نقش زنان در ایجاد قانون اساسی جدید سوریه باید چگونه باشد؟
زنان منطقه شمال و شرق سوریه از طریق انقلاب روژاوا توانستند مبارزه بزرگی برای ایفای نقش خود در تمامی زمینه‌ها انجام دهند و امروز مسئولیت دارند تا دستاوردهایی که به دست آورده‌اند را حفظ کنند.
شیرین محمد
قامشلو- پس از سال‌ها سرکوب، ظلم و بی‌عدالتی، مردم علیه رژیم سوریه قیام کردند، اما با مداخله نیروهای خارجی، انقلاب به بحران عمیق‌تری تبدیل شد که هر روز بیشتر پیچیده می‌شد و زن‌ها بزرگترین آسیب دیدگان آن بودند. نه پیش از بحران و نه پس از آن، زنان برخلاف زنان منطقه شمال و شرق سوریه و علی‌رغم مشارکت برجسته‌شان، جایگاهی که شایسته‌اش بودند را پیدا نکردند.
یک سال پس از آغاز انقلاب سوریه، در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۲، انقلاب روژاوا به منظور حفاظت از منطقه و مردم آن با تمام تنوعات هویتی خود که باوجود تفاوت‌های مذهبی، دینی و ملیتی متحد شدند، به راه افتاد. آن‌ها خود را از طریق پروژه ملت دموکراتیک سازماندهی کردند که بر اصول مختلفی بنا شده بود که مهم‌ترین آن‌ها حفظ فرهنگ، هویت، عدالت و برادری ملت‌ها بود. حفاظت و انقلاب تنها محدود به مردان و جوانان نبود، بلکه زنان نیز نقش رهبری را ایفا کردند و از آنجا که جان خود را فدای این انقلاب کردند، به انقلاب زنان شناخته شد. از طریق این انقلاب، زنان توانستند نقش برجسته‌ای در تمامی زمینه‌ها از نظامی گرفته تا سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی، نقش‌ها و جایگاهی که پیش از آن به عهده نداشتند یا به آن دست نیافته بودند را ایفا کنند. حتی آن‌ها اکنون جامعه را مدیریت می‌کنند و تصمیمات سرنوشت‌ساز می‌گیرند و برای آینده‌ای عادلانه در سوریه تلاش می‌کنند.
از آنجایی که زن‌ها در سوریه از حاشیه‌نشینی و خشونت رنج می‌بردند، جایگاه و حضور خود را در انقلاب شمال و شرق سوریه حفظ کردند و در تمامی زمینه‌ها خود را توسعه دادند و نقش بزرگی در شکست گروهک داعش ایفا کردند.
«لازم است تلاش‌های بیشتری در مقیاس بزرگتر انجام شود»
تنوعات هویتی در شمال و شرق سوریه مبارزه‌ای تاریخی در درون انقلاب انجام دادند تا دستاوردها، هویت و فرهنگ مناطق خود را حفظ کنند. اما مرحله حیاتی تازه آغاز شده است. با سقوط رژیم سوریه و در دست گرفتن قدرت توسط گروهک‌های جهادی، ضروری است که تلاش‌های بیشتری در مقیاس وسیع‌تر برای حفظ دستاوردها و موفقیت‌هایی که پس از سال‌ها مبارزه و فدا کردن جان‌ها به دست آمده، انجام شود. این تلاش‌ها از طریق مشارکت در ساخت دولت جدید و همچنین تدوین قانون اساسی جدید که قرار است تهیه شود، باید صورت گیرد. پروین یوسف، ریاست مشترک حزب اتحاد دموکراتیک در منطقه شمال و شرق سوریه، با تاکید بر این مهم گفت: به طور کلی، مرحله‌ای که سوریه از آن عبور می‌کند به ویژه برای خلق کورد، تاریخی است. حزب سوسیالیست بعث عربی که حکومتش چندین دهه ادامه داشته، بر خلق کورد جنایات و سیاست‌های استبدادی اعمال کرده است و ما با مقاومت زیادی در برابر این حملات ایستادیم.
وی توضیح داد که زنانی که در منطقه شمال و شرق سوریه در انقلاب روژاوا شرکت کرده و سال‌ها برای حقوق خود و حفاظت از مردمشان مبارزه کردند، توانستند بسیاری از سیاست‌های اتخاذ شده در قبال منطقه را تغییر دهند، تا جایی که فلسفه آزادی زن به نقشه‌ای جدید برای ملت‌های خاورمیانه تبدیل شد.
او بر اهمیت حفظ دستاوردهای انقلاب روژاوا تأکید کرد و گفت: زنان همیشه یکی از گروه‌های جامعه بوده‌اند که بیشتر مورد حاشیه‌نشینی و خشونت‌های مختلف قرار گرفته‌اند. به همین دلیل، ضروری است که صفوف زنان متحد شوند تا دستاوردهایی که در جریان انقلاب به دست آمده را حفظ کنند. در این مرحله جدید، رسم نقشه و تدوین یک قانون اساسی جدید برای حرکت به سمت بهتر شدن مهم است. همچنین باید اندیشه آزادی و ایدئولوژی زنان را در سراسر سوریه گسترش داد تا برای رسیدن به سوریه‌ای جدید پیش برود و مشارکت‌پذیری وحمایت از حقوق زنان و فرهنگ تمام ادیان و ملیت موجود در این سرزمین را حفظ کند.
