیته زنان در مقاومت مردمی محلیه مروی در ایالت شمالی سودان، حمله به شهر پورتسودان را به‌شدت محکوم کرد و آن را «تجاوزی وحشیانه» علیه کشور خواند. او در اظهاراتی گفت: «با این‌همه، ما همچنان مقاوم و متحد باقی خواهیم ماند.»
او تأکید کرد که «زنان سودانی از آغاز این درگیری‌ها نقش‌های بزرگی ایفا کرده‌اند و با پیچیده‌تر شدن نبرد، این نقش ادامه خواهد داشت؛ آنان استوار خواهند ماند و این‌گونه حملات فقط بر قدرت‌شان خواهد افزود. زنان، در برابر تحولات میدان، دست‌بسته نخواهند ماند؛ همان‌گونه که در نبردهای پیشین حضوری اصیل داشتند، این‌بار نیز نقش خود را ایفا خواهند کرد.»
نعمه‌الله عبدالله همچنین با اشاره به مسیر خطرناک بحران گفت: «نبرد در سودان از مرحله‌ای به مرحله‌ای بدتر کشیده شده است. دشمن با انواع شیوه‌ها سعی در اعمال تجاوز دارد، اما ما ایستاده‌ایم.»