عفو بین الملل: ٧۵ درصد اعدام‌های ثبت شده جهان در ایران انجام شده است
سازمان عفو بین‌الملل در گزارش سالانه‌ی خود در مورد مجازات اعدام در جهان، از افزایش چشمگیر اعدام در ایران خبر داد و اعلام کرد ٧۵ درصد اعدام‌های ثبت شده در جهان طی سال گذشته در ایران رخ داده است.
مرکز خبر- امروز چهارشنبه ٩ خردادماه، سازمان عفو بین‌الملل در گزارش سالانه‌ی خود درباره مجازات اعدام، اعلام کرد که تعداد اعدام‌ها در سال ۲۰۲۳ به بالاترین سطح خود در سراسر جهان از سال ۲۰۱۵ رسیده و دلیل آن افزایش شدید موارد اجرای این حکم در ایران بوده است.
براساس این گزارش پس از خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» در شهریورماه ١۴٠١، رژیم جمهوری اسلامی ایران استفاده از مجازات اعدام را برای القای وحشت در میان مردم و تشدید کنترل خود بر قدرت افزایش داده است.
به گفته‌ی این سازمان در سال ۲۰۲۳ دستکم هفت نفر در ارتباط با اعتراضات سراسری در ایران اعدام شده‌اند که شش مورد از آن‌ها مربوط به خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» بوده و یک نفر دیگر در ارتباط با اعتراضات سراسری آبان‌ماه ۱۳۹۸ (نوامبر ۲۰۱۹) اعدام شده است.
بر اساس این گزارش تعداد اعدام‌های ثبت شده در ایران در سال ۲۰۲۳، ۸۵۳ مورد بوده که نسبت به سال قبل آن نزدیک به ۵۰ درصد افزایش داشته و ایران را بعد از چین در صدر جدول کشورهایی قرار داده که مجازات اعدام را اجرا می‌کنند.
آمار ارائه شده از سوی سازمان عفو بین‌الملل به دلیل محرمانگی و پنهان‌کاری دولتی در چین، شامل هزاران مورد اعدام در این کشور نمی‌شود.
بر اساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل دستکم ۵۲۰ نفر (۶۱ درصد اعدام‌های ثبت‌شده) بر اساس احکام دادگاه‌های انقلاب و حداقل ۳۱۷ نفر (۳۷٪) بر اساس احکام دادگاه‌های کیفری اعدام شده‌اند و در ۱۶ مورد هم مشخص نبوده که احکام اعدام در چه دادگاه‌هایی صادر شده است.
بر اساس گزارش این نهاد حقوق بشری، پنج کشوری که بیشترین اعدام‌ها را در سال ۲۰۲۳ داشته‌اند چین، ایران، عربستان سعودی، سومالی و ایالات متحده بوده‌اند.
سال ۲۰۲۳ شمار اعدام‌های مربوط به جرایم مرتبط با مواد مخدر در ایران، با افزایش حدود ۹۰ درصدی نسبت به سال قبل از آن، از ۲۵۵ به ۴۸۱ مورد رسیده است.
به این ترتیب از کل اعدام‌های ثبت شده در جهان، ۴۲ درصد مربوط به اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر در ایران است.
اگنس کالامار، دبیر کل عفو بین‌الملل می‌گوید: «افزایش چشمگیر شمار اعدام‌های ثبت‌شده در جهان عمدتاً به ایران برمی‌گردد و افزود: مقامات جمهوری اسلامی نشان دادند که به حیات انسانی کاملاً بی‌اعتنا هستند، و اعدام‌های مربوط به جرایم مواد مخدر را افزایش داده‌اند که این مسئله بار دیگر تاثیر تبعیض‌آمیز مجازات اعدام بر جوامع حاشیه‌ای و فقیر ایران را برجسته می‌کند.»
به گفته‌ی عفو بین‌الملل طی سال ۲۰۲۳ در ایران ، ۲۴ زن و پنج کودک مجرم اعدام شدەاند و افزوده که اتنیک بلوچ به شکل نامتناسبی شاهد بیشترین اعدام‌ها بوده است.
براساس این گزارش دست کم ۱۷۲ نفر (۱۶۶ مرد و شش زن) از اتنیک بلوچ در سال ۲۰۲۳ در ایران اعدام شده‌اند که ۲۰ درصد از کل اعدام‌های ثبت‌شده ایران است. این در حالی است که بلوچ‌ها تنها پنج درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند.
در گزارش سازمان عفو بین‌الملل با اشاره به اینکه در سال ۲۰۲۳ فقط ۱۶ کشور در جهان حکم اعدام را اجرا کردند که این تعداد کاهش به سطح بی‌سابقه‌ای را نشان می‌دهد، اعلام کرد: برخلاف سال ۲۰۲۲، هیچ اعدامی در بلاروس، ژاپن، برمه یا سودان جنوبی ثبت نشده است. در آسیا، پاکستان مجازات اعدام را برای جرائم مرتبط با مواد مخدر لغو کردە است و مالزی نیز به مجازات خودکار اعدام برای برخی جرائم خاص پایان داد.
این در شرایطی است که کشورهای جنوب صحرای آفریقا از جمله مناطقی هستند که در آن احکام اعدام با ۶۶ درصد افزایش به ۴۹۴ مورد در سال ۲۰۲۳ رسیده است. در این میان اعدام‌ها در سومالی بیش از سه برابر شده و به ۳۸ مورد رسیده است.
براساس این گزارش ۱۵ درصد از کل اعدام‌های ثبت شده جهان در عربستان سعودی اجرا شده که در سال گذشته میلادی ۱۷۲ نفر را اعدام کرده است. عربستان به دلیل استفاده‌ی گسترده از مجازات اعدام برای جرایم مربوط به مواد مخدر و جرایم دیگری که از نظر حقوق بین‌الملل نباید حکم اعدام برای آن صادر شود، مورد انتقاد قرار گرفته است.
در عراق نیز ۱۶ مورد اعدام ثبت شده که بیشتر آن‌ها در ارتباط با جرایم مربوط به «تروریسم» بوده است.
عفو بین‌الملل می‌گوید در سال ۲۰۲۳ روند کاهش اعدام‌ها در آمریکا متوقف شد و از ۱۸ مورد در سال قبل از آن به ۲۴ مورد رسید. اگنس کالامار همچنین روش خفگی نیتروژن برای اعدام در آلاباما را محکوم کرده است.