لارا گوهری

مهاباد - افزایش قیمت ارز و طلا در طول چند سال اخیر تجربه‌ی سودمند مقابله با سیاست‌های حکومت ایران را به سایر تجربیات مردم افزوده است و یکی از اصلی ترین اعتقادات مردم در مورد اقتصاد ایران در یک جمله خلاصه می‌شود:هرگز دیده‌اید در این مملکت چیزی ارزان شود؟

تلاطم نرخ ارز همیشه اثرات روانی مستقیمی بر بازار خواهد گذاشت و به همین دلیل جمهوری اسلامی "خبر درمانی" را به عنوان موثرترین راهکار برای حل بحران اقتصادی خود در پیش گرفته است که در چند روز گذشته نیز نشان داد که در آن هم شکست خورده است.

چند روزی بود شاهد اخبارهای ناقصی در مورد آزاد سازی پول‌های بلوکه‌ی ایران و توافقات میان آمریکا و ایران بودیم که عدم آگاهی مردم از‌جزئیات این اخبار‌‌ و تحلیل سیاست مدارانه‌ی کانال‌های حکومتی،‌ جو بازار ارز و کالاهایی که جنبه‌ی سرما‌یه‌ای به خود گرفته‌اند را تحت تاثیر قرار داد. دلار و طلا به عنوان اصلی ترین سرمایه‌ها، به پایین ترین قیمت خود نسبت به اواخر سال گذشته رسید اما با آشکار شدن جزئیات و زوایای پنهان مذاکرات، دوباره نمودار قیمت کالاها شکل صعودی به خود گرفت.

گیتا.پ یکی از تحلیلگران بازار ارز در مورد تزریق شایعه‌ و اخبار غلط به بازار و همچنین واقعیات امر چنین می‌گوید: با توجه به کمبود ارز در ایران و موانع و تحریم‌های اثر گذار برای واردات دلار به داخل، کاهش قیمت ارز جز قیمت سازی حکومت توجیه دیگری ندارد زیرا دولت هیچ دلاری برای ارائه به بازار ندارد و کمبود دلار مخصوصا ارز دولتی در صرافی‌ها می‌تواند گواهی بر این ادعا باشد. با توجه به ذخایر ارزی ایران، حتی با وجود پایین آمدن دستوری قیمت‌ها باز هم عرضه و تقاضا نقش مهم تری را در تعیین قیمت دارند و واقعیت این است که بازارهای مستقل از بازارهای دولتی و صرافی‌ها، نقش چشم‌گیر تری داشته و بیشتر معاملات ارزی در بازارهای آزاد انجام می‌شود وحکومت مدت‌هاست به دنبال راهی برای کنترل و مصادره‌ی این بازارها ست‌.

او در ادامه می‌افزاید: دولت ایران با چاپ بدون پشتوانه‌ی ریال برای جبران کسری بودجه، تورم بی‌سابقه‌ای را رقم زد که در مقابله با آن بسیاری از مردم پول‌های خود را از بانک‌های جمهوری اسلامی بیرون کشیدند و به طلا و  ارزهایی مانند دلار تبدیل کردند و این کار باعث ایجاد فشار بیشتری بر حکومت ایران گردید. در چند روز اخیر که صحبت از آزاد‌سازی پول‌های بلوکه شده‌ی ایران در کشورهایی مانند عراق بود، دیدیم که هیچ دلاری وارد اقتصاد ایران نشد و برای مثال ۷/۲ میلیارد دلار پول‌های بلوکه شده‌ی ایران در عراق صرف هزینه‌ی حجاج، خرید دارو و بدهی به ترکمنستان شد اما باز هم قیمت دلار پایین تر آمد تا مردم با نظر به اینکه توافقی شکل می‌گیرد، دلار و طلای خود را به ریال تبدیل کنند اما این سناریو نه تنها مردم را در جایگاه فروشنده قرار نداد، بلکه بازار راکد شد و پس از چند روز دوباره مردم در جایگاه خریدار میزان تقاضا را بالا بردند که همزمان با آن قیمت ارز بالا رفت. مردم بی اعتماد به وضعیت دیپلماتیکو سیاسی ایران هستند و فروشنده‌ها درهر حالتی ضرر می‌کنند.

بالا بودن نرخ ارز بر بسیاری از کالاها همچون لبنیات و مواد غذایی و کشاورزی به تدریج اثر خواهد گذاشت و بالا رفتن نرخ مواد غذایی که اکنون در ایران به شیوه‌ی رسمی اعلام می‌شود، ممکن است نتیجه‌ی دلار ۴۰ هزار تومانی باشد. پیش بینی می‌شود بالا بودن قیمت ارز و افزایش حقوق کارمندان دولتی در سال جاری، موج دیگری از گرانی و بحران اقتصادی بی سابقه را در ایران رقم خواهد زد که با هیچ اخبار و قیمت دستوری چاره نخواهد شد.