ZEYNEB XELÎF

Dêrazor- Kuzey ve Doğu Suriye’nin Dêrazor kırsalında yaşayan Fatkha al-Ghubrah, basit aletler ve yerel malzemelerle, dış destek almadan küçük bir fikri üretken bir ev projesine dönüştürmeyi başardı. Ülkenin derinleşen ekonomik ve iklim krizleri nedeniyle tarım her geçen gün daha da zorlaşırken, Fatkha al-Ghubrah’ın kurduğu girişim, büyük çözümlerin küçük fikirlerle nasıl başlayabileceğini gösteriyor. Tarımsal atıklar ve hayvan gübresini dönüştürdüğü organik kompost üretimiyle, hem çevreyi koruyan hem de toprağın verimliliğini artıran sürdürülebilir bir model sunuyor. Bu örnek, bireysel çabaların yerel üretime ve ekolojik dengeye nasıl katkı sağlayabileceğine dair umut verici bir tablo çiziyor.

Kadınları güçlendirmek için çözüm

Geleneksel tarım anlayışının ötesine geçen Fatkha al-Ghubrah’ın kompost deneyi, sürdürülebilir kalkınmanın daha derin boyutlarını yansıtıyor. Bu girişim, sadece geri dönüşüme dayalı bir çevre duyarlılığı değil, aynı zamanda kadınların ekonomik olarak güçlenmesine ve yerelden başlayan bir özyönetim kültürünün inşasına katkı sunuyor. Savaş ve ekonomik krizler nedeniyle Dêrazor’un birçok bölgesinde tarımsal altyapının yok denecek kadar az olduğu düşünüldüğünde, bu tür yerel projeler hem gıda güvenliğini artırmak hem de en çok dışlanan kesimleri, özellikle de kadınları güçlendirmek için etkili ve sürdürülebilir bir çözüm sunuyor.

Organik gübre elde etti

Fatkha al-Ghubrah, kompost yani organik gübre üretimine arka bahçesinde başladığını belirterek, “Ağaç yaprakları, çimen, saman ve hayvan dışkısını toplamaya başladım. Bu malzemeleri katmanlar halinde dizip her katmana su serptik, bastırdık ve fermente olmaya bıraktık. Yaklaşık 15 gün sonra yığınları ters çevirdik ve 30 günün sonunda ince yapılı, ekime hazır organik gübre elde ettik” dedi. Kompost üretiminin iki ana malzeme grubuna dayandığını vurgulayan Fatkha al-Ghubrah, yeşil malzemelerin taze otlar, sebze artıkları ve baklagil kabuklarından; sarı malzemelerin ise saman, kuru yapraklar, bitki sapları ve kuru hayvan dışkısından oluştuğunu ifade etti.

Daha temiz bir tarım

Ev tabanlı bu projenin kendisine büyük fayda sağladığını söyleyen Fatkha al-Ghubrah, pahalı kimyasal gübrelere duyulan ihtiyacı ortadan kaldırdığını ve bu maddelerin kendisi ile ailesinin sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinden kaçındığını vurguladı. Fatkha al-Ghubrah,“Kompostu domates, patlıcan, kabak ve salatalık bitkilerine uyguladım; hepsi her zamankinden daha temiz, daha lezzetli ve daha verimli oldu. Bitkiler güç kazandı ve kimyasal gübre kullanılmadan yetiştikleri için meyveler çok daha sağlıklı hale geldi” diye konuştu.

Zaman ve çaba gerekiyor

Başlangıçta yalnızca ev içi tüketim amacıyla üretim yaptığını belirten Fatkha al-Ghubrah, “İlk başta sadece ev tüketimi için çalışıyordum, ancak bir süre sonra ürün fazlası birikti ve bunları akrabalarıma, komşularıma satmaya başladım. Bazen yerel pazarda da satış yapıyorum. Malzemeleri kolayca bulabiliyorum ve karmaşık makinelere ihtiyaç olmuyor. Sadece zaman, biraz çaba ve sabır gerekiyor. Her yetenekli kadın, sermaye veya karmaşıklık olmadan evde başlayabilir” dedi. 

‘Rönesansın ilk tohumları olabilir’

Sözlerinin devamında kompostun faydalarının yalnızca bitkileri güçlendirmekle sınırlı olmadığına dikkat çeken Fatkha al-Ghubrah, “Kompost; toprağa, iklime ve yeraltı sularına kadar uzanan çok yönlü yararlar sağlar. Kimyasal gübrelerin aşırı kullanımı toprağı tüketir, su kaynaklarını kirletir ve bitkiler için hayati öneme sahip mikroorganizmaları yok eder. Oysa kompost, toprağın biyolojik dengesini yeniden kazandıran doğal ve organik bir gübredir. Umarım tüm kadınlar bu yöntemi dener. Kompost yapmak kolaydır ve sonuçları gerçekten etkileyicidir. Eğer özgüven varsa, hiçbir şey zor değildir. Küçük girişimler bir rönesansın ilk tohumları olabilir” sözleriyle kadınları üretime katılmaya teşvik etti.