زنان نیز در جوامع باستانی شکار می‌کردند

مردم‌شناسان دریافته‌اند که زنان در جوامع شکارگر-خوراک‌جو نقش عمده‌ای در پروسه‌ی شکار ایفا می‌کردند.

 

اغلب اینگونه استدلال می‌شود: مردان شکار می‌کردند، و زنان غذا جمع‌آوری می‌کردند.» مطالعات انسان‌شناختی امروزه به این نتیجه رسیده است که اگرچه مردان طبیعتاً پرخاشگرتر بودند، اما سرعت آهسته‌تر زنان ایده‌آل بوده و آنها را متمرکزتر می‌کرد.

سوفیا چیلچوک، فارغ‌التحصیل دانشگاه سیاتل اقیانوس آرام و محقق زیست‌شناسی کاربردی انسانی، می‌گوید: «من هیچگاه در این مورد هیچ تردیدی نداشتم. فکر می‌کنم اکثریت مردم هنوز هم بر این باورند.»

گاهی اوقات، باورهای رایج از شواهد موجود نیز فراتر می‌روند. باستان‌شناسان در سال ١٩۶٣، در کلرادو بقایای تقریباً ١٠ هزار ساله‌ی زنی را که با یک سرنیزه دفن شده بود، کشف کردند. آنها به این نتیجه رسیدند که او این ابزار را نه برای شکار، بلکه به طور غیر متعارفی، به عنوان یک چاقو برای خراش‌دادن استفاده می‌کرده است.

باورهای مردسالارانه به آرامی در حال تغییر است. در نخستین جلسه از یک دوره‌ی مردم‌شناسی کالج، خانم چیلچوک و همکلاسی‌هایش روی پادکستی درباره‌ی کشف ارزشمند جسد یک شکارچی زن در حین حفاری  (پرو-سال ٢٠١٨) کار کردند. در این پاردکست آمده است که باستان‌شناسان از میان تکه‌های جمجمه، دندان و استخوان ‌پا، یک کیت شکار پیدا کردند که از هر کیتی که تابحال دیده شده است بزرگ‌تر بود؛ در این کیت تمامی ابزار شکار دیده می‌شد؛ از سرنیزه گرفته تا خراش‌دهنده، خردکن‌ و سنگ‌های برنده. این کشف باعث شد که تیم به بررسی یافته‌های دیگر تدفین‌های اوایل قاره‌ی آمریکا بپردازد و سرانجام در سال ٢٠٢٠ آنها به این نتیجه رسیدند که شکارهای بزرگ بین ١۴هزار تا ٨هزار سال قبل از نظر جنسیت کاملا خنثی بوده و توسط هر دو جنس انجام می‌شده است.

ابیگیل اندرسون، دانشجوی فیزیولوژی که در این جلسات حضور داشت، از این نتایج خیلی تعجب‌زده شد و با خودش فکر کرد آیا ممکن است؟ ابیگیل اندرسون با خواندن این مطالعه، از ارجاعات نویسنده به بی‌میلی دانشمندان در ارتباط زنان با مواد شکار شگفت‌زده شد: «بلافاصله فکر کردم، آیا باورهای رایج صرفا ریشه در تعصبات جنسیتی دارد؟»

سوفیا چیلچوک و ابیگیل اندرسون به کارا وال شفلر، انسان‌شناس زیستی که مدرس این دوره بود و دو محقق دیگر - که آنها نیز زن بودند به هم پیوستند تا در این موضوع به نتیجه برسند. در حال حاضر، این تیم یک مطالعه‌ی مروری در PLoS One منتشر کرده است که در آن به این نتیجه رسیدەاند که در اکثر جوامع مدرن جستجوگر، زنان نقش مسلط را در آوردن شکار به خانه ایفا کرده‌اند. دکتر وال-شفلر خاطرنشان کرد: «داستان‌های زیادی پیرامون شکارچیان زن وجود دارد. اما جمع‌آوری و اثبات این که این مسئله صرفا یک داستان نبوده و در واقع الگوی صحیحی از انسان گذشته است. این نتیجه همان چیزی بود که ما سعی کردیم در این مقاله به آن برسیم.»  

