Günün Olayı: Kürt Gazeteciler Günü

Her yıl “Rojnameya Kurdistan”ın yayınlandığı 22 Nisan'da Kürt Gazetecilik Günü kutlanıyor.

Mısır’ın başkenti Kahire’ye sürgün edilen Mîqdat Mîdhat Bedîrxan tarafından 22 Nisan 1898’de çıkarılan Kürdistan Gazetesi üzerinden 124 yıl geçmesine rağmen Kürtlerin tarihine ışık tutmaya devam ediyor. Her yıl “Rojnameya Kurdistan”ın yayınlandığı 22 Nisan'da Kürt Gazetecilik Günü kutlanıyor.

Osmanlı’nın basıkları nedeniyle 6’ncı sayısından itibaren Cenevre’de çıkarılmaya başlanan Kürdistan Gazetesi, Kürtçe, Kürtçe-Türkçe yayımlanıyordu.  İlk 5 sayısı Mîqdat Mîthad Bedîrxan'ın sahibi ve Yazı İşleri Müdürlüğü'yle Kahire'de basıldı.

Mîqdat Mîthad Bedîrxan göğüs hastalığından öldükten sonra kardeşi Abdurrahman Bedirxan gazetenin sorumluluğunu üstlendi. Görülen baskılar nedeniyle gazetenin 6-19 sayıları Cenevre'de, 20-23 sayıları Londra'da, 24-29 sayıları Folkestone'da ve 30-31 sayıları Cenevre'de basılmıştır. Gazetenin ilk sayısının çıktığı 22 Nisan, günümüzde “Kürt Gazetecilik Günü” olarak kutlanmaktadır.

İlk kadın gazeteci

Kürt kadınları basın alanı dahil olmak üzere birçok alanda önemli rol ve misyonlar yüklendiler ve özgün televizyon, ajans ve radyolarını kurdular. Basın alanında çalışan ilk kadın Rewşan Bedîrxan, Kürdistan Gazetesi’nde köşe yazdı. Serxwebûn Dergisi’nde 1978’de çalışan Sayma Aşkin’da basın alanında çalışan kadınlardan. İlk özgün dergi 1982 yılında Mahsum Korkmaz Akademisi YJWK adında yayımladı. 1983 yılında Kovara Jina Serbilind adıyla Almanya’da yayın hayatına devam etti.

Kadın yayınları

Federal Kurdistan’da (Süleymaniye) 8 Mart 1997’de haftalık gazete olan Jiyana Azad Şilan Kobanê önceliğinde başlatıldı ve 1999 yılında ise kapatıldı. Jiyana Azad’ın devamı olarak 2000’de Roj Heyat yayın hayatına başladı. Roj Heyat Gazetesi 2004’e kadar yayın hayatını sürdürdü. Roj Heyat Gazetesi’nde Leyla Wali (Viyan Soran) çalışma yürüten kadınlardan. Bunların yanı sıra Jina Azad dergisi, Denge Jin, Dengê Jina Azad, Rojhilat’a ise Zenanê Şerw dergisi, Başûr’da Truske dergisi, Bakur’da Binevş gazetesi ve Rojava’da Asoya Jin, Tanriça Zilan dergisi, YJA Star dergisi, Kovara Zilan, Buhara Jin, Dengê Jiyanê dergisi, aylık gazete Newaya Jin, Jinha, Şûjin, jinnews, Radio Star Fm ve Jin Tv gibi yayınlarda bulunuyordu ve bulunuyor.

Basında yer alan önemli kadınlar

Kürt basın alanında çalışan ilk kadın Rewşan Bedîrxan iken, ikincisi ise Mîna Qazî’dir. Basın alanında çalışan üçüncü kadın ise Sayma Aşkin’dır. Seyma Aşkin Serxwebûn dergisinde, Mîna Cemal Çelebi, Ronahî (Bedriye taş) Serxwebûn ve Berxwedan’da çalışmıştır.  Beritan’da (Gulnaz Karataş) basın alanında çalışan isimlerden. Gurbeteli Ersoz ise genel yayın yönetmenliğini üstlenen ilk Kürt kadındır. Şîlan Kobanê (Meysa Baqî) öncülüğünde YRD kuruldu. Canda Turkmen, Senem Bêrîtan, Sarya Baran,  Jiyan (Zeyneb Erten) Şîlan Aras (Ayfer Serçe) Yildiz (Nasre Şimşîn) Med Tv ve Roj TV’de çalıştılar. Zîlan Pepûle, Rojînda Amed (Cana Sûsenbak), Ekîn Sîwas basın yönetiminde yer almışlardır. Hebûn Azad, Berfîn Mardîn Parastina Gel dergisinde çalıştı. Zîn Yezda Temara kadın kitap evinde çalıştı.  Arjîn Amed ve Denîz Firat RAJİN çalışmalarını, Nûjiyan Erhan televizyon alanında çalıştı. Dilîşan Îbiş Hawar Haber Ajansının muhabiriydi.