رعنا حکیم

تهران-  دکمه آیفون تصویری را که می زنند با شنیدن صدای شاد و پرانرژی موزیک وارد باشگاه می‌شوم. زنی حدودا ۵٠ ساله مشغول گفت‌وگو با مربی بدن سازی است،  مانتو رو از تنش در می‌آورد و عکسی را از داخل گوشی‌اش به مربی نشان می‌دهد و همزمان می‌گوید: من ١١۶ کیلو وزن داشتم عمل اسلیو معده انجام دادم و الان ٧۵ کیلو هستم و می خواهم به ٧٠ کیلو برسم...

مربی به بازوان‌اش که شل و افتاده است، نگاه می کند و زن چرخی می‌زند و به درخواست مربی دو تا دمبل بر می دارد و جلو آینه برای سنجش میزان توان بازوان اش پشت بازو می زند. مربی  روی صندلی پشت پیشخوان می نشیند  و با در نظر گرفتن حرکات زن شروع به نوشتن می کند. آنچه او می نویسد یک «برنامه ورزشی» یک ماهه است.

من همزمان  که روی تردمیل می‌روم، از داخل آینه به صورت زن تازه کار نگاه می‌کنم و لبخند می‌زنم؛ او نیز به من لبخند می‌زند.

 

 می گویم: چطور شد تصمیم به جراحی اسلیو گرفتی؟

 من اگر تنبلی نمی‌کردم باید با برنامه غذایی و ورزش،  وزنم را پایین می‌آوردم اما به جای این کار تصمیم گرفتم عمل کنم.

 

از عملت راضی هستی؟

بله ...من  بعد از عروسی‌ام به خاطر چاقی و اضافه وزن زیاد لباس سفید نپوشیده بودم  و بعد از سال‌ها وقتی  با لباس سفید به مهمانی رفتم همه نگاه‌ها متوجه من و تغییراتم شد. حس اعتماد به نفسم برگشت ... اما عمل کافی نیست و باید برای تثبیت وزن و جلوگیری از بازگشت ورزش کنم.

همسرت نقشی هم در تصمیم گیری‌ات برای زیر تیغ جراحی رفتن داشت؟

نه من خودم تصمیم گرفتم برای او مهم نبود.

هانیه کوچکی،  ٣۶ ساله و کارمند است، در این باشگاه در رشته ورزشی «کراس فیت» فعالیت می‌کند. وی می گوید: من به خاطر پسرم که همین جا در رشته ژیمناستیک ورزش می کند، خودم هم ثبت نام کردم که بتوانم همزمان با پسرم ورزش کنم و در وقتم صرفه‌جویی کنم.

 

یعنی اگر پسرت به باشگاه نمی‌آمد شما هم نمی‌آمدی؟

راستش از خیلی وقت‌ها پیش تصمیم داشتم ورزش را به برنامه هفتگی‌ام اضافه کنم، اما به دلیل مشغله زیاد نمی‌شد، تا الان که با ثبت نام پسرم منم انگیزه بیشتری پیدا کردم .

نگار اسکندریان، ۴٣ ساله و مجرد است و از وقتی زندگی کارمندی را پیشه کرده، ۸ کیلو اضافه وزن پیدا کرده و اکنون آمده تا ضمن کاهش وزن بتواند به یک سبک زندگی سالم و ایده آل برسد.

 نگار نمونه‌ای از هزاران زن کارمند و پشت میزنشین ساکن تهران است که برای استقلال مالی و گذران زندگی در این شهر شلوغ و پرترافیک با مشکلات کم تحرکی، اضافه وزن و مشکلات حرکتی کمر درد و گرفتگی عضلانی و  .... روبرو هستند، که بیشتر آنان به دلیل ساعات کاری طولانی معمولا تا ۵ عصر زمان و توانی برای ورزش کردن ندارند، اما باز در این میان خیلی از زنان شاغل و کارمند که آمار آنها در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده، پس از تعطیلی کار به ورزش و باشگاه‌های ورزشی روی می‌آورند که البته هزینه‌های باشگاه را هم هر کسی نمی‌تواند پرداخت کند و بسیارند زنان شاغلی که به دلیل حقوق پایین نمی توانند هزینه باشگاه را بپردازند.