«وضعیت زنان در سوریه جدید مهم است»
پروین یوسف با تاکید بر اینکه دستاوردهای زنان که در جریان انقلاب روژاوا به دست آمده، تنها زمانی حفظ خواهد شد که زنان در فرآیند برساخت دولت و کمیته تدوین قانون اساسی جدید مشارکت داشته باشند، گفت: تمام ملت منطقه شمال و شرق سوریه توانستند در زیر سایه پروژه ملت دموکراتیک با هم زندگی کنند و از حقوق خود بهره‌مند شوند، به طوری که حتی قادر شدند به زبان مادری خود بیاموزند و صحبت کنند.
وی افزود: هدف ما ساخت سوریه‌ای جدید است که حقوق تمام افراد جامعه را به طور دموکراتیک حفظ کند و زنان نقش خود را در تمام زمینه‌ها، به ویژه در عرصه سیاسی، ایفا کنند. این همان چیزی است که در منطقه شمال و شرق سوریه به اجرا درآمد. ما امیدواریم که تجربه پروژه ملت دموکراتیک که در طول سال‌های گذشته حقوق تمام مردم منطقه را حفظ کرده است، در سطح وسیع‌تری به کار گرفته شود.
او بر اهمیت اتحاد ملت‌ها در این دوره که سوریه از آن عبور می‌کند، به ویژه اتحاد زنان در برابر رفتارهایی که علیه آن‌ها انجام می‌شود و سیاست‌هایی که هدفشان نابودی آن‌ها و دستاوردهایشان است، تاکید کرد و گفت: مهم است که صفوف مردم متحد شوند و از منافع فردی دوری کنند.
«پروژه‌ی ملت دموکراتیک تنها راه حفظ حقوق مردم است»
روهلان مسلم، مدیر کمیته آموزش کنگره ستار در شهر قامشلو در منطقه شمال و شرق سوریه، اظهار داشت: خلق کورد در سوریه در دوران رژیم پیشین از حقوق خود محروم شده بودند، به طوری که زبان‌ها، آداب و رسوم‌هایی که به آن‌ها تعلق نداشت و به آن‌ها مربوط نمی‌شد، بر آن‌ها تحمیل می‌شد. با آغاز انقلاب سوریه، مردم کورد در روژاوا انقلاب خود را آغاز کردند؛ انقلابی که سیاست‌هایی که طی دهه‌ها بر آن‌ها تحمیل شده بود را رد کرد و گام بلندی به سوی به دست آوردن حقوق خود برداشت. یکی از مهم‌ترین این حقوق، حق تحصیل به زبان مادریشان بود.
وی افزود: در طول انقلاب متوجه شدیم که تنها کوردها از حقوقشان در سرزمین خود محروم نیستند، بلکه دیگر افراد جامعه نیز از حقوق خود محروم شده‌اند. بنابراین، ما بر روی ساخت نظام خودمدیریتی دموکراتیک کار کردیم که تمام مردم منطقه شمال و شرق سوریه را در بر گرفت.
«زنان از طریق فلسفه رهبر اوجالان علیه خشونت و بی‌عدالتی قیام کردند»
روهلان مسلم اشاره کرد که زنان توانستند مبارزه‌ای بزرگ و مهم را در جهت دستیابی به آزادی خود آغاز کنند. کنگره ستار به عنوان بنیادی محکم برای آزادی و سازماندهی زنان عمل کرد و با انقلاب، تلاش‌ها برای ایجاد وحدت زنان افزایش یافت. به طوری که کنگره ستار به پلتفرمی برای همه زنانی تبدیل شد که رویای زندگی آزادانه داشتند. این حرکت به طور قابل توجهی در اثبات جایگاه زنان و توانایی آن‌ها در رهبری جامعه تأثیرگذار بود.
او ادامه داد: فداکاری‌های زنان مبارز کورد، عرب، سریانی و سایر اجزای جامعه به میراثی برای تمام زنان در شمال و شرق سوریه تبدیل شد. کنگره ستار که زنان از تمامی اجزا را در بر گرفت، به دستاوردهای زیادی دست یافت.
وی خاطرنشان کرد که فلسفه رهبر عبدالله اوجالان این امکان را برای زنان فراهم کرد که در این انقلاب برخیزند و خواسته‌های خود را مطرح کنند. از طریق اندیشه آزاد او، زنان به نقش و جایگاه خود در جامعه پی بردند و شعار «ژن ژیان ئازادی» به یک شعار جهانی تبدیل شد که زنان از طریق آن جایگاه خود را حفظ کرده و برای حقوقشان مبارزه می‌کنند.
«ادامه مبارزات ما، دستاوردهای انقلاب ما را حفظ خواهد کرد»
روهلان مسلم، در مورد مشکلاتی که زنان در طول انقلاب با آن مواجه شدند، گفت: ما در مسیر آزادی با مشکلات زیادی روبه‌رو شدیم، از هدف قرار گرفتن رهبران زن که برای آزادی زنان مبارزه کرده‌اند تا حملات مداوم اشغالگران ترکیه به مناطق ما. ما با تمام گروه‌های تروریستی که سعی کردند و همچنان می‌خواهند نقش زنان را به حاشیه برانند و حقوقشان را سلب کنند، جنگیدیم، از جمله گروهک داعش که هنوز تهدیدی برای مناطق ما و نقش زنان در این منطقه به شمار می‌رود.
روهلان مسلم، یکی از اعضای کنگره ستار در شهر قامشلو در منطقه شمال و شرق سوریه، در نهایت بر تداوم مبارزه و حفظ دستاوردهای انقلاب زنان که نمایانگر تمامی زنانی است که علیه خشونت و سلطه مبارزه کرده‌اند، تأکید کرد.