برای بررسی، این تیم پایگاه داده مکان‌ها، زبان‌ها، فرهنگ و محیط زندگی فهرستی از جوامع بشری قرن‌های ١٩ و ٢٠ و همچنین ۶٣ جامعه‌ی جستجوگر نخستین را با گزارش‌های دست اول درباره‌ی زمان و چگونگی اتفاقات بررسی کردند. این تیم به دنبال یافتن الگو در این مطالعات بود: آیا زنان اصلاً شکار می‌کردند، آیا این فعالیت عمدی بود یا فرصت‌طلبانه، و مشارکت آنها تا چه حد بود؟»

دکتر وال-شفلر و شاگردانش شواهدی از شکار زنان را در ۵٠ جامعه از ۶٣ جامعه ای که مورد مطالعه قرار داده بودندیافتند. علاوه بر این، دریافتند که ٨٧ درصد از این رفتارها عمدی بوده است. در فرهنگ‌هایی که شکار مهم‌ترین وسیله برای یافتن غذا بود، زنان تقریبا ١٠٠ درصد مواقع نقش فعالی داشتند.

محققان همچنین دریافتند که زنان با افزایش سن در رویکردهای خود برای شکار انعطاف‌پذیرتر می‌شدند. سلاح‌ها، همراهان و نحوه‌ی شکار این اشکارچیان با افزایش سن و تعداد فرزندان یا نوه‌هاییشان تغییر می‌کرد. دکتر وال شفلر گفت: «آنها استراتژی‌های متفاوتی داشتند اما با اینحال همیشه مشارکت می‌کردند. در اغلب اوقات، مسن‌ترین زنان بیشترین مشارکت را داشتند.»

سوفیا چیلچوک گفت جزئیات مربوط به الگوهای شکار زنان به راحتی قابل کشف نیست. گزارش‌ها اغلب بحث‌های پیرامون شکارچیان مرد را در اولویت قرار می‌دهند. او اشاره کرد: «اگر شکار وسیله‌ی اصلی بقا بود، چرا فقط مردان در آن شرکت می‌کردند؟» محققان همیشه متعجب بودند که چه داستان‌های دیگری اتفاق افتاده که توسط قوم‌شناسان نادیده گرفته می‌شود. سوفیا چیلچوک گفت: «ممکن است چیزهای زیادی وجود داشته باشد که ما در جریانش نیستیم. این کاملا طبیعی است که مفروضاتی داشته باشیم، اما وظیفه‌ی داریم این فرضیات را به چالش کشیده و به درک بهتری از جهان برسیم.»

Tammy Buonasera، باستان‌شناس زیست مولکولی در دانشگاه آلاسکا فیربنکس که جنسیت شکارچی زن پیدا شده در سال ٢٠١٨ را شناسایی کرد، از نتیجه‌گیری مقاله PLoS استقبال کرد. او گفت: «همیشه به این فکر می‌کردم که زنان احتمالاً بیشتر از آنچه که تشخیص داده می‌شود شکار می‌کرده‌اند زیرا به طور کلی، زنان در سراسر تاریخ فقط به عنوان بازیگران منفعل در نظر گرفته می شوند.» او خاطرنشان کرد که مطالعه‌ی نحوه‌ی جمع‌آوری گیاهان و روش‌های نوآورانه‌ی مصرف گیاهان- که منبع حیاتی غذا است – معمولا نادیده گرفته می‌شود زیرا به طور سنتی با زنان مرتبط بوده است.

رندی هاس، باستان‌شناس دانشگاه ایالتی وین که کاوش‌های پرو را رهبری می‌کرد، به همین ترتیب مقاله‌ی جدید را تحسین کرد. او گفت: «با توجه به آنچه مطالعات من نشان می‌دهد، یافته‌های آن‌ها با روایت مشابهی مطابقت دارد: ما همواره تفسیرهای مغرضانه‌ای داشته‌ایم. و این ایده که تقسیم کار جنسی بخشی ذاتی زیست‌شناسی انسان است، موضوعی است که ریشه در نابرابری‌های ساختاری امروزه شکل دارد.

او اضافه کرد که مانند هر کس دیگری، انسان‌شناسان نیز می‌توانند با یک روایت ساده وسوسه شوند. او گفت: « ما فقط باید سعی کنیم کمی عمیق‌تر کاوش کنیم.»

برای ابیگیل اندرسون این نتایج، پرده‌برداشتن از حقیقت بزرگی بود. او درباره‌ی افسانه‌ی شکارچی مرد گفت: «نمی‌دانم دقیقا کجای کودکی‌ام این موضوع را در خودم ریشه‌دار کردم. این کشفیات برایم مانند یک اثر گلوله‌ی برفی مارپیچ عمل کرد. حالا مدام فکر می‌کنم چه چیزهای دیگری را درست می‌پندارم که در واقع صحت ندارد؟»

منبع : NY Times