مرکز خبر-روز دوشنبه، ۳ نوامبر، سازمان نجات کودکان گزارش جدید خود با عنوان «پایان جنگ علیه کودکان: امنیت برای چه کسانی؟» منتشر کرد که نشان می‌دهد سال ۲۰۲۴، خشونت‌ها علیه کودکان در مناطق جنگی به سطحی بی‌سابقه رسیده است. طبق یافته‌های این گزارش، موارد نقض فاحش حقوق کودکان در درگیری‌ها در سال ۲۰۲۴ به ۴۱٬۷۶۳ مورد تأییدشده رسیده است، افزایشی ۳۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳ (که خود بالاترین رقم ثبت‌شده تا آن زمان بود) و حدود ۷۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲.

بیش از نیمی از این نقض‌ها در چهار منطقه، غزه، جمهوری دموکراتیک کنگو، نیجریه و سومالی رخ داده‌اند.

 

کودکان، قربانیان اصلی جنگ‌های در حال گسترش

در سال ۲۰۲۴، ۵۲۰ میلیون کودک در مناطق دارای درگیری زندگی می‌کردند، یعنی بیش از یک‌پنجم کودکان جهان. این رقم بالاترین میزان از زمان پایان جنگ جهانی دوم است.

تعداد کودکان ساکن مناطق درگیری از سال ۲۰۱۰ تاکنون ۶۰ درصد افزایش یافته، اما موارد نقض فاحش حقوق آنان ۳۷۳ درصد رشد کرده است. به گفته‌ی سازمان نجات کودکان، این ارقام نشان می‌دهد که جنگ‌ها نه‌تنها فراوان‌تر، بلکه کشنده‌تر و بی‌رحمانه‌تر از هر زمان دیگری برای کودکان شده‌اند.

در حالی‌که بودجه‌های نظامی جهان به رکوردهای تازه‌ای رسیده‌اند، کمتر از ۲ درصد از هزینه‌های جهانی امنیت به عملیات صلح‌سازی یا صلح‌بانی اختصاص دارد. این تمرکز افراطی بر امنیت نظامی، نتوانسته از کودکان در برابر بدترین اشکال خشونت محافظت کند.

 

گسترش مناطق جنگی در سراسر جهان

براساس گزارش سازمان نجات کودکان در سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۱ درصد از سطح کره زمین که بیشترین رقم ثبت‌شده تاکنون است، در شعاع ۵۰ کیلومتری یک رویداد مسلحانه قرار داشت. تعداد درگیری‌های ثبت‌شده نیز از ۲۴ هزار مورد در سال ۲۰۲۳ به حدود ۲۷ هزار مورد در سال ۲۰۲۴ افزایش یافت.

قاره آفریقا اکنون هم بیشترین تعداد و هم بیشترین نسبت کودکان ساکن مناطق جنگی را دارد: ۲۱۸ میلیون کودک (معادل ۳۲.۶ درصد از جمعیت کودکان این قاره)، رقمی که برای نخستین بار از سال ۲۰۰۷ از خاورمیانه پیشی گرفته است.

براساس این گزارش در مجموع، به طور متوسط روزانه ۷۸ کودک در مناطق درگیری قربانی نقض‌های فاحش حقوق کودک که شامل حمله به مدارس و بیمارستان‌ها، آدم‌ربایی، سوء‌استفاده جنسی، یا جلوگیری از کمک‌های بشردوستانه می‌شود، شده‌اند.

به گفته فلوریان وستفال، مدیر «سازمان نجات کودکان» در آلمان، این تنها نوک کوه یخ را نشان می‌دهد و رقم واقعی بسیار بالاتر است.

فلوریان وستفال گفت: «به ویژه در دوران افزایش قدرت نظامی جهانی، محافظت از کودکان باید هدف اصلی سیاست‌های امنیتی باشد.»

 

جنایات ثبت‌شده از سال ۲۰۰۵ تاکنون

از زمان آغاز ثبت رسمی این موارد در سال ۲۰۰۵، بیش از ۴۰۰ هزار مورد نقض فاحش حقوق کودکان در ۳۳ کشور جهان، از جمله، حدود ۱۶۰ هزار کودک کشته یا معلول شده‌اند، بیش از ۱۰۰ هزار کودک توسط گروه‌های مسلح جذب و مورد استفاده قرار گرفته‌اند، ثبت و تأیید شده است. این جنایات همچنین شامل کشتار، نقص عضو، تجاوز جنسی، آدم‌ربایی، حمله به مدارس و بیمارستان‌ها و جلوگیری از دسترسی کودکان به کمک‌های بشردوستانه است.

اینگر اَشینگ، مدیر سازمان نجات کودکان بین‌الملل، گفت: «این گزارش فقط مجموعه‌ای از اعداد نیست، بلکه درباره‌ی «علی»، پسربچه‌ای از شمال غزه که به همراه هفت خواهر و برادرش فرار کرد و به دلیل سوءتغذیه شدید به بیماری نرمی استخوان دچار شده و دیگر قادر به راه رفتن نیست، است. درباره‌ی «باهاتی»، پسر ۱۲ ساله‌ای از شرق کنگو است که مدرسه‌اش مورد حمله قرار گرفت و مجبور شد دو روز در حالی که گلوله‌ها از بالای سرش می‌گذشتند، پیاده بگریزد. این گزارش درباره‌ی تمام دختران و پسرانی است که در سراسر جهان در میان وحشت، درد، سوگواری، گرسنگی و رنج زندگی می‌کنند.»

او افزود: «جهان در نقطه‌ی عطفی حیاتی قرار دارد. درگیری‌های مسلحانه رو به افزایش‌اند و نقض حقوق کودکان به بالاترین سطح تاریخی رسیده است. در همین حال، نظام بشردوستانه و سازمان ملل در بحران عمیقی به سر می‌برند. امنیت واقعی در تسلیحات یا دیوارها خلاصه نمی‌شود، بلکه در این است که آیا کودکان در امنیت‌اند، آموزش می‌بینند و از ترس آزادند یا نه. دولت‌ها باید برای پیشگیری از درگیری، ترویج صلح، حفاظت از کودکان و پاسخگویی در برابر جنایتکاران به‌طور قاطع عمل کنند و صدای کودکان را در تصمیم‌گیری‌ها بشنوند.»

گودرون اُستبی، استاد پژوهش در مؤسسه تحقیقات صلح اسلو، گفت: «برآوردهای ما نشان می‌دهد که در سال گذشته، تعداد کودکان ساکن در مناطق درگیری به ۵۲۰ میلیون نفر رسیده است، یعنی بیش از یک کودک از هر پنج کودک در جهان. با افزایش بی‌سابقه‌ی تعداد کودکان در معرض خطر و فشار بر بودجه‌های کمک‌رسانی، حفاظت از کودکان گرفتار در جنگ، ضروری‌تر از هر زمان دیگری است. پشت هر عدد، کودکی قرار دارد که امنیت، آموزش و آینده‌اش در خطر است. آفریقا اکنون قاره‌ای است با بیشترین تعداد و بالاترین نسبت کودکان در مناطق درگیری. باید اطمینان حاصل کنیم که همه‌ی کودکان، فارغ از محل تولدشان، از ویرانی‌های جنگ در امان باشند.»