Afganistanlı kadınlar baskılara sanatla direniyor

Afganistanlı kadınlar, ülke tarihinin en karanlık günlerinde sanat, mesleki eğitim ve gizli yaptıkları eğitimlerle umut tohumlarını ekmeye devam ediyor. “Umudumu yitirmedim” diyen Ressam Zohra Rezaei, zorluklara rağmen pes etmeyeceklerini söylüyor.

BAHARİN LEHİB

Kabil – Kâbil ve diğer şehirlerin sokaklarında, gizli eğitimler, İngilizce dil kursları ve mesleki eğitimlerin yanı sıra kadınlar, resim ve çizimle de ilgileniyor. Sanat, onlar için hem bir ifade biçimi hem de bir direnme yolu haline geldi. Kadınların çoğu eserlerinde; acıyı, ızdırabı, Taliban rejiminin baskılarını ve ataerkil toplumun dayatmalarını yansıtıyor. Ancak bu resimlerde sadece acı değil, direniş de var. Her çizgide özgürlük arzusu, her renkte umut gizli.

Afganistan'da bugün, bir kadının evinin kapısından dışarı adım atması bile bir direniş eylemine dönüşmüş durumda. Taliban rejiminin kadınlara yönelik baskısı, onların kamusal alandaki varlığını yok saymaya çalışıyor. Kıyafetlerinden dolayı tehdit edilen, aşağılanan ve şiddete maruz kalan kadınlar, ajanların sokaklardaki varlığına rağmen geri adım atmıyorlar.

‘Afganistan'da kalbinde bir özlem taşımayan kadın yoktur’

Kabil’deki bir eğitim merkezinde kız çocuklarına resim dersi veren öğretmen Zohra Rezaei, gösterdiği bir resmi hakkında bilgi vererek, "Bu resmi kendi bakış açımdan ve Afgan kadınlarının içinde bulunduğu güncel durumdan esinlenerek çizdim. Bana göre şu anda Afganistan'da kalbinde bir özlem taşımayan kadın yoktur. Afgan kadınlarının kalpleri bugün hayallerinin ve özlemlerinin mezarlığına dönüşmüş durumda. Kadın olarak doğmasalardı veya Afganistan dışında bir yerde doğmuş olsalardı bu kadar çok sıkıntıya katlanmak zorunda kalmazlardı ve en basit hayallerini bile gömmezlerdi” diye belirtiyor.

Tablonun detaylarını anlatmaya devam eden Zohra Rezaei, sözlerine şöyle devam ediyor:

"Tabloya yerleştirdiğim kanatlar, eserin daha gerçekçi görünmesi için güvercin tüylerinden yapıldı. Diğer kısımlarını boya ve yağlıboya ile çalıştım. Acıyı ve ızdırabı simgeleyen kırmızı rengini kullandım. Yastıktan aşağı akan kan, bugün gerçekten bu durumda olan kadınların kırık kanatlarının işaretidir. Diğer resimlerimde de kadınların direncinden ve azminden bahsettim. Bu tür eserlerle Afganistanlı kadınların hayatın fırtınaları ve zorluklarıyla birçok kez yüzleşmiş olsalar bile asla pes etmediklerini göstermek istiyoruz. Kalplerinde hala bir umut tomurcuğu var. Hala ayaktalar, yaşıyorlar ve nefes alıyorlar.”

‘Alternatif yolları deneyin’

Eğitimini yarıda bırakan kız çocuklarına mesajının olduğunu söyleyen Zohra Rezaei, "Okulunu bırakan kızlara şunu söylüyorum; Alternatif yolları deneyin. Eğitimden mahrum kaldığınız doğru, ama kendinizi dünyaya başka bir şekilde tanıtmak için bir meslek veya sanat öğrenebilirsiniz. Ben hala bir Afgan kadınıyım, bir kızım var ve umudumu kaybetmedim” şeklinde konuşuyor.