مینا اکبریان می گوید: قیمت‌های باشگاه ما مناسب است و اقشار مختلف حضور دارند شیف عصر  به دلیل حضور کارمندان شلوغ تر است، در مناطق بالاتر هزینه‌های باشگاه بسیار بالاتر است. ما ورزشکارانی را از شمال تهران داریم که به دلیل هزینه مناسب به باشگاه ما می‌آیند.

 

محدودیت تبلیغاتی رشته‌های ورزشی در باشگاه‌های زنان

ارغوان عزیزی، مدیر باشگاه است و سال‌هاست که در مکان‌های مختلف تهران باشگاه ورزشی زنان را مدیریت می‌کند.

او درباره مشکلات داشتن باشگاه زنان در تهران می‌گوید: مهم‌ترین محدودیت در باشگاه‌های زنان این است که ما اجازه نداریم  داخل باشگاه دوربین نصب کنیم و باشگاه دار در واقع نمی‌تواند روی مجموعه‌اش نظارت داشته باشد و برای نظارت بر فعالیت سالن حتما باید خودش یا نماینده‌اش در تمام ساعات کار، حضور داشته باشد.

ارغوان می‌گوید: محدودیت دیگر این است که مشتری و ورزشکار اجازه ندارد از خودش عکس و فیلم بگیرد  و اگر باهاش  مخالفت کنیم و برخورد بشود، به بهانه‌های مختلف مثل گرانی شهریه و ... از تعزیرات شکایت می کند و از طرفی اگر از عکس و فیلم گرفتن ورزشکار چشم پوشی کنیم به محض شناسایی، باشگاه پلمپ و یا جریمه می‌شود.

وی می افزاید: باشگاه‌های مردانه راحت می‌توانند فعالیت‌های تبلیغاتی داشته باشند و از کلاس‌های گروهی و تمرینات بدن سازی عکس و فیلم بگذارند و ضمن جذب مشتری بیشتر انگیزه بیشتری نیز  برای حضور ورزشکاران به باشگاه بدهند، در حالی که در باشگاه‌های زنان این گونه نیست و از طرفی محدودیت در رشته‌های ورزشی و به ویژه در رشته‌های رزمی هم برای زنان داریم و به ما مجوز فعالیت نمی‌دهند.  

 

عدم امنیت شغلی مربیان زن در تهران

نیلوفر غلامی، ٣٧ ساله و مربی باشگاه است. از ٧ سال پیش کار مربیگری را شروع کرده است، او درباره تفاوت ورزشکاران زن و مرد می‌گوید: خیلی از ورزشکاران زن با یک هدف کوتاه مدت و برای کاهش وزن مراجعه می‌کنند و به وزن دلخواه خود که می رسند، دیگه باشگاه را ترک می‌کنند.

او چندین موارد را اسم می‌برد که در مدت زمان‌های مختلف با ورزش و تغذیه ٣٠ کیلو و ۴٠ کیلو کاهش وزن داشته‌اند و به محض رسیدن به اندام دلخواه دیگر ورزش را ادامه نداده‌اند.

نیلوفر یکی دیگر از مشکلات مربیان زن باشگاه‌ها را عدم پوشش بیمه و عدم امنیت شغلی عنوان کرده و می‌گوید: من با وجود سابقه ٧ سال کار هنوز بیمه نیستم و این ناامیدکننده است و شاید با وجود علاقه زیادی که به کارم دارم به فکر تغییر شغل باشم.

می‌پرسم آیا ورزشکارانی را دارید که به طور مداوم و مرتب به باشگاه می‌آیند؟ درصد کمی؛ شاید در حدود ٢٠ درصد ورزشکاران به طور مداوم و بعد از رسیدن به وزن ایده آل ورزش را ادامه می‌دهند و متأسفانه بیشتر از نیمی از مشتریان بعد از چند جلسه دیگه مراجعه نمی‌کنند حتی افرادی هم هستند که شهریه را واریز می‌کنند، اما یکی دو جلسه بیشتر نمی‌آیند.

از نظر شما دلیل اش چیه؟ انگیزه کافی ندارند و انگیزه کاملا شخصی است و خودشون باید به نتیجه برسند و ورزش را به زندگی‌شون وارد کنند.

