NÛRŞAN EBDΠ 

Kobanê – Halklar, tarih boyunca kimliklerini, kültürlerini ve varlıklarını yıkıma ve soykırıma karşı çeşitli yollarla korumaya çalıştı. Destanlar, hikâyeler, dengbêjlik geleneği ve sözlü anlatılar bu direnişin taşıyıcıları oldu. Bu direnişin en güçlü simgelerinden biri ise halay… Halay, yalnızca bir oyun biçimi değil; aynı zamanda halkların kültürünü yaşatma, kimliğini koruma ve toplumsal hafızayı diri tutma aracı olarak öne çıkıyor. Kuzey ve Doğu Suriye’nin Kobanê kentinde, halk kültürünün önemli bir parçası olan birçok özgün halay türü yaşatılmaya devam ediyor. Hîlala Zêrîn Hareketi ile Kültür ve Sanat Merkezleri, çocuklar, gençler, kadınlar ve annelerden oluşan halay grupları kurarak bu kültürü korumak ve geliştirmek için aktif bir mücadele yürütüyor.

Kürdistan’ın dört parçasındaki farklı halaylar öğretiliyor

Kobanê’deki Baqî Xido Kültür ve Sanat Merkezi bünyesinde faaliyet gösteren Şehîd Delîla Çocuk Grubu, yoğun ilgi görüyor. Yaklaşık 4 aydır çalışmalarını sürdüren grup; kostümleri, figürleri, halayları, müzikleri ve renkleriyle Kobanê’nin özgün kültür ve sanatını yansıtan canlı bir tablo ortaya koyuyor. Grubun eğitmenliğini üstlenen ve aynı zamanda Kültür Merkezi’nin halay bölümü sorumlusu olan Dilvîn Mihemed, "Grubumuz tamamen Kobanêli çocuklardan oluşuyor. Ancak sadece yerel kültürle sınırlı kalmıyoruz. Kürdistan’ın dört parçasındaki farklı halayları da öğreterek çocuklara hem kültürel zenginliği tanıtıyor hem de bu mirası koruma bilinci kazandırıyoruz" dedi.

‘Çocuklar sanatla anında bağ kurabiliyor’

Otuz beş çocuktan oluşan Şehîd Delîla Grubu, şimdiye dek birçok festival, kutlama ve kültürel etkinlikte sahne aldı. Bu performansların ardından birçok çocuğun etkilenerek gönüllü şekilde gruba katıldığını dile getiren Dilvîn Mihemed, çocukların kültür ve sanata karşı hızlı bir etkileşim kurabildiğine dikkat çekerek, “Çocuklar sanatla anında bağ kurabiliyor. Bunu yürüttüğümüz tüm sanatsal çalışmalarda gözlemliyoruz” dedi.

Kimliği korumada kültürün etkisi  

Halayın sadece neşeyi ifade etme biçimi olmadığını belirten Dilvîn Mihemed, bu dansın aynı zamanda halkın kültürünü yaşatmak ve kimliğini korumak açısından da büyük bir anlam taşıdığını vurguladı. Dilvîn Mihemed, “Bizim için halay, kültürümüzü korumanın en anlamlı yollarından biri. Halayla birlikte kıyafetlerimizi, müziğimizi, sanatımızı ve kimliğimizi de tanıtıyoruz. Bu yüzden halay, kültürü tanıtmak ve geleceğe taşımak için geniş bir alandır” diye konuştu.

‘Kültürünü tanıyan, anlayan ve ona bağlı bir nesil yetiştirmeyi hedefliyoruz’

Son olarak çocuk halay gruplarının kurulmasının önemine değinen Dilvîn Mihemed, bu çalışmanın kültürel bilinç açısından büyük değer taşıdığını belirterek, “Bu adımla, kültürünü tanıyan, anlayan ve ona bağlı bir nesil yetiştirmeyi hedefliyoruz. Bu yüzden çocukları halayla tanıştırmak hem doğru hem de anlamlı bir karar. Bugün grubumuzda, çocuklukta halayla tanışıp şimdi gençliklerinde de bu kültürü yaşatmaya devam eden birçok genç var” ifadelerini kullandı.

‘Grubumuza katılın’

Şehîd Delîla Grubu’nun 12 yaşındaki üyesi Zîlan Mihemed, sanata duyduğu ilginin kendisini bu gruba yönlendirdiğini söyledi. Halay çekmenin kendisi için büyük bir mutluluk kaynağı olduğunu belirten Zîlan Mihemed, “Sahneye çıkıp arkadaşlarımla birlikte halaya durduğumda içimde büyük bir coşku hissediyorum. Bu yüzden çocukluğumdan beri halay çekiyorum ve büyüyene kadar da devam etmeyi düşünüyorum” dedi. Diğer tüm çocuklara seslenen Zîlan Mihemed, “Boş işlerle vakit geçirmek yerine, sokakta ya da telefon başında zaman harcamak yerine grubumuza katılın, birlikte halay çekelim” çağrısında bulundu. 

Çocukluktan başlayan sevgi

Halaya olan sevgisinin ailesinden geldiğini belirten 13 yaşındaki Dîrok Henîfî, duygularını şu sözlerle dile getirdi:

"Ablam ve ağabeyim halay gruplarında yer aldığı için bu kültüre aşina oldum ve ben de bağ kurdum. Bu nedenle Şehîd Delîla Grubu’na katıldım. Halaya duyduğum büyük sevgi sayesinde hem derslerimde hem de halay çalışmalarımda başarılı oldum. Grubumuza katılan bazı çocuklar kısa bir süre sonra ayrılıyor. Bence bu doğru değil. Bir şeyi seviyorsanız, ona sahip çıkmalı ve geliştirmelisiniz. Bu yüzden Şehîd Delîla Grubu’nda kalmaya ve büyüdüğümde gençlik halay gruplarına katılmaya kararlıyım."