میرفت عبدالقادر

سودان- زنان سودانی، به ویژه مادران باردار، با مشقات فراوانی در مسیر آوارگی روبرو شده‌اند. بسیاری از آنها مجبور به پیاده‌روی‌های طولانی چند روزه بدون دسترسی کافی به آب و غذا گردیده‌اند. این شرایط دشوار در پی گسترش درگیری‌های مسلحانه میان ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع ایجاد شده است.

نعمات علی آدم، که در ماه هشتم بارداری به سر می‌برده، تجربه آوارگی خویش را چنین بیان می‌دارد: «من از نخستین روز آغاز جنگ، شهر سنجه در استان سنار را ترک نمودم. سفری چند روزه را با عبور از روستاهای متعدد پشت سر گذاشتم تا به استان القضارف، که نزدیک‌ترین منطقه امن محسوب می‌شد، رسیدم. وضعیت سلامتی بنده به حدی وخیم گردید که مداخله پزشکی برای نجات جنین ضرورت یافت.»

 

کمبود غذا و سوء تغذیه

در یکی از اردوگاه‌های آوارگان، که تعداد کثیری از خانواده‌ها را در مدرسه راه‌آهن اسکان داده است، کودکی به نام جود یک ماه پس از تولد به دلیل سوء تغذیه جان خود را از دست داد. مادر وی، امیره ابراهیم، اظهار داشت: «من و همسرم از استان الجزیره آواره گشتیم و پس از تحمل مشقات فراوان به شهر پورت سودان رسیدیم. در ماه هفتم بارداری به سر می‌بردم و شرایط ما اجازه مراجعه به متخصص را نمی‌داد. به دلیل عدم دریافت ویتامین‌ها و تغذیه کافی، دچار سوء تغذیه گردیدم که متأسفانه منجر به فوت نوزادم شد.»

امیره ابراهیم تنها یکی از هزاران زن باردار در سودان است که به دلیل کمبود دارو، مواد غذایی و نیازهای اولیه زندگی، با خطر از دست دادن جان خود یا فرزندانشان مواجه گردیده‌اند.

دکتر رویدا علی، ریاست انجمن تنظیم خانواده و کودک و متخصص زنان و زایمان در یکی از بیمارستان‌های پورت سودان، اظهار داشت که افزایش تعداد زنان آواره از مناطق درگیر جنگ، نیازهای درمانی آنان را به طور چشمگیری افزایش داده است. تأمین این نیازها در مقیاس وسیع، با توجه به شرایط کنونی کشور، با دشواری‌های فراوانی همراه می‌باشد. او تأکید کرد که مجموعه این موانع منجر به افزایش میزان مرگ و میر مادران و نوزادان در حین زایمان و پس از آن گردیده است.

میرا نبیل، مسئول  واحد بهداشت یونیسف، تصریح نمود که میزان مرگ و میر مادران و کودکان در حین زایمان به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته و به ۷۰ درصد رسیده است. او علت این امر را خارج شدن بیش از ۷۰ درصد از بیمارستان‌ها از چرخه خدمت‌رسانی به دلیل شرایط جنگی عنوان نمود. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود ۱.۳ میلیون کودک در این دوره متولد گردند.

وی همچنین اعلام کرد که در کشور سودان، از هر ۱۰,۰۰۰ تولد زنده، ۲۷۰ مادر جان خود را از دست می‌دهند. علاوه بر این، از هر ۱۰۰۰ نوزاد متولد شده، ۲۶ نوزاد در ماه نخست، ۳۷ کودک در دو سال اول، و ۵۲ کودک قبل از رسیدن به سن ۵ سالگی فوت می‌نمایند.

در خصوص اقدامات درمانی فوری، وی تأکید کرد که زنان باردار آواره نیازمند مراقبت‌های ویژه می‌باشند. این مراقبت‌ها شامل خدمات قبل و پس از زایمان، مراقبت‌های اساسی نوزادان، و دسترسی به خدمات زایمان ایمن می‌باشد. ضروری است این خدمات با کیفیت مطلوب و به صورت رایگان ارائه گردد و علاوه بر خدمات اساسی، ملاحظات جنسیتی و عوامل حفاظتی نیز مد نظر قرار گیرد.

وی تصریح نمود که اکثریت زنان آواره از وجود خدمات درمانی و محل دقیق ارائه آن‌ها اطلاع کافی ندارند. بر این اساس، اتخاذ تدابیر لازم جهت آگاه‌سازی زنان آواره از مکان‌های ارائه خدمات متنوع ضروری می‌باشد. با توجه به تشدید ناامنی غذایی، بسیاری از زنان در معرض خطر سوء تغذیه، به ویژه کم‌خونی قرار گرفته‌اند که این امر می‌تواند سلامت مادر و نتیجه بارداری را به مخاطره اندازد. لذا، ضرورت ارائه حمایت‌های فوری برای زنان احساس می‌گردد.

ماری لوئیز ایگلتون، معاون نماینده یونیسف در سودان، اظهار داشت که بر اساس برآوردهای صورت گرفته، ۲۴ میلیون نفر نیازمند کمک‌های بشردوستانه فوری می‌باشند و بیش از ۱۷ میلیون نفر از گرسنگی حاد رنج می‌برند. کودکان نیز با مخاطرات متعددی مواجه هستند؛ بیش از یک میلیون کودک از سوء تغذیه حاد رنج می‌برند و نگران‌کننده‌تر آنکه، ۷۳۰ هزار کودک با سوء تغذیه شدید مواجه می‌باشند و در صورت عدم دریافت درمان فوری، در معرض خطر مرگ قرار دارند.

کمیته مقدماتی اتحادیه پزشکان سودان هشدار داده است که بیش از ۱۶۰ هزار زن باردار پس از آوارگی از استان‌های الجزیره و سنار به استان‌های القضارف و پورت سودان، با گرسنگی، تشنگی و محدودیت دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی مواجه می‌باشند. این کمیته تأکید نمود که این زنان در طول دوره آوارگی با مخاطرات جدی روبرو هستند که سلامت مادر و جنین را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علاوه بر این، خاطرنشان گردید که انجمن تنظیم خانواده و کودک در پورت سودان خدماتی را متناسب با نیاز بیماران ارائه می‌نماید و افزایش قابل ملاحظه‌ای در تعداد زنان باردار مراجعه‌کننده مشاهده شده است.