«تحقق صلح بدون مشارکت زنان و اجرای قطعنامه ۱۳۲۵ امکان‌پذیر نیست»
تحقق صلح یا بازسازی بدون حضور زنان سوری غیرممکن است. نمایندگی زنان در هیئت‌های مذاکره، فرایندهای بازسازی، احزاب سیاسی، شوراهای محلی و پارلمان، یک تجمل سیاسی نیست، بلکه یک ضرورت انکارناپذیر است.
روشیل جونیور
سویدا - منار مؤنس، وکیل، بر لزوم حضور زنان باید در تمامی هیئت‌های دولتی یا مدنی که نماینده سوریه هستند، نه تنها با نام خود، بلکه با صدای خود، دیدگاه‌ها و تجربیات شخصی‌شان و بر افزایش مشارکت زنان در تمامی سطوح تصمیم‌گیری در روند حل منازعات و برقراری صلح تأکید کرد.
قطعنامه ۱۳۲۵ شورای امنیت سازمان ملل تمرکز ویژه‌ای بر مشارکت زنان در همه اقدامات حفظ و ساخت صلح دارد و تصریح می‌کند که «باید نمایندگی زنان در تمامی سطوح تصمیم‌گیری در نهادها و سازوکارهای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای پیشگیری، مدیریت و حل منازعات افزایش یابد.»
منار مؤنس با اشاره به اینکه قطعنامه ۱۳۲۵ که توسط شورای امنیت صادر شده، به مسائل زنان، صلح و امنیت می‌پردازد و دارای چهار محور اصلی (حفاظت، پیشگیری، مشارکت و امداد و بازسازی اولیه) است، افزود: با وجود اهمیت این قطعنامه، هنوز چالش‌های بسیاری از جمله وضعیت سیاسی ناپایدار، فقدان دولتی که مورد قبول عموم مردم باشد، تداوم درگیری‌های مسلحانه و کشمکش‌های سیاسی و مدنی میان طرف‌های مختلف در مسیر اجرای آن در سوریه وجود دارد.
وی همچنین با اشاره به وخامت شدید وضعیت اقتصادی و نبود خدمات اولیه که بار سنگینی بر دوش جامعه، به‌ویژه زنان، گذاشته است و همچنین به نبود قوانین حمایتی در برابر خشونت مبتنی بر جنسیت، و تداوم وجود قوانین تبعیض‌آمیز مانند قوانین احوال شخصیه، تابعیت و روابط کشاورزی، که چالش‌های جدی حقوقی در برابر تحقق برابری ایجاد کرده است، اشاره کرد و گفت: در کنار این موارد، سنت‌ها و عرف‌های پوسیده اجتماعی نیز همچنان به این تبعیض دامن می‌زنند و مانع تحقق برابری می‌شوند.
منار مؤنس بر ضرورت درج بندهایی روشن و صریح در قانون اساسی جدید سوریه که برابری کامل زنان و مردان را تضمین کند و نمایندگی واقعی زنان در موقعیت‌های تصمیم‌گیری را، چه از طریق سهمیه‌بندی جنسیتی یا سازوکارهای مؤثر دیگر، به رسمیت بشناسد، تاکید کرد و افزود: همچنین باید قوانین فعلی اصلاح شوند و قوانینی جدید به تصویب برسند که تمامی اشکال خشونت علیه زنان را جرم‌انگاری کرده و حمایت قانونی از آنان را تضمین کند.
منار مؤنس در رابطه با نقش جامعه مدنی، گفت: «نقش آن کمتر از سایر نهادها نیست، زیرا جامعه مدنی قدرتی واقعی برای اعمال فشار بر دولت جهت تدوین یک برنامه ملی جامع برای اجرای قطعنامه ۱۳۲۵ دارد. همچنین، جامعه مدنی پشتیبانی اقتصادی، روانی و اجتماعی برای زنانی که طی ۱۴ سال بحران مورد خشونت قرار گرفته‌اند فراهم می‌کند. علاوه بر این، باید به سازمان‌های جامعه مدنی توانمندی داده شود تا بتوانند موارد نقض حقوق زنان را مستند کرده و حمایت‌های حقوقی در دادگاه‌های داخلی و بین‌المللی ارائه دهند.»
این وکیل در ادامه توضیح داد: «خشونت مبتنی بر جنسیت به‌طور مستقیم ظرفیت زنان را برای مشارکت در فرایندهای صلح محدود می‌کند، چرا که بسیاری از نجات‌یافتگان از این خشونت‌ها، دچار آسیب‌های روانی عمیق هستند و به محیطی امن، حمایت روانی و امکانات نگهداری از کودکان نیاز دارند تا بتوانند بین زندگی خانوادگی و مشارکت در امور عمومی تعادل برقرار کنند.»
منار مؤنس تأکید کرد: «اجرای قطعنامه ۱۳۲۵ تنها به نیت و نوشتن در متون محدود نمی‌شود، بلکه باید از تجربیات کشورهایی که پیش از ما در این زمینه گام برداشته‌اند، استفاده کرد. مانند اردن که برنامه‌ای بلندمدت ۲۰ ساله برای اجرای این قطعنامه تدوین کرد. سوریه نیز به عنوان عضوی از سازمان ملل متحد، موظف است برنامه اجرایی روشنی تدوین کند که شامل اصلاح قوانین تبعیض‌آمیز و تضمین مشارکت واقعی سیاسی زنان باشد.»
وی خاطرنشان کرد: «وجود سهمیه جنسیتی برای زنان به‌تنهایی کافی نیست. باید تلاش‌های سازمان‌های جامعه مدنی برای تشویق زنان به مشارکت سیاسی و ارائه حمایت لازم به آنها ترکیب شود. همچنین باید با انگ‌زنی اجتماعی که زنان را در موقعیت‌های تصمیم‌گیری دنبال می‌کند و ادعا می‌کند آنها از طریق روش‌های غیرقانونی به این جایگاه‌ها رسیده‌اند، مقابله کرد. این تصورات کلیشه‌ای ناعادلانه مانعی برای پیشرفت آنها است. برابری جنسیتی تنها با تضمین آموزش و اشتغال در متون قانونی تحقق نمی‌یابد؛ این تضمین باید به فرصت‌های واقعی و برابر تبدیل شود. زنان باید بخشی از تمام وزارتخانه‌ها، از جمله وزارتخانه‌های کلیدی و حاکمیتی باشند و حق داشته باشند برای هر مقامی، حتی ریاست جمهوری، نامزد شوند.»
منار مؤنس در پایان به نقش رسانه‌ها پرداخت و گفت: «نمی‌توان از نقش رسانه در تغییر تصویر کلیشه‌ای زن چشم‌پوشی کرد. به همین دلیل باید بر محتوای رسانه‌ها، سریال‌ها و برنامه‌ها نظارت داشت و در عین حال بر داستان‌های موفقیت‌آمیز زنان تأکید کرد و دیگر زنان را به ورود به عرصه مشارکت و رهبری تشویق نمود. تحقق صلح واقعی و پایدار در سوریه بدون مشارکت کامل و عادلانه زنان امکان‌پذیر نیست و این مهم تنها با اجرای مؤثر و جامع قطعنامه ۱۳۲۵ ممکن خواهد بود؛ قطعنامه‌ای که جایگاهی اساسی برای زنان در ساختن آینده کشور تضمین می‌کند.»