 

توصیه‌های پزشک طب کار

سمیرا طباطبایی، پزشک متخصص طب کار می‌گوید: زنان کارمند مدت طولانی تقریباً ۸ تا ٩ ساعت را روی صندلی می‌نشینند و بعضی از آن‌ها نیز ساعت‌ها به صفحه رایانه نگاه می‌کنند. از طرفی کارهای خانه‌داری و برخی از آنان بچه‌داری  هم می‌کنند، در نتیجه اکثر کارمندان با کمبود وقت برای ورزش مواجه هستند و جدی نگرفتن این موضوع سبب می‌شود تا زودتر به مشکلات جسمی دچار شوند.

به گفته وی به دلیل معذوریت و نبود امکانات مناسب که که در ساختار اداری ایران تعریف نشده متأسفانه در طول ٨ تا ٩ ساعت حضور در محل کار نمی‌توانند تحرکی داشته باشند، اما زنان خود باید مراقب سلامت جسم و روان خود باشند بر این اساس می‌توان در محل کار با انجام تمرین‌های ساده از بدن خود در برابر مشکلات جسمانی و اضافه وزن محافظت کرد.

این پزشک متخصص طب کار به زنان  کارمند توصیه کرد که حتما در ساعاتی که در محیط کار هستند تا حد امکان و تا جایی که محیط‌شون اجازه می‌دهد، دستکم برخی از حرکات کششی نرم را انجام دهند حرکانی مانند کشش قفسه سینه، کشش شانه به صورت نشسته در روی صندلی روی قرار گرفتن روی پنجه پا و تکیه دادن به دیوار، کشیدن عضله سه سر و حرکت چرخشی روی صندلی و .....

او توصیه می کند: زنان کارمند باید عضلات خود را از حالت راکد ماندن نجات دهند.  به طور مثال  هر چهل دقیقه یک ساعت نشستن پشت میز بلند شوند و چند قدم راه بروند  و البته به صورت درست و اصولی روی صندلی بنشینند.

وی با بیان اینکه موانع ورزش در محیط کار به ویژه برای زنان متفاوت است، می‌گوید: کمبود وقت، فقدان امکانات مناسب،کمبود انگیزه، محدودیت‌های فیزیکی یا پزشکی، و فرهنگ سازمانی از مهمترین عوامل هستند. وی فراهم آوردن امکانات در محیط‌های کاری، تنظیم‌های برنامه‌های وقت، برنامه‌های تشویقی، برنامه‌های ورزشی انعطاف پذیر و تغییر فرهنگ سازمانی را از مهمترین راهکار برای گنجاندن در برنامه‌های روزانه زنان کارمندان عنوان می‌کند.

تحقیقات مختلف از جمله تحقیقی که سازمان خدمات درمانی بریتانیا انجام داده، ١۵٠دقیقه ورزش یا حرکت بدنی در روز را توصیه کرده است. بی تحرکی به ابتلای به بیماری‌هایی مانند امراض قلبی، دیابت و سرطان کمک می کند. برآورد شده است که در هر سال، پنج میلیون و سیصد هزار نفر در جهان در نتیجه عوارض ناشی از بی تحرکی جان خود را از دست می دهند که حتی از مرگ و میر ناشی از مصرف دخانیات - که پنج میلیون و یکصد هزار نفر تخمین زده شده - بیشتر است.هر چند زنان جدای ازشغل و حرفه خود به کارهای خانه داری و بچه داری هم اشتغال دارند و این مسبب تحرک بیشتر است اما برنامه اصولی ورزش منظم از ضروریات زندگی سلامت است. تحقیقات نشان داده است که ورزش برای زنان فواید دیگری چون کاهش خطر ابتلا به سرطان‌ها، شادابی پوست، ارتقای سلامت جنسی، بهبود وضعیت خواب، سلامت استخوان ها، سلامت روان و... دربردارد؛ بنابراین اگر شما جزء زنانی هستید که به دنبال انگیزه‌ی بیش‌تر برای ورزش کردن می‌گردید، بدانید که فعالیت ورزشی با تنظیم متابولیسم بدن و هورمون‌ها، تأثیر زیادی بر خواب مفید و سلامت جسم و روح و روان دارد.