هیما راد

در اینجا سعی شده اطلاعاتی در مورد قاعدگی، روز و چرایی نامگذاری، بهداشت قاعدگی، وسایل مورد نیاز این دوران، تابوشکنی قاعدگی و جلوه دادن آن به یک امر طبیعی به خواننده داده شود زیرا ناآگاهی و دسترسی نداشتن بە امکانات بهداشتی در دوران قاعدگی می‌تواند سلامت زنان را بە خطر بیاندازد.

 

آشنایی با دوران قاعدگی

به طور ساده، هر ماه سلول‌های دیواره‌ی رحم زنانی که در سن باروری هستند، فرو می‌ریزد و خروج این سلول‌ها از بدن با درد و خونریزی همراه است. دوره‌ی پریود در دختران سراسر جهان بین ۸ تا ۱۶ سالگی آغاز می‌شود و بسته به منطقه‌ی جغرافیایی می‌تواند تا سنین ۴۵ تا انتهای دهه‌ی ۵۰ زندگی فرد و بیشتر ادامه داشته باشد.

هر سیکل قاعدگی که از اولین روز قاعدگی تا اولین روز خونریزی دوره‌ی بعد محاسبه می‌شود. به طور متوسط ۲۸ روز طول می‌کشد، سیکل قاعدگی طبیعی بین ۲۶ تا ۳۵ روز متغیر است. متوسط مدت زمان خونریزی قاعدگی معمولا بین سه تا پنج روز است.

 

روز جهانی قاعدگی "سکوت را بشکنید"

یک سازمان غیردولتی فعال در زمینه‌ی بهداشت زنان در آلمان به نام واش یونایتد (WASH United) از سال ۲۰۱۴ روز بیست و هشتم (بە دلیل اینکە چرخەی قاعدگی بانوان معمولا ۲۸ روز است) ماه مه را بە عنوان نمادی برای توجە بە بهداشت قاعدگی، روز جهانی قاعدگی  نامیده است و سازمان‌ها و رسانه‌های زیادی از جمله صندوق سازمان ملل متحد و یونیسف در آگاهی‌رسانی درباره‌ی بهداشت قاعدگی با این سازمان همکاری می‌کنند.

با تلاش فعالان حقوق زنان و مسئولان بهداشتی برای مقابله با تابو شمردن قاعدگی زنان و برخورد با آن به عنوان یک وضعیت شرم‌آور که باید پنهان نگه داشته شود، وضعیت بهتر شده است.

در همین راستا در سال ۲۰۱۹ (۱۳۹۸ شمسی) جایزه‌ی اسکار بهترین مستند کوتاه به فیلمی درباره‌ی "قاعدگی زنان در هند"، به رایکا زهتابچی، سینماگر آمریکایی-ایرانی‎الاصل اهدا شد.

برگزارکنندگان روز جهانی بهداشت قاعدگی می‌گویند: "سکوت را بشکنید، آگاهی را درباره‌ی بهداشت قاعدگی افزایش دهید و با هنجارهای غلطی که در جامعه درباره‌ی دوران قاعدگی جاافتاده است، مقابله کنید."

 

وسایل بهداشتی مورد نیاز برای دوران پریود یا قاعدگی

در کشورهای مختلف وسایل مورد استفادە و امکان دسترسی به وسایل بهداشتی متفاوت است. در ایران با توجە بە اینکە قاعدگی همیشە یک تابو بودە بە همین مقدار هم وسایل بهداشتی محدود بودە کە به مراتب با آگاهی زنان و تقاضای آنها این وسایل بهتر و بیشتر شده، و اگر قبلا تنها نوار بهداشتی بود اکنون تامپون، کاپ قاعدگی، انواع نوار بهداشتی‌های یک‌بار مصرف و چند بار مصرف در جنس‌های پارچه‌ای، شرت‌های یک‌بار مصرف در اکثر فروشگاهای شهری و اینترنتی پیدا می‌شوند و زنان به نسبت قبل، بیشتر به آنها دسترسی دارند.

