بهاران لهیب

افغانستان- امروز، جمعه، آغاز سال ۱۴۰۴ از سوی دولت طالبان اعلام شد. طبق سنتی دیرینه در افغانستان، هرساله در آغاز سال نو، مراسم «جهنده بالا» در زیارت‌های مشهور کابل، بامیان و مزار برگزار می‌شود. در این مراسم، تکه‌های (پارچه‌) رنگی به دور یک تیر آهن بسته شده و در فضایی آیینی برافراشته می‌شود.

امروز در کابل، مسیر منتهی به زیارت سخی کاملاً مسدود شده بود. در بامیان نیز مراسم از صبح زود و با عجله برگزار شد. ما برای پوشش این رویداد به زیارت میر شاه در بامیان رفتیم، اما مراسم را یک ساعت زودتر از زمان اعلام‌شده برگزار کرده بودند. وقتی دلیل این موضوع را از مردم جویا شدیم، آنان گفتند: «ممکن بود طالبان مانع برگزاری شوند، به همین دلیل مراسم را زودتر برگزار کردند.»

در گوشه‌ای از زیارت، فاطمه نصرت همراه با کودکانش نشسته بود. او با ناراحتی گفت: «من از راه دور تازه رسیدم. یگانه جایی که برای ما تفریح محسوب می‌شود، همین مراسم جهنده بالا است، اما امسال به دلیل تهدیدهای طالبان، بسیاری از مردم از شرکت در آن محروم شدند.»

یک دختر ۱۰ ساله که لباس نو به تن داشت، با معصومیت کودکانه‌اش به ما گفت: «من سال نو و نوروز را خیلی دوست دارم، چون پدر و مادرم برایم لباس نو می‌خرند. دستانم را حنا می‌زنم، خانه‌ها تمیز می‌شود و مکتبم دوباره آغاز می‌شود.»

در کابل، لیلا نواب قصد داشت همراه خانواده‌اش برای شرکت در مراسم جهنده بالا به زیارت سخی برود، اما با مسدود بودن جاده‌ها روبه‌رو شد. او گفت: «هر چه تلاش کردیم، اجازه عبور ندادند و حتی تهدید شدیم.»

او در ادامه افزود: «طالبان به ما گفتند که این مراسم، مراسم کفار است و ما اجازه نمی‌دهیم که فحشا را در کشور ترویج کنید. وقتی گفتیم که ما هم اهل این سرزمین هستیم و حق داریم آزاد باشیم، پاسخ آنان این بود که شما فرهنگی فاسد را ترویج می‌کنید و در بیست سال گذشته مردم را به فساد کشانده‌اید. آنان به همه فحش می‌دادند و در نهایت، اجازه ورود به زیارت را به ما ندادند.»

نوروز امسال، در سایه تهدیدها و محدودیت‌های طالبان، برای بسیاری از مردم افغانستان همراه با ناامیدی و محرومیت از یک سنت دیرینه رقم خورد.