زنان کارآفرین بامیان؛ ایستادگی در برابر محدودیتها و بازسازی امید
شماری از زنان بامیان توانستهاند با راهاندازی فعالیتهای اقتصادی کوچک، هم خود و هم زنان دیگر را حمایت کنند و از خانهنشینی و افسردگی رهایی یابند.
بهاران لهیب
بامیان- در سه سال گذشته، زنان افغانستان از کار و تحصیل محروم شدند. شماری از آنان نانآوران خانوادههای شان بودند که اکنون با هزار و یک دشواری، زندگی خود را پیش میبرند. با این حال، برخی زنان و حتی تعدادی از مردان، از فرصتهای اندک بهره گرفته و با سرمایهگذاری محدود، نهادهایی را ایجاد کردهاند تا در کنار خود، زنان دیگر را نیز از نظر اقتصادی حمایت کنند.
پیش از حاکمیت طالبان، در ولایت بامیان بازاری فعال بود که تمام فروشندگان آن زنان بودند. این زنان، لباسهای محلی افغانستان، بهویژه لباسهای مربوط به هزارهها را تولید و به فروش میرساندند. آنان با تلاش شبانه روزی توانسته بودند که زنان زیادی را از قریهها در روند تولید سهیم سازند و از این طریق به معیشت خانوادهها کمک کنند. اما با به قدرت رسیدن طالبان، محرومیت زنان از کار، گسترش فقر، مهاجرتهای اجباری و کاهش حضور گردشگران خارجی، این بازار رونق خود را از دست داد.
با این حال، در نقطهای دیگر از شهر بامیان، بازار جدیدی شکل گرفته است که شماری از زنان در آن دکانداری میکنند و انواع لباس و تکه(پارچه) را به فروش میرسانند. ما با کامله اعطایی، یکی از زنان فعال در این بازار، گفتوگویی داشتیم.
او گفت: «در سال ۱۳۹۹ از دانشگاه فارغ شدم و مدت هفت ماه مشغول کار بودم، اما با آمدن طالبان، دروازههای موسسات به روی زنان بسته شد. بعد از آن، این دکان را ساختم که حالا هفت ماه است در آن فعالیت میکنم.»
کامله درباره سرمایهگذاری خود گفت: «این دکان فقط با سرمایه شخصیام ساخته نشده، بخشی از پول از خودم بود و بخش دیگر را قرض گرفتم.»
او درباره انگیزهاش برای آغاز این کار چنین گفت: «زمانی که کارم را از دست دادم و خانهنشین شدم، دچار افسردگی شدید شدم. برای رهایی از این وضعیت و ایجاد انگیزه برای دیگر زنان، این دکان را راهاندازی کردم. میخواستم زنان دیگر با دیدن من، روحیه بگیرند و روی پای خود بایستند.»
کامله افزود: «هفت ماه است که این کار را آغاز کردهام و تمام اجناس دکان لباسهای زنانهاند.»
در مورد برخورد جامعه و طالبان نیز میگوید: «از طرف زنان تشویق میشوم، ولی مردان هیچ حمایتی نمیکنند. افراد امر به معروف طالبان نیز برخورد بدی دارند و به بهانه نماز میخواهند دکانم را ببندند. با اینهمه فشار، باز هم به کارم ادامه میدهم.»
کامله در پایان پیام برای زنان افغانستان دارد: «از خانهنشینی دست بردارید. برای رهایی از افسردگی، به کارهایی که در توانتان است بپردازید.»
داستانهایی مانند زندگی کامله اعطایی نشان میدهند که در دل محدودیت و ناامیدی، هنوز میتوان نور امید را یافت. زنان افغانستان با وجود همه فشارها و محرومیتها، میکوشند تا نه تنها برای خود، بلکه برای جامعه خود نیز مفید باشند. این تلاشها شایستهی حمایت، همدلی و توجه جدی است.