زنان افغانی: به رسمیت شناختن طالبان، مشروعیت‌بخشی به نقض سیستماتیک حقوق بشر!
در حالی‌که افغانستان هنوز از زخم‌های تجاوز و اشغال التیام نیافته، اعلام آمادگی روسیه برای به رسمیت شناختن طالبان و استقبال چین از آن، زنگ خطری برای حقوق بشر است؛ مشروعیتی برای یکی از سرکوب‌گرترین رژیم‌ها و نادیده‌گرفتن رنج زنان و ملیت‌ها.
بهاران لهیب
فاریاب- از سال ۱۳۵۷و تجاوز روس به افغانستان، این کشور به میدان رقابت‌های میان قدرت‌های جهانی بدل شد. روس‌ها با هدف حمایت از رژیم وابسته خود و سرکوب مخالفت‌های داخلی، میلیون‌ها افغان را آواره و صدها هزار تن را قربانی کرد. در مقابل، ایالات متحده امریکا به‌جای دفاع از ارزش‌های حقوق بشری، با همراهی عربستان سعودی و پاکستان، از گروه‌های بنیادگرای اسلامی به عنوان «مجاهدین» حمایت کرد؛ گروه‌هایی که بعدها به پایه‌گذاران طالبان و دیگر جریان‌های افراطی بدل شدند.
پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، امریکا بار دیگر با شعار مبارزه با تروریسم وارد افغانستان شد، اما نتیجه‌ی دو دهه حضور نظامی‌اش، دولتی ضعیف، وابسته و فاسد بود که با خروج ناگهانی نیروهای امریکایی در سال ۲۰۲۱، به‌راحتی سقوط کرد و طالبان بار دیگر بدون مقاومت جدی قدرت را به دست گرفتند. هم زمان، روس که در گذشته در سرکوب مردم افغانستان نقش داشت، اکنون با نادیده گرفتن تاریخ و واقعیت کنونی، گام به مشروعیت‌بخشی دوباره طالبان برداشته است؛ اقدامی که در تضاد کامل با اصول ابتدایی حقوق بشر قرار دارد.
در این میان، جنگ جاری میان ایران و اسرائیل نیز به‌طور غیرمستقیم بر معادلات منطقه‌ای تأثیر گذاشته است. در حالی که توجه قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای به درگیری‌های خاورمیانه جلب شده، مسئله افغانستان در حاشیه قرار گرفته است. طالبان از این خلأ استفاده کرده‌اند تا پایه‌های سرکوب خود را محکم‌تر کنند، بی‌آن که نگران نظارت بین‌المللی یا پاسخگویی باشند. در نتیجه، حمایت علنی روس و همراهی چین در این وضعیت، نه‌تنها خطرناکند، بلکه این پیام نگران‌کننده و پامال کردن حقوق انسانی مردم افغانستان است.
در این زمینه با لیلا فروغ فعال حقوق زن هم صحبت شدیم وی سخنان خود را چنین آغاز کرد: «اقدام اخیر روس‌ها مبنی بر اعلام آمادگی برای به رسمیت شناختن حکومت طالبان و استقبال چین از این تصمیم، از نگاه حقوق بشری نگران‌کننده و محکوم است. چنین رویکردی در حالی اتخاذ می‌شود که طالبان در سه سال گذشته با اعمال سیاست‌هایی سرکوب‌گرانه، به‌صورت سیستماتیک حقوق اساسی مردم افغانستان، به خصوص زنان و دختران، را نقض کرده‌اند.
از سال ۲۰۲۱ تاکنون، طالبان مکاتب را به روی دختران بسته‌اند، مانع ورود زنان به دانشگاه‌ها شده‌اند و اشتغال آنان در ادارات دولتی و نهادهای بین‌المللی را ممنوع کرده‌اند. زنان به دلیل نوع پوشش، یا حتی خروج از منزل بدون محرم، هدف تعقیب، بازداشت، شکنجه و خشونت فیزیکی قرار گرفته‌اند. گزارش‌های متعدد نهادهای حقوق بشری، از موارد سنگسار، اعدام‌های صحرایی و فشارهای روانی شدید بر زنان و اقلیت‌های قومی و مذهبی حکایت دارد.»
لیلا در ادامه می‌افزاید: «در کنار این سرکوب گسترده، میلیون‌ها شهروند افغانستان در فقر، بیکاری، بی‌سرنوشتی و محروم از خدمات ابتدایی زندگی می‌کنند. هیچ چشم‌انداز روشنی برای مشارکت سیاسی، آزادی بیان یا دسترسی به عدالت در کشور وجود ندارد. در چنین شرایطی، هرگونه اقدام برای به رسمیت شناختن طالبان به‌معنای مشروعیت بخشی به یک رژیم تمامیت‌خواه و ناقض آشکار حقوق بشر است. این کار نه‌تنها خلاف تعهدات جامعه جهانی در قبال مردم افغانستان است، بلکه پیام خطرناکی به دیگر گروه‌های افراط‌گرا در سراسر جهان می‌فرستد: این که نقض گسترده حقوق بشر می‌تواند به رسمیت بین‌المللی منجر شود.»
نامبرده سخنانش را چنین خاتمه می‌دهد: «ما زنان، به‌عنوان قربانیان مستقیم خشونت و ستم طالبان، این اقدام روسیه را به‌شدت محکوم می‌کنیم و از تمامی نیروهای آزادی‌خواه و برابری‌طلب در سراسر جهان می‌خواهیم علیه این تصمیم صدای اعتراض بلند کنند. به رسمیت شناختن این رژیم ضد زن و جاهل، تنها به تیزتر شدن دندان‌های آنان علیه مردم، به خصوص زنان و اقلیت‌های قومی و مذهبی، منجر خواهد شد.»