مستوره شهسواری، «تەوار» کوردستان

مستوره شهسواری، که با نام مستعار «تەوار» (عقاب ماده) شناخته می‌شد، از زنان پیشگام جنبش آزادی‌خواهی کوردستان بود و اولین زنی بود که از سوی رژیم جمهوری اسلامی ایران تیرباران شد.

مستوره شهسواری در ۲ مهرماه ۱۳۴۰ در شهر سقز از توابع سنه به دنیا آمد. او در اوایل نوجوانی مادر خود را از دست داد و مسئولیت بزرگ کردن خواهر و برادرهای کوچکش بر دوش او گذاشته شد. مستوره از همان سنین جوانی به مبارزه علیه ظلم و ستم برخاست.

ته‌وار با شخصیتی محبوب، مؤثر و قابل اعتماد در میان اعضای خانواده، دوستان و رفقای مبارز خود شناخته می‌شد. او از ۱۶ سالگی فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز کرد و به آگاه‌سازی مردم در مورد مسائل اجتماعی و سیاسی پرداخت. همراه با چند تن از دوستانش، هسته‌های مخفی تشکیل داد و اعلامیه‌ها و تراکت‌هایی علیه رژیم پهلوی میان دانش‌آموزان دبیرستانی پخش می‌کرد.

ته‌وار در راهپیمایی‌ها و اعتراضات مردمی در کوردستان، چه در زمان رژیم پهلوی و چه بعد از آن در دوران جمهوری اسلامی، نقش برجسته‌ای داشت. یکی از نقاط عطف مبارزات وی، مشارکت فعال در راهپیمایی تاریخی كوچ مردم مریوان در تیر تا ۱۴ مرداد ۱۳۵۸ بود.

مستوره پس از پایان دوران دبیرستان، در کنار فعالیت‌های سیاسی‌اش، تحصیلات خود را در زمینه بهداشت مدارس ادامه داد و در محله خود کتابخانه کوچکی راه‌اندازی کرد. در سال ۱۳۵۹، زمانی که نظام جمهوری اسلامی ایران برای دومین بار به سنه حمله کرد، مستوره در صف مبارزان ایستاد و به دفاع از شهر پرداخت. به دلیل شجاعت و چابکی‌اش، در میدان مبارزه به «ته‌وار» شناخته شد.

در یکی از همین مبارزات، پس از خارج کردن تعدادی از همرزمان زخمی‌اش از سنه، به داخل شهر بازگشت اما دستگیر شد. او پس از شکنجه‌های فراوان و مقاومت در برابر بازجویی‌ها، در ۴ خرداد ۱۳۵۹، به همراه یک زندانی دیگر به میدان پادگان سنه منتقل شد. در آنجا، علی‌رغم درخواست او برای باز بودن چشمانش، با چشم بسته تیرباران شد. در مجموع ۲۵۰ زندانی در آن مکان حضور داشتند.

پس از اعدام، پیکر مستوره به بوکان منتقل شد و سپس به سقز برده و در آنجا به خاک سپرده شد.

مبارزان آزادی‌خواه مستوره شهسواری را نماد «جسارت، آزادی‌خواهی، ایثار و جان‌فدایی یک زن کورد» می‌دانند که برای عدالت، برابری و مبارزه با تبعیض در همه اشکالش ایستاد.