SUHA EL-ALİ

İdlib- Türk devleti ve ona bağlı Heyet Tahrir El- Şam (HTŞ) çetesinin işgali altındaki Suriye kenti olan İdlib’de kadınlara karşı hak ihlalleri her gün artarak devam ediyor. Kadınların tüm yaşam ve çalışma alanlarına karışan ve hak ihlali yapan HTŞ “Genel Ahlak Yasası” adı altında çıkarttığı yeni kararla kadınların temel haklarını ortadan kaldırmayı amaçlıyor. Bu kararla birlikte oluşturduğu “Genel Ahlak Polisi” şubesi birçok kadını gözaltına alıyor ve işkence uyguluyor. İdlibli kadınlar bu durumu ve yaşadıklarını ajansımıza anlattı.

Eve hapsedildi

“Hayatımı mahvettiler ve alt üst ettiler” diyen 24 yaşındaki üniversite öğrencisi İslam al-Rawas, İdlib şehrinde halka açık bir yerde öğretmenlerinden biriyle (akrabalık ilişkisi olmayan bir erkekle) hareket etmesi bahanesiyle Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) tarafından beş gün boyunca tutuklanıp bırakıldıktan sonra ailesi ve akrabaları tarafından da zorla evde tutulduğunu söyledi. İslam Al-Rawas kadınları en küçük hareket ve davranışlarında takip eden dar bir çevreye hapseden muhafazakar toplumsal gelenek ve göreneklerin bir sonucu olarak trajik olarak nitelendirdiği bu olay nedeniyle ailesi ve akrabalarının kendisini mezuniyetin eşiğindeyken üniversiteyi bırakmaya zorladığını belirtti.

İslam al-Rawas  ‘Ahlak Polisi’nin HTŞ tarafından kadınların özgürlüğünü bastırmak için oluşturulduğunu kadınların çeşitli baskı, sindirme ve psikolojik ve fiziksel şiddet yöntemleriyle çalışmalarının ve dışarıya çıkmalarının engellemek için kurulduğunu vurguladı.

12 yaşından büyük herkesi kapsıyor

İşgal altındaki İdlib’de HTŞ’nin kurduğu “Kurtuluş Hükümeti” tarafından çıkarılan ve “Genel ahlak yasası” olarak adlandırılan karar, 12 yaşından büyük kız çocuklarının başörtüsü takmasını, iş yerinde kadınlar ve erkeklerin birlikte çalışmasının yasaklanmasını, pazarlarda, kafelerde ve düğün salonlarında müziğin yasaklanmasını ve nargilenin yasaklanmasını içeriyor. İdlib'deki kadınlar, HTŞ’nin zaman zaman böyle kararlar çıkarttığını ve kadınların az olan kamusal alana çıkma özgürlüklerini iyice kısıtladığını söylüyor. Al-Falah Merkezi, Sawaed El- Xair ve Fazileti Teşvik Kurumu gibi kurumları fesheden HTŞ bu oluşumların yerine tam yetkiye sahip yeni bir örgüt olan “Ahlak polisi” kurdu.

Gözaltına alındı

Yerinden edilmiş kadınlardan biri olan 25 yaşındaki Randa Al-Soko, kadınlara dayatılan kıyafet kurallarına uymadığı için HTŞ'ye bağlı Al-Falah Merkezi tarafından tutuklandığı bir olayı şöyle anlatıyor: “48 saatlik gözaltı süresinden sonra serbest bırakılmam karşılığında 200 dolar para istediler. Burada güvenlik birimlerinde yer alan kişiler tarafından hakaret ve şiddete maruz kaldım. Bu durum bende psikolojik sorunlara ve travmaya neden oldu.”

Randa Al-Soko HTŞ’nin “Kurtuluş Hükümeti” adını verdiği yönetim tarafından yeni oluşturulan “Ahlak Polisi” şubesinin, kadınların özgürlüklerini, giydiği elbiseleri, çalışma yerlerini ve bireysel haklarını sindirmeye çalıştıklarını sözlerine ekledi.

‘Kadınlar daha güçlü ses çıkarmalı’

İnsan hakları aktivisti ve kadınların güçlendirilmesi için çeşitli çalışmalar yürüten Rawan Al-Alou da yeni oluşturulan bu birimin kadınları kısıtlama girişimlerine karşı yasal yollardan itiraz edilmesi gerektiğini ve bu uygulamalara karşı kadınların daha duyarlı olarak eylemler düzenlemesi gerektiğini vurguladı.  Rawan Al-Alou HTŞ tarafından işgal edilen bölgelerde kadınlara yönelik hak ihlallerinin arttığına değinerek, “Kadın hakları savunucuları bu ihlallere karşı güçlü bir mücadelenin sahibi olmalıdır. Bu yetkililer tarafından benimsenen dini ideolojiye uygun gündemler ve politikalarla kadın haklarının savunulması engelleniyor” şeklinde konuştu.