RONIDA HACÎ

Til Temir – Her yıl hasat mevsiminin sona erdiği Eylül ayı başlarında, Kuzey ve Doğu Suriye köylerinde birçok kadın geleneksel bir gıda ürünü olan danûk hazırlamaya başlar. Köylüler arasında oldukça yaygın olan bu gelenek, modernleşmenin ve sanayileşmenin etkisiyle birçok yerleşim yerinde unutulmaya yüz tutsa da, bölgedeki kadınlar danûk gibi geleneksel yöntemlerle üretilen besinleri yaşatmaya devam ediyor.

Bir gelenek yaşatılıyor

Til Temir’e bağlı Til Necma köyünde yaşayan 59 yaşındaki Hemama Dahir, danûk kaynatma geleneğini yaşatmaya devam ediyor. Her yıl bu geleneksel lezzeti hazırlayan Hemama Dahir, çocuklarını da bu kültürel mirasa ortak olmaya ve kendi paylarına düşeni almaya davet ediyor.

Evde danûk yapım sürecinden bahseden Hemama Dahir, geleneğin kuşaktan kuşağa aktarıldığını vurgulayarak, “Danûk, annelerimizden ve büyükannelerimizden bize kalan kadim bir miras. Yapımı oldukça zahmetli, yorucu bir iş ama her yıl yine de yapıyoruz. Bu günü büyük bir heyecanla bekliyoruz çünkü bize mutluluk ve neşe getiriyor. Kovalardaki altın sarısı buğday başaklarını görünce kalbimiz sevinçle doluyor” diyor.

Buğday hasadı tamamlandıktan ve başaklar toplandıktan sonra, aileden birkaç kişinin danûk yapmak için bir araya geldiğini söyleyen Hemama Dahir, sözlerine şöyle devam ediyor:

“Sabahın erken saatlerinden itibaren hazırlıklara başlanır. Buğday, içindeki küçük taşlardan ve topraklardan ayıklanır; ardından birkaç kez suyla yıkanır, tamamen temizlenene kadar bu işlem tekrarlanır. Sonra buğday haşlanır. Haşlama işlemi bittikten sonra danûk, evlerin damlarında temiz bir yere serilir ve güneş ile havanın etkisiyle tamamen kuruması sağlanır. Kuruyan danûk daha sonra kavrulur ve çeşitli şekillerde tüketilir.”

Kazanlar etrafında birleşen mutluluk

Hemama Dahir’e göre, danûk yapma geleneği çocuklar olmadan tamamlanmış sayılmaz. Çocuklar küçük tabaklarıyla kazanların etrafında döner, kendi paylarını almak için sabırsızlıkla beklerler. Hemama Dahir, “Danûk çocuklara mutluluk verir. Çocuklar, danûk yapımının ilk aşamalarından itibaren işin içinde olan ve sabırsızlıkla kendi paylarını beklerler. Her yıl danûk yaptığımda, çocuklarımı ve torunlarımı çağırırım ki birlikte mutlu olalım ve paylarını alsınlar. Danûk yapmanın güzelliği, çocukların bir araya gelmesi ve paylarını almak için gösterdikleri heyecandır. Bu gerçekten çok güzel bir manzara” diye belirtiyor.

Kadın emeği

Kadınların üretim sürecindeki rolüne dikkat çeken Hemama Dahir, “Kadınlar her zaman kendi emekleriyle miraslarını ve kültürlerini korur. Kış aylarında evin ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli hazırlıkları yapanlar, özellikle de bu işleri üstlenenler kadınlardır. Bu nedenle kadınlar, üretim işlerinde başat bir rol üstleniyor. Ben ve komşularım danûk yaptık ve birlikte onu çorba ve yemeklere dönüştüreceğiz” diyerek sözlerini tamamlıyor.