 

اولین پریودها

دوره‌های قاعدگی نامنظم و حتی دو بار پریود شدن در یک ماه و یا پریود نشدن به مدت چندین ماه، در اولین دوره‌های پریودی که تجربه می‌کنید کاملا طبیعی است. با افزایش سن، این مشکل خودبخود حل خواهد شد و جای نگرانی نیست. سطح هورمون‌های بدن دختران در دوران بلوغ به شدت در نوسان است و به تعادل رسیدن دوره‌های پریود ممکن است گاهی تا ۶ سال به طول بیانجامد.

 

تاثیر چرخه‌ی قاعدگی بر روی احساسات و فیزیک زنان

آنچه افراد به دوره‌ی قاعدگی می‌شناسند، در حقیقت یکی چرخه است و شامل فعل و انفعالاتی در ساختار بدنی زنان می‌شود. در این چرخه که در طول زندگی یک زن نزدیک به ۴۸۰ بار تکرار می‌شود، فرد با انواع عوارض نظیر آکنه، استرس، افسردگی، بی‌انگیزگی، عدم تمرکز، کاهش یا افزایش اشتها، اختلالات خواب و غیره دست به گریبان خواهد بود. این اختلالات که هر ماه تکرار می‌شوند، برای هر زنی بسته به شدت آن می‌توانند به کابوسی شباهت پیدا کنند.

 

نقش و وظایف مردان در دوران قاعدگی

در این دوران زنان بیشتر از هر زمان دیگری آسیب‌پذیر و شکننده هستند، به همین دلیل هم وظایف مردان در دوران قاعدگی اهمیت زیادی پیدا می‌کند. اولین نکته این است که آن‌ها باید در مورد سیکل قاعدگی زنان زندگی خود( همسر، پارتنر، خواهر، مادر و...) اطلاعات لازم را داشته باشند و در این مورد همراهی مردان می‌تواند به زنان احساس آرامش و امنیت بدهد تا به بهترین شکل ممکن این دوره‌ی سخت را سپری کنند.

 

افسانه‌های دوران پریود یا قاعدگی

افسانه‌ها: در دوره‌ی پریود، نباید غذاهای تند مصرف کرد.

واقعیت: برخی از زنان بیشتر از بقیه در این دوره درد دارند و اگر شما رفلکس اسید معده یا نفخ دارید، این موارد می‌توان در دوران قاعدگی را افزایش بدهد. خوردن غذاهای تند این موارد را افزایش می‌دهد؛ پس بهتر است در این زمان از خوردن چنین مواد غذایی خودداری کنید.

 

افسانه‌ها: خون پریود کثیف است

واقعیت: خون ناشی از دوران قاعدگی، آلوده نیست و بخشی از خون بدن است که اکسیژن را حمل می‌کند و رنگ تیره‌ی آن صرفا به دلیل فعل و انفعالات شیمیایی است.

 

