Günün portresi: Meydan okuyan kadın Nawal El Saadawi

Mısırlı radikal feminist, doktor, düşünür, insan hakları aktivisti, yazar Nawal El Saadawi, hayatı boyunca kırk kitaba imza attı.

Haber Mekezi - Mısırlı doktor, psikolog, yazar, insan hakları aktivisti, özellikle kadın hakları savunucusu Newal El-Sadawi, 27 Ekim 1931'de Mısır'ın Qaliyobiya eyaletine bağlı hani o kitaplarında çokça bahsettiği Nil kıyılarındaki köylerden biri Kefer Tahla’da hayata gözlerini açtı. Geleneksel ve muhafazakar kültüre sahip bir ailede büyüyen Nawal El Saadawi’nin babası, Eğitim Bakanlığı'nda bir devlet memuruydu ve tüm çocuklarını eğitmek için mücadele etti.

Nawal El Saadawi, anne ve babasını küçük yaşta kaybettiği için ailenin tüm yükünü omuzlamak zorunda kaldı. Nawal El Saadawi,  Kahire Üniversitesi'nde tıp okudu. Okuldan mezun olduktan sonra Kahire'ye giderek Mısır'ın birçok köy ve ilçesinde psikolojik destekte bulundu. Bu alanlarda çalışırken erkeğin kadın üzerindeki hakimiyetini gördü ve bunu yazmaya başladı. İlk eserleri 1957'de "Sevmeyi Öğrendim" adlı öykü, ilk romanı ise 1958'de yazdığı "Doktorun Günlüğü" idi.

Kurucu metni kaleme aldı

Nawal El Saadawi, 1972 yılında yayınlanan ve kadına yönelik her türlü cinsel şiddeti konu alan "Kadınlar İçin Toplumsal Cinsiyet" kitabı, ikinci feminizm dalgasının kurucu metni oldu. Kitabı siyasi faaliyetler üzerinde büyük etki yarattığı için Nawal El Saadawi, Sağlık Bakanlığı'ndaki görevinden alındı. Nawal El Saadawi, 1975 yılında kaleme aldığı “Sıfır Noktasındaki Kadın” adlı kitabında, ataerkil sistemi yıkmak için 'Firdevs' karakterini kullandı. Bu kitap, hem egemen bilinci kendi çıkarlarına göre şekillendiren İslam dinini hem de Mısır devletinin varlığını eleştirir. Kitabın başından sonuna kadar Firdevs (kitabın kahramanı) erkek baskısının farkındadır ve bu nedenle Firdevs’e 'ret’ denir. "Hiçbir şey beklemiyorum", "Hiçbir şey istemiyorum", "Hiçbir şeyden korkmuyorum" ve "Özgürüm..." sözleriyle tüm kadınların sesi olur.

Topluma hizmet etmek için birçok önemli görevde yer aldı

Nawal El Saadawi, Kahire'deki Sağlık Bakanlığı'nda bakanlık da dahil olmak üzere birçok işte görev aldı. Kahire'deki tabipler birliğinin genel sekreteri, bir üniversite hastanesinde doktor olarak işini değiştirdi. Aynı zamanda Kahire Sanat ve Sosyal Bilimler Yüksek Kurulu üyesi oldu. Newal El-Sadawi, Mısır Sağlık Eğitimi Derneği ve Mısır Yazarlar Derneği'ni kurdu. Ayrıca Kahire Sağlık Dergisi’nin başkanı ve eczacılık derneğinin editörü olarak çalıştı. Newal El-Sadawi, 1982'de Arap Kadınları Destekleme Derneği'ni kurdu ve ayrıca Arap insan hakları örgütüne yardım etti.

Nawal El Saadawi, eleştirel bir kişiliğe sahipti

Newal El-Sadawi, Mısır hükümetini eleştiren bir figür olarak görülüyordu. Erkek ve kadın sünneti olgusuna karşı verdiği mücadele ile tanınan Newal El-Sadawi,  1981'de El-Mawjah adlı feminist bir dergi yayınlamaya başladı. 6 Eylül 1981'de, Başbakan Muhammed Enwer Sedat'ın saltanatı sırasında hapsedildi ve cumhurbaşkanının öldürülmesinden sonra aynı yıl serbest bırakıldı. Ünlü sözlerinden biri şudur:

“Kalemi elime aldığımdan beri yazmak ve risk almak hayatımın bir parçası oldu. Yalanlarla dolu bir dünyada gerçeklerden daha tehlikeli bir şey yok.”

Nawal El Saadawi, Qanater Kadın Hapishanesi’nde hapsedildi. Hapisten çıktıktan sonra 1983'te ünlü kitabı "Kadın Hapishanesinde Anılar"ı yazdı. 1987'de yayınlanan “İmamın Çöküşü” adlı romanı 14 dile çevrildi. Düşünceleri ve yazılarından dolayı İslamcılar tarafından hakkında birçok dava açıldı, dine saygısızlıkla suçlandı ve ölümle tehdit edildi.

Mısır'a döndükten sonra çalışmalarına devam etti

Nawal El Saadawi, 1988'de Mısır'dan ayrıldı ve 1996'da geri döndü. Faaliyetlerine devam eden Newal, 2005’teki  Mısır seçimlerine katılmak istedi, ancak kabul edilmedi.2011’in devrimi sırasında Tahrir Meydanı'nda da protestolar yapıldı, Nawal El Saadawi bu protestocular arasında yer aldı.  Ayrıca okullarda din eğitiminin kaldırılması çağrısında bulundu. Nawal El Saadawi'nin eserlerinden bazıları şunlardır: "Sevmeyi öğrendim", "Bir kadın önde", "Zamanın vefası (öykü)", "Bir kadında iki kadının romanı", "Kadınlar". ve psikolojik çatışmalar."

40 kitabı 20’den fazla dile çevrildi

Nawal El Saadawi kırk kitap yayınlamış ve bu kitaplar, 20’den fazla dile çevrilmiştir. Yazılarının ana teması, kadın ve erkeğin özgürlüğü ile ülkenin özgürlüğü arasındaki bağlantı hakkındaydı. Nawal El-Saadawi, 2004'te Avrupa Konseyi'nden Kuzey ve Güney Ödülü'nü, 2005'te Belçika'dan Uluslararası Barış Ödülü'nü ve İsviçre'deki Uluslararası Barış Yayıncılığı'ndan 2012'de Sean Mcbride Barış Ödülü'nü aldı.

Yaşamı boyunca her türlü tabu ve otoriteye meydan okuyan tavrı ile tanınan Nawal El Saadawi, Kahire’de ardında büyük bir miras bırakarak, 21 Mart 2021'de 90 yaşındayken dünyadan göçtü. Covid 19 hastalığı nedeniyle kentteki aile mezarlığına sadece ailesinin huzurunda defnedildi. Ancak dünyanın dört bir yanında büyük bir hüzün ile karşılandı ölümsüz kalem Nawal Al Saadawi’nin aramızdan ayrılışı.