شکستن انحصار مردانه؛ روزنامه‌نگاری ورزشی زنان در یمن
دنیا فرحان علی‌رغم دشواری‌های حرفه روزنامه‌نگاری ورزشی و با وجود فضایی غیرحمایتی در کشوری که از جنگ و بحران‌های پیاپی رنج می‌برد، گام در این راه نهاد.
فاطمه رشاد
یمن – در یمن، و به ویژه در استان عدن، شمار زنانی که در عرصه روزنامه‌نگاری ورزشی فعالیت می‌کنند، آن‌قدر اندک است که از تعداد انگشتان یک دست فراتر نمی‌رود. در جامعه یمن، اختلاط زن و مرد امری ناپسندیده تلقی می‌شود، اما روزنامه‌نگار، دنیا حسین فرحان، این الگوی رایج را شکست و با به چالش کشیدن نگاه فرودست و کلیشه‌ای به زن، به این حوزه ورود کرد.
دنیا فرحان در یک خانواده ورزشی در استان عدن در جنوب یمن پرورش یافت. پدر و برادرش هر دو بازیکن یکی از باشگاه‌های ورزشی یمن بودند و از این رو، گرایش او به این حوزه چندان شگفت‌آور نبود. به ویژه آنکه خود او نیز روزی ورزشکار بود و در یکی از رشته‌های ورزشی فعالیت می‌کرد، اما به دلایل شخصی ناچار به کناره‌گیری شد و پس از آن به روزنامه‌نگاری ورزشی روی آورد، چرا که آن را نزدیک‌ترین عرصه به خود می‌یافت.
دنیا فرحان درباره تجربه خود می‌گوید: «حوزه ورزش یکی از دشوارترین حوزه‌هاست، اما من به لطف بزرگ شدن در خانه‌ای سرشار از شور و اشتیاق به ورزش، با مبانی آن آشنا شدم. پدرم بیشتر اوقات درباره ورزش صحبت می‌کرد و به این ترتیب، من با تمام اصطلاحات ورزشی که هر روز در خانه‌مان به کار می‌رفت، آشنا شدم.»
او توضیح می‌دهد: «این ایده زمانی که در مقطع دبیرستان بودم، در ذهنم شکل گرفت. روزنامه یمنی «الأیام» یک ضمیمه ورزشی منتشر می‌کرد و من هر هفته با اشتیاق آن را دنبال می‌کردم. این ضمیمه تمام رویدادهای ورزشی را پوشش می‌داد و من آرزو داشتم روزی در آن بنویسم و یک روزنامه‌نگار ورزشی شوم. وقتی وارد دانشگاه شدم، آرزویم این بود که در حوزه روزنامه‌نگاری ورزشی متخصص شوم، زیرا در آن دوره، ورزش زنان در استان عدن فعال بود. اما متأسفانه، ورزش در نتیجه جنگ رو به وخامت گذاشت و به طور کلی محدود شد و این موضوع باعث شد در تصمیم خود برای این رشته بازنگری کنم.»
دنیا فرحان علی‌رغم تمام سختی‌ها، به این عرصه قدم گذاشت. او مصمم بود به این حوزه وارد شود و با یکی از روزنامه‌های یمنی علاقه‌مند به ورزش که به او فرصت داد، یعنی همان روزنامه «الأیام» که علاقه‌مندی‌های ورزشی او را شکل داده بود، ارتباط برقرار کرد. او در ابتدا به صورت داوطلبانه و آزمایشی مشغول به کار شد و زمانی که توانایی‌های خود را به اثبات رساند، صاحب یک ستون ثابت شد که در آن به مصاحبه با زنان ورزشکار می‌پرداخت. پس از آن، با برخی روزنامه‌های خصوصی همکاری کرد که نام او را در دنیای روزنامه‌نگاری ورزشی پرآوازه ساخت.
او می‌گوید: «تصمیم گرفتم یک کانال شخصی در یوتیوب راه‌اندازی کنم و شروع به انتشار اخبار ورزشی و مصاحبه با بازیکنان زن و مرد در آن کردم، اما این کانال به دلایل فنی متوقف شد.» او همچنین نویسنده نخستین پایان‌نامه کارشناسی ارشد در حوزه روزنامه‌نگاری ورزشی است و عنوان «نقش رسانه‌های ورزشی در پویایی ورزش محلی در پایتخت، عدن» را برای رساله خود برگزید.
دنیا فرحان تأکید می‌کند: «پیدا کردن منابع و مآخذ دشوار بود، اما شبکه ارتباطی پدرم با بازیکنان، علاقه‌مندان به ورزش و روزنامه‌نگاران ورزشی، دسترسی به اطلاعات را برایم هموار کرد. من از دانش عمیق آن‌ها درباره تاریخ ورزش در عدن و همچنین از آرشیو شخصی‌شان که شامل کتاب‌ها و روزنامه‌های قدیمی مربوط به دوره پژوهشم بود، بهره بردم. در نهایت نیز پایان‌نامه‌ام را با درجه ممتاز به پایان رساندم و اکنون برای مقطع دکترا در همین رشته تلاش می‌کنم.»
ورزش زنان
دنیا فرحان به اهمیت ورزش زنان در یمن اشاره کرده و می‌گوید: «در زمینه ورزش، حضور زنان وجود دارد اما بسیار کمرنگ است. جامعه طبیعتاً نگاه حمایتی به مشارکت زنان در ورزش ندارد و مردم از حضور یک زن در این عرصه شگفت‌زده می‌شوند.» او توضیح می‌دهد: «در دوره‌ای، ورزش زنان در استان عدن به شکل چشمگیری شکوفا شد، اما اکنون شاهد افول آن هستیم. البته این وضعیت تنها مختص ورزش زنان نیست، بلکه ورزش به طور کلی در اثر جنگ دچار پسرفت شده است.»
او که خود در پوشش رسانه‌ای رویدادهای ورزشی زنان مشارکت داشته است، می‌افزاید: «فدراسیون ورزش زنان برای انجام مصاحبه با بازیکنان با من تماس گرفت و من صفحه ویژه‌ای برای اخبارشان ایجاد کردم. در پوشش رسانه‌ای هیئت ورزشی که به تونس و اردن سفر کرد، مشارکت داشتم و در همایش‌ها و دوره‌های آموزشی مفیدی شرکت کردم. اما متأسفانه این فعالیت‌ها ادامه نیافت، تا اینکه ورزش زنان در یمن به دلیل جنگ و رویدادهای پس از آن رو به وخامت گذاشت و مسابقات ورزشی، چه خارجی و چه داخلی، به دلیل وضعیت اقتصادی کنونی، متوقف شد.»