حمام در دوران قاعدگی

برخی می‌گویند در دوره‌ی عادت ماهیانه نباید حمام رفت، زیرا این کار باعث تنبلی تخمدان و ایجاد کیست می‌شود. اما این موضوع به دلایلی که در ادامه بیان می‌شوند کاملا اشتباه است. در ابتدا باید گفت که علت این تصور به زمان‌های گذشته برمی‌گردد. زمانی که مردم حمام شخصی نداشتند مجبور بودند به حمام عمومی بروند. اگر زنی در دوران قاعدگی به حمام عمومی می‌رفت ممکن بود آب خزینه آلوده شود و سایر افراد نتوانند از آب استفاده کنند. علاوه بر این به دلیل عمومی بودن حمام، افراد زیادی به حمام می‌رفتند و به همین دلیل احتمال ابتلا به عفونت زیاد بود، اما امروزه وضعیت با گذشته بسیار متفاوت است و این موضوع که حمام رفتن در دوران پریودی باعث سردی رحم، کیست، نازایی، تنبلی تخمدان، عفونت، خونریزی و درد بیشتر می‌شود، شایعه‌ای بیش نیست و از نظر علمی بی‌اساس است. حمام رفتن در دوران پریود حتی از زمان‌های دیگر بهتر است، زیرا در این دوران، به دلیل خروج خون از واژن، محیط مناسبی برای رشد میکروب‌ها فراهم می‌شود و باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت می‌شود، اما استحمام در این دوران به بهداشت واژن کمک کرده و از بروز عفونت جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، حمام کردن در این دوران باعث آرامش، رفع خستگی و تسکین درد می‌شود؛ اما نباید در وان آب و یا کف حمام بنشینید، یا از دوش واژینال یا شوینده‌های شیمیایی و معطر استفاده کنید، زیرا در دوران قاعدگی به دلیل باز بودن دهانه‌ی رحم، احتمال ابتلا به عفونت بسیار زیاد است، بنابراین باید به صورت ایستاده و به طور مرتب در دوران قاعدگی دوش بگیرید. برخی از افراد تصور می‌کنند که فقط در روزهای خاصی از دوره‌ی پریود می‌توانند به حمام بروند، اما این گونه نیست. به عبارت دیگر، هیچ تفاوتی نمی‌کند که شما در روز اول پریود، روزهای وسط و یا روز آخر به حمام بروید. از نظر علمی هم رسیدن آب به واژن خطری ندارد، اما شستشوی واژن با آب سرد، ممکن است باعث انقباض رحم و درد بیشتر شود. برخی تصور می‌کنند اگر حمام بروند، خونریزی آن‌ها متوقف می‌شود، اما این گونه نیست. ممکن است بعضی از زنان در زمان دوش گرفتن خونریزی داشته یا نداشته باشند، اما بعد از دوش گرفتن دوباره دچار خونریزی می‌شوند. ممکن است بعد از حمام، خونریزی به صورت لکه بینی باشد و فرد دچار نگرانی شود، اما باید توجه داشت که لکه‌ها غلیظ‌تر از خون هستند و میزان خونریزی در طول دوره‌ی قاعدگی متفاوت است و به حمام رفتن ربطی ندارد.

 

نکات بهداشتی در دوران قاعدگی

رعایت نکات زیر در دوران قاعدگی اهمیت زیادی دارد و به سلامتی کمک می‌کند:

• استحمام روزانه و شستن قسمت خارجی واژن با آب و صابون

• تحرک داشتن و انجام ورزش‌های سبکی همچون پیاده روی در این دوران باعث کاهش درد می‌شود

• تعویض مرتب نوار بهداشتی

• مصرف زیاد آب

• خوردن غذاهای مقوی همچون گوشت، ماهی، آجیل و غلات سبوس‌دار

• استفاده از حوله گرم یا داروهای مسکن برای تسکین درد

• شستشوی واژن با آب ولرم و خشک کردن ناحیه‌ی تناسلی با دستمال خشک و تمیز

• تغییرات هورمونی این دوران باعث بروز جوش و آکنه می‌شود، بهتر است صورت را مرتب بشویید و جوش‌های را دستکاری نکنید

• ناحیه‌ی تناسلی را از قسمت جلو به سمت عقب بشویید تا دچار عفونت نشوید.

 

 

در نهایت، از آن‌جا که اطلاعات هنوز در این زمینه بسیار کم است و به دلیل وجود خط قرمزهای مختلف صحبت کردن از این اتفاق طبیعی، نوعی تابو به حساب می‌آید، آگاه‌سازی دیگران در مورد این پدیده بیشتر از هر چیز دیگر اهمیت دارد. بنابراین، تا حد امکان به کودکان خود بیاموزید که این یک اتفاق عادی و فیزیولوژیک است و هیچ ربطی به خرافات یا سنت‌های نکوهیده ندارد؛ پس دلیلی هم برای خجالت کشیدن یا شرمگین بودن بابت آن نیست. از سوی دیگر، کسب اطلاعات درمورد بهداشت قاعدگی و تلاش برای سپری کردن یک دوره‌ی پریود آرام و بدون تنش، هدفی است که به مطالعه و جست و جو نیاز دارد؛ پس لطفا با مطالعه و بررسی‌های لازم، بیشتر به بهداشت قاعدگی خود توجه داشته باشید.

 

 

منابع:

Bbc.com

Indiatoday

Pooralimd.com

pamuh.com

Bbc.news