صدای زن در میان آتش سودان!

امروز، پانزدهم آوریل، دومین سالگرد آغاز درگیری میان ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع است؛ درگیری‌ای که به کشته شدن ده‌ها هزار نفر و آوارگی بیش از ۱۲ میلیون سودانی انجامیده است.

آیه ابراهیم

سودان- دو سال پس از آغاز درگیری میان ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع، رویدادها شتاب بیشتری گرفتند؛ به‌گونه‌ای که ارتش توانست چند ایالت مهم از جمله پایتخت خارطوم، ایالت جزیره و شهر سنجه (مرکز ایالت سنار) و دیگر مناطق را از کنترل نیروهای پشتیبانی سریع خارج کند، در حالی که درگیری‌ها همچنان در مناطقی چون اقلیم دارفور به‌ویژه شهر فاشر ادامه دارد.

با گذشت دو سال، میدان نبرد به ایالت شمالی سودان کشیده شد؛ ایالتی که از جمله مناطق امن به‌شمار می‌رفت و میلیون‌ها نفر به آنجا پناه برده بودند. اما نیروهای پشتیبانی سریع حملات خود به این منطقه را با استفاده از پهپادها شدت بخشیدند و چند شهرستان از جمله مروی، دبه و دنقلا را هدف قرار دادند. این حملات منجر به کشته شدن یک خانواده کامل در شهرستان دبه و قطع کامل برق در ایالت شمالی شد، چرا که ترانس‌های برق در سد مروی مورد هدف قرار گرفتند.

نضال عثمان، مشاور در جنبش آزادی‌بخش سودان که در درگیری‌ها مشارکت داشته، می‌گوید: «زنان در این جنبش برای محافظت از خود در میدان نبرد نقش ایفا می‌کنند. من به تمام زنان جهان بابت صبر و استقامت‌شان در نقش‌های‌شان به‌عنوان مادر، بانوی خانه و رهبر، درود می‌فرستم.»

او افزود: «مادران سودانی جان خود و فرزندان‌شان را فدای عزت کردند و مورد تعرض و تجاوز نیروهای پشتیبانی سریع قرار گرفتند. این بزرگ‌ترین عملیات هدف‌گیری مردم سودان در خاک، شرف، تاریخ و هویت‌شان بود. زنان در عرصه‌های مختلف پشتیبانی، نمونه‌ای از فداکاری و ازخودگذشتگی بودند و در رأس نیز در عرصه رسانه‌ای نقش برجسته‌ای ایفا کردند.»

شذی عوض بحیری، زنی آواره از خارطوم که اکنون در یکی از ایالت‌های امن ساکن است و در حوزه فعالیت‌های داوطلبانه فعال بوده، مدیریت مرکز 'اعناب' برای آموزش حرفه‌ای را بر عهده دارد و همچنین مربی رشد فردی و مسئول کمپ «مستنفرات» (کمپی برای آموزش هنرهای رزمی به دختران) است. او می‌گوید که طی دو سال گذشته، موفق شده بیش از ۱۰ هزار جوان دختر و پسر را در دوره‌های مختلف آموزشی تربیت کند: «ما آموزش دیدیم و اکنون زنانی نیرومند هستیم که می‌توانیم از خود دفاع کنیم.»

او توضیح داد: «پس از ورود نیروهای پشتیبانی سریع به ایالت جزیره، نگرانی‌ها درباره امنیت مردم، اموال و به‌ویژه زنان افزایش یافت. از طریق صفحه‌ام در فیسبوک فراخوان آموزش دادم که با استقبال زیادی روبه‌رو شد و سپس کمپ‌های آموزشی را راه‌اندازی کردیم.» او تأکید کرد که به این کار افتخار می‌کند، چرا که شرکت‌کنندگان داوطلبانه آمدند.

حنان ابکرای، فعال سیاسی، در آغاز سخنان خود گفت: «اکنون زمان اصلاح مسیر و نجات آنچه باقی‌مانده فرا رسیده است. باید هرچه سریع‌تر دولتی از نیروهای کارآمد ملی تشکیل شود؛ دولتی که بر شایستگی، پاکدستی و تعلق ملی استوار باشد و از تقسیم‌ قدرت میان گروه‌ها پرهیز کند.»

او خواستار اجرای قوانین سخت‌گیرانه برای محاکمه مزدوران، فاسدان و همه کسانی شد که در رنج مردم سودان یا تخریب کشور نقش داشتند. همچنین خواستار وضع قوانینی شد که تحریک تعصبات قبیله‌ای و نژادی را جرم‌انگاری کرده و وحدت سودان را خط قرمزی بداند که نباید از آن عبور کرد.

حنان افزود: «سودان پس از دو سال درگیری، کشتار، کوچ اجباری، تجاوز، ویرانی شهرها و روستاها، فروپاشی خدمات و نابودی باقی‌مانده زیرساخت‌ها و زندگی شرافتمندانه، همچنان در حال خونریزی است.»

او همچنین بر ضرورت جبران خسارات واردشده به قربانیان جنگ تأکید کرد؛ جبرانی عادلانه که هم آسیب‌های روانی و هم خسارات مادی را در بر گیرد. او خواستار انحلال همه احزاب سیاسی کنونی و تدوین قوانین جدیدی برای فعالیت‌های حزبی شد که مبتنی بر هویت ملی باشد، نه منطقه‌ای یا قبیله‌ای: «ما خواهان سودانی نوین، آزاد و عادلانه هستیم؛ سودانی که در آن جایی برای فساد، سهم‌خواهی یا خرید و فروش موضع‌گیری‌ها وجود نداشته باشد.»

ابتسام محمد علی، زنی خانه‌دار از خارطوم که پس از آغاز درگیری، درون این شهر از محله‌ای به محله دیگر نقل مکان کرده، می‌گوید: «پس از دو ماه از شروع جنگ، تصمیم گرفتم به‌همراه خانواده‌ام به دنبال منطقه‌ای امن بگردم و به یکی از ایالت‌ها پناه بردیم.»

او اشاره کرد که با وجود مهاجرت به مناطقی نسبتاً امن، همچنان پس از گذشت دو سال از جنگ، رنج‌ها ادامه دارد. کمپ‌های آوارگان برای سکونت مناسب نیستند و خدمات ابتدایی مانند آب و برق در دسترس نیستند: «پس از بازپس‌گیری خارطوم از نیروهای پشتیبانی سریع، مایلیم به خانه و سرزمین‌مان بازگردیم و بازسازی را آغاز کنیم، اما شرایط برای این کار هنوز مهیا نیست.»