کرماشان- امروز ١٣ فرورین یعنی روز سیزدەبدر بود و ما نیز گشتی در اماکن گردشگری و تفریحی شهر کرماشان داشتیم. با وجود همەی موانعی کە حکومت ایجاد کردە بود بسیاری از مردم برای گذراندن لحظاتی خوش بە بیرون آمدە بودند تا بە قول خودشان سیزدە را بە در کنند. متفاوتی سیزدەبدر امسال همزمانی آن بود با ماە رمضان.

سالیان گذشتە در ماه رمضان با توجه به قوانینی همچون مجازات روزەخواری، مردم ایران ناچار بودند اظهار به روزەداری کنند و حتی کسانی که باوری به مناسک مذهبی نداشتند مجبور به حفظ ظاهر بودند و این امر نشان‌دهندەی نقض آشکار آزادی عقیده و باور در ایران است. اما با همزمان شدن نوروز ١۴٠٢ با ماه رمضان و مشاهدەی میدانی گشت و گذارها و مسافرت‌های نوروزی، به روشنی پیداست که بخش بزرگی از جمعیت ایران روزەدار نیستند و سالیان سال تحمیل و اجبار مذهبی، تفتیش عقاید و مجازات‌های ناروای روزەخواری آنان را ناچار به خودسانسوری و حفظ ظاهر نموده است.

این امر در کرماشان و به ویژه در روز سیزدەبدر، در مکان‌های توریستی و تفریحی‌ای همچون تاق‌وسان و پارک کوهستان به خوبی نمایان است. در نبود آمار و نظرسنجی‌های واقعی و قابل اعتماد در این رابطه، مشاهدەهای میدانی ماه رمضان امسال بسیار روشنگر است و واقعیات تاکنون نهفتەی بسیاری را آشکار می